ලෝකය
දකින විධියේ
වරදින්
අප දුක් විඳින
හැටි
 බෝගොඩ
ප්‍රේමරත්න
ප්‍රවීන අධ්‍යාපනඥයෙකු සහ
හිටපු විභාග කොමසාරිස්වරයෙකු ද වේ
බුදු හිමියන් ලෝකය දුටුවේ පෘථග්ජන අප හැමෝ ම ලෝකය දකින විධියට නොවෙයි.
* ලෝකය ගැන අප නො - දකින ඇත්ත උන්වහන්සේට දකින්න පුළුවන් වූයේ,
උන්වහන්සේ ගේ මානසික ජීවිතය මුළුමනින් ම සුවිශේෂ පරිවර්තනයකට භාජන
වීමක් සිද්ධ වූ නිසා ය.
- එනම් “ බුද්ධත්වයට” පත්වීම ය කියන සිද්ධියත් -
- එහි ප්‍රති-ඵලය වූ “ නිර්වාණය’ යි කියන නිදහස් සුවයත් උදාවීමේ
හේතුවෙන් ය.
* “ බුද්ධත්වයට පත්වෙනවා” ය කියන්නේ, ඉතා කෙටියෙන්, රාගක්ඛය, දෝසක්ඛය,
මෝහක්ඛය = රාග - දෝස - මෝහ යනුවෙන් පෘථග්ජන අප හැමෝගෙ ම මනස වැසී තියෙන
මානසික රෝගී තත්ත්වයෙන් සදහට ම, සහමුලින් ම මිදී සුවපත්වීමයි.
* ඒ සිද්ධිය එකක් හැටියට ගත් කල “ ආසවක්ඛය- ඤාණය හෙවත් ආස්‍රවයන් ක්‍ෂය
වීමේ හේතුවෙන් උදාවන්නා වූ නුවණ” කියා හැඳින් වෙයි.
* ඒ සිද්ධිය මාර්ගඤාාණය හැටියටත් එහි ප්‍රතිඵලය සියලු දුක් නමැති
රෝගයෙන් සදහට ම නිදහස් වීමේ හේතුවෙන් උදාවන්නා වූ සුවපත් බව, “ සුවය”
හෙවත් “ නිවන” වන්නේ ය.
* ලෝකය පිළිබඳ අපට නොපෙනෙන ඇත්ත තත්ත්වය බුදු හිමියන්ට දකින්නට පුළුවන්
වූයේ, මේ කියූ ආශ්‍රව - රෝගී තත්ත්වයෙන් නිදහස් වීමේ හේතුවෙන් උදා වූ
පරම පවිත්‍ර ඤාණයේ ආධාරයෙන් ය.
* ඒ ඤාණය තුළින් ම උන්වහන්සේ තුළ පහළ වූයේ, මෝහය නිසා ලෝකය පිළිබඳ
ඇත්ත නොදැකීමේ හේතුවෙන් දුක් විඳින අප වැන්නවුන් කෙරෙහි මහා කරුණාවක්
ය, අනුකම්පාවක් ය.
* ඒ නිසා, ඒ දුක් – කන්දරාවෙන් නිදහස් වීමට කැමැත්තක් ඇති අප වැනි
පෘථග්ජනයන් වෙනුවෙන් – අප විසින් ම අවබෝධයෙන් අනුගමනය කළ යුතු ක්‍රියා
කාරකම් හතරක් එකට ගොනු කොට, ආර්ය සත්‍යයන් හතරක් හැටියට ඉදිරිපත් කොට
තිබෙනවා.
ලෝකයේ තියෙන දේවල් මගේ ජීවිතයට මුණගැසෙන හැටි
අප ගේ ඇස් - කන් – නාසය – දිව හා ශරීරය යන ඉන්ද්‍රිය පහ හරහා මනසට
ගොදුරු වන ලෝකයේ තියෙන දේවල් දිහා, ඔබත් මාත් දෙ – ආකාරයකින් බලන බව
වටහා ගත යුතු ය! යන්න බුදු හිමියන් විසින් බුදු- දහම තුළින් අපට ලබා දී
තිබෙන අනුශාසනය යි.
* එයින් එකක් වන්නේ -
බාහිර ලෝකයේ භෞතික වස්තු එහෙම ම තිබිය දී, අප ගේ ඉන්ද්‍රියයන්ට හමු වන
විධියට අනුව ම අත් විඳිනු ලැබිමයි.
* රූප - ස්කන්ධ කියන්නේ ඉන්ද්‍රියයන්ට ගොදුරු වන ආරම්මණ වස්තුවලටයි.
අනෙක
* ඉන්ද්‍රිය - සංඥා වශයෙන් මනසට ඇතුල් වී හඳුනා ගනු ලැබූ දේවල මානසික
ප්‍රතිරූප හා ඒවා ආශ්‍රිත හැඟීම් ( වේදනා ) පදනම් කර ගෙන,
සංස්කාරස්කන්ධ වශයෙන් හිතේ හිතුමනාපයට, හිත ඇතුළේ ම ගොඩනගා ගන්නා වූ
දේවල් ය.
ලෝකයේ තියෙන දේවල් අප ගේ ජීවිතය හා ඒකාබද්ධ වන ආකාරය
ලෝකයේ තියෙන ඕනෑ ම දෙයක අර්ථය – අගය – වටිනාකම රඳා පවතින්නේ, එය අප
අත්විඳිනු ලබන ජීවිතයට සම්බන්ධ වීම අනුව බව තේරුම් ගැනීම අමාරු දෙයක්
නොවෙයි.
* දේවල ඇති, අපට හිතාගන්න වත් අමාරු වටිනාකම කුමක් ද?
* බාහිර ලෝකය අප ගේ මානසික ලෝකයට ඇතුල් වන්නා වූ විධි හතක් ගැන බුදු
දහම තුළ කියැවෙනවා.
1. දුටු විදියට ( දිට්ඨ )
2. ඇසුණු විධියට ( සුත )
3. සංකල්පිත ( මුත )
4. දැනුවත් වූ විධියට ( විඤ්ඤාත )
5. තත්ත්වයට පත්වු ( පත්ත )
6. පරීක්‍ෂණයට භාජනවූ ( පරියේසිත )
7. විමසා බැලීමට භාජන වූ ( මනසා අනුවිචරිත )
* මේ බාහිර දේවල් “ අත්දැකීමට හවුල් වූ” යනුවෙන් අතීත – කෘදන්තයෙන්
ප්‍රකාශ කර තිබෙන බව පෙනෙනවා ඇත.
* එයින් අදහස් වන්නේ, මේ දේවල් සවිඤ්ඤාණික සචේතනික පුද්ගලයකු විසින්
ප්‍රත්‍යක්‍ෂ වශයෙන් ම, ඇති හැටියට ම අත්විඳිනු ලැබූ දේවල් බවයි.
* කනෙන් හා ඇහෙන් ඇසූ - දුටු වශයෙන් ලබා ගන්නා අරමුණුවල – නාසයෙන් –
දිවෙන් - ශරීරයෙන් ලබා ගන්නා අරමුණුවලට වඩා වෙනසකට තියෙන්නේ -
- ඒවා යථා තත්ත්වයෙන් දුරස්ථ වන්නට, වෙනස් වන්නට, වරදවා තේරුම් ගන්නට,
බොහෝ සෙයින් ඉඩ තියෙන බවයි.
- ඒ එසේ වුණාට, ඉන්ද්‍රිය පහ අතරින් ජීවිතයට ඉතාමත් වැදගත් වන්නේ මේ
ඉන්ද්‍රිය මාධ්‍යයන් දෙක බව පැහැදිලි ය.
* අනෙක් ඉන්ද්‍රියයන් තුන හරහා ලැබෙන තොරතුරුවල ගැටලුවක් නැති නිසා,
ඒවා පිළිබඳ විස්තර නොකෙරෙනවා විය හැකියි.
* බාහිර ලෝකය අප ගේ “ මානසික” ජීවිතයත් සමග “ මුත” හා “ විඤ්ඤාත “
වශයෙන් සම්බන්ධ වන විධි අතිශයින් වැදගත් ය.
මෙසේ බාහිර ලෝකය සතු දේවල්, නොහොත් “ රූප ස්කන්ධය” මගේ ඇස් කන් ආදී
ඉන්ද්‍රිය පහට හසුවීම තුළින්,
“මුත” වශයෙන් ( මඤ්ඤති) කියා හිතට, මනසට දැනෙන්නේ කෙසේ ද,
විඤ්ඤාත වශයෙන් ඉන්ද්‍රිය හරහා එළිදරව් වන්නේ කෙසේ ද, ඒ තරමට ම ඒ දේවල්
ඇත්තයි, සැබෑවයි, “ යථා භූත “ හෙවත් තිබුණු විධියට ම, හටගත් විධියට ම,
මනස විසින් අත්දකිනු ලැබූ බවයි.
* ඒ ඇත්ත තුළ “ වේදනා” වශයෙන් ඒ ඉන්ද්‍රිය ස්පර්ශයට අදාළ වින්දනයකුත්,
ඒ අනුව සඤ්ඤා වශයෙන් මනසට ලැබෙන බාහිර වස්තුවේ බාහිර ලක්‍ෂණ පිළිබඳ
දැනුවත් වීමකුත්,
- ඒවා මනස නමැති ඉන්ද්‍රිය තුළ එකිනෙකට සම්බන්ධවීමෙන්, සංසන්දනය
වීමෙන්, සිදුවන්නා වූ සංස්කාරමය ක්‍රියාදාමය තුළින් බිහිවන සිතුවිලි,
අදහස්, මත ආදිය මනසට අයිති “ ධම්මා” කියන සැබෑ දේපළ හැටියටත් සැලකිය
හැකියි.
* ඒවා පඤ්චස්කන්ධය නම් වූ සැබෑ අත්විඳීමට අයිති බාහිර ලෝකයයිත
* අත් – දැකීම බුදු හිමියන් විසින් මේ ආකාරයට විග්‍රහකොට, පෙන්වාදීමේ
වැදගත් ම අරමුණ : මේ සිද්ධීන් මෙහෙය වන, හසුරුවන, පාලනය කරන, පාලකයකු
වත්, “අයිතිකරුවෙකු” වත් නැතුව ම හේතු - ප්‍රත්‍ය වශයෙන් සිද්ධ වන
දේවල් පමණක් ම බව වටහා ගැනීමට උදව් කිරීමයි.
* “සංස්කාරස්කන්ධ” කියන ඒ මානසික නිෂ්පාදන ක්‍රියාදාමයට තියෙන අසීමිත
නිදහස නිසා, බාහිර ලෝකයෙන් ලබා ගත් ඉන්ද්‍රිය දත්තයන් අනිසි ලෙස,
භාවිතයට ගැනීමට කොතෙකුත් ඉඩ තිබෙන නිසා, සිදුවිය හැකි ව්‍යසනයටත්
පුද්ගලයා ගොදුරු වෙයි.
- ඒ බව අවබෝධ කර ගෙන සිටීම අතිශය වැදගත් ය.
මේ ආකාරයට “ ලෝකයේ තියෙන දේවල් “මගේ” ජීවිතයට මුණගැසෙන විධිය” යටතේ අප
විසින් තේරුම් කර දෙන්නට යෙදුණේ.
- විඤ්ඤාණ – පච්චයා - නාම – රූපං හෙවත් විඤ්ඤාණය කියන සංස්කාර -
සිද්ධියක් සිද්ධ වීමේ හේතුවෙන්, “නාම” කියන මානසික ලෝකයත්, “රූප” කියන
බාහිර භෞතික ලෝකයත් අතර සම්බන්ධයක් හටගෙන ඇත්තේ ය” යන පට්චිච සමුප්පන්න
සිද්ධියයි. ලෝකය අත්දකිනු ලබන මූලික විධියයි.
* දැන් අප ලෝකයේ තියෙන දේවල් අප ගේ ජීවිතය තුළ “ පණගැන්වෙන්නේ” කෙසේ ද
කියා තේරුම් කර දෙන්නට උත්සාහ කරන්නේ -
“ නාම – රූප පච්චයා සළායතනං” කියන පටිච්ච සමුප්පන්න සිද්ධිය ඉදිරියෙන්
ඉදිරියට වැඩෙමින් – දියුණු වෙමින් දිවයන ආකාරයටයි.
- එනම් ඇස් - කන් – නාසය – දිව - ශරීරය හා මනස යන ඉන්ද්‍රියයන් හයත් -
- එකිනෙකට විශේෂ වූ රූප - සද්ද – ගන්ධ – රස - ඵොට්ඨබ්භ – හා ධම්මා යන
අරමුණු හයක් වශයෙන් ය.
* නාම – රූප – විඤ්ඤාණ යටතේ ඇහැට පෙනුණු රූපය කුමක් ද? කනට ඇසුණු ශබ්දය
කුමක් ද ? කියා නිශ්චය වශයෙන් ම අරමුණ හඳුනා ගැනෙන බව කියැවෙන අතර
සළායතන යටතේ අරමුණු හැටියට හඳුන්වා දෙන්නේ පොදුවේ හැම රූපයක් ම, පොදුවේ
හැම ශබ්දයක් ම, පිළිබඳවයි.
* චක්ඛු = ඇස හා රූපය අතර ඇති බැඳීම, නාම – රූප යටතේ, ඇසට එකඑල්ලේ හසු
වන්නා වූ කායික ශරීරය වැනි භෞතික වස්තුවල හැඩය හා වර්ණය වැනි සංඥාවන්
ය.
* සළායතන යටතේ, සළායතන හා ඵස්ස - වේදනා එකට ගත් කළ, එය “ රූප” හිතෙන්
අත්විඳිනු ලබන අත්විඳීම් වන්නේ ය – අත්දැකීම් වන්නේ ය.
* රූපය රූපයක් හැටියට හඳුනා ගැනීමෙන් එහාට ගිය බොහෝ සෙයින් ගැඹුරට ගිය
“ අත් විඳීමක් වන්නේ ය. – වරදට වැටෙන්නට බොහෝ සෙයින් ඉඩ – කඩ සපයන “
අත් විඳීමක්” වන්නේ ය.
* මෙහි දී බුදු හිමියන් විසින් කෙරෙන අනතුරු ඇඟවීම තේරුම් ගත යුතු
දෙයක් ය.
තමන් හා ලෝකය දෙස බලන විධියේ වරදින් මිනිසා දුක් විඳින හැටි කෘතියෙනි.
මතු සම්බන්ධයි |
අව
අටවක
අමාවක
පුර
අටවක
පසෙලාස්වක