|
සුවපත් මනසක් සුවබර දිවියක් -
19 කොටස:
වේදනාව
අවදිමත් සිතින් දකින්න
 ආචාර්ය
හේනේපොල ගුණරතන මහ නාහිමි
නිරවුල් මනස ජීවිතයේ බොහෝ ප්‍රශ්නවලට නිවැරැදි විසඳුම් ලබා දෙයි. එහෙත් කාර්ය බහුල
බව නිසා ම බොහෝ දෙනාගේ මනස නිරතුරුව ම ව්‍යාකූල ය. සිත පහසුවෙන් දියුණු කර ගැනීමට
භාවනාව උපකාරි වුව ද ආචාර්ය ඇසුරකින් තොර ව භාවනාව නිසි ලෙස වැඩිය නොහැකි ය. ලෝකයේ
භාවනාවට අවධානය යොමු කරන බොහෝ දෙනා ථෙරවාදී නිකායන්ගේ භාවනානුයෝගිත්වය මහත් සේ අගය
කරති. ඒ අතරෙන් ගුරුවරයකු සේ භාවනාව පහසුවෙන් වැඩීමට උපයෝගී කර ගත හැකි කෘතියක් ලෙස
ලොව පිළිගැනෙන්නේ ආචාර්ය හේනේපොල ගුණරතන මහනාහිමි විසින් රචිත
Mindfulness in plain English (සතිමත් බව වැඩීම) කෘතියයි. එම කෘතිය භාෂා 32කට පරිවර්තනය වී ඇති
අතර, අමෙරිකාව තුළ පමණක් මුද්‍රිත පිටපත් ලක්ෂ සියයක් ඉක්මවා අලෙවි වී ඇත.
උන්වහන්සේගේ සතිමත් බව වැඩීමේ ලිපි පෙළ සෑම පසළොස්වක පෝදාක ම බුදුසරණ පුවත්පතේ පළවන
අතර මේ එම ලිපි මාලාවේ
දහනව වැන්නයි.
වේදනාව ඉණ පෙදෙසේ නම් ඔබගේ බඳ පටිය හෝ ඉණ ආශ්‍රිත ව ඇඳුම් ලිහිල් කරන්න. පිටේ ඉහළ
ප්‍රදේශයේ ඇතිවන වේදනාව ඔබගේ වැරැදි ඉරියව්ව හේතුවෙන් විය හැකියි. පිටකොන්ද නමාගෙන
සිටීම කිසිවිටෙකත් පහසු ඉරියව්වක් නොවේ.
එබැවින් ඍජු ව වාඩිවන්න. සිරුර දැඩි නොකර, ලිහිල් ව, කොඳු නාරටිය ඍජු ව තබා ගන්න.
පිටේ ඉහළ කොටසේ හෝ බෙල්ලේ වේදනාවට හේතු ගණනාවක් ඇත. පළමුවන හේතුව දෑත් තබාගෙන සිටින
ඉරියව්ව විය හැකියි. ඔබගේ දෑත පහසුවෙන් උකුල මත තිබිය යුතු ය. ඒවා ඔබගේ බඳ දක්වා
ඉහළට ගෙන නොඑන්න. අත්බාහු හා ඔබගේ බෙල්ලේ පේශීන් පහසුවෙන් තබා ගන්න. හිස පහතට කඩා
නොවැටී, කොන්දට හරි කෙළින් තබා ගන්න.
 මෙම සියලු ම වෙනස් කිරීම් අත්හදා බැලීමෙන් පසුව ද වේදනාව පවතියි නම් දෙවන පියවර
අනුගමනය කරන්න. එනම් වේදනාව ඔබගේ භාවනා අරමුණ ලෙස භාවිත කරන්න. කලබල නොවන්න. වේදනාව
එළඹි සිහියෙන් යුතු ව නිරීක්ෂණය කරන්න. වේදනාව උග්‍ර වන විට, එය ඔබගේ අවධානය හුස්ම
වෙතින් ඉවතට අදින බව දැනෙනු ඇත. ඒ සමඟ සටන් නොවදින්න. වේදනාව කෙරෙහි ඔබගේ සම්පූර්ණ
අවධානය යොමු කරන්න. එවිට හටගන්නා හැඟීම ගවේෂණය කරන්න. එය මඟහරින ප්‍රතික්‍රියාව
ඉක්මවා ගොස් වේදනාවට යටින් ඇති ශුද්ධ සංවේදනා තුළට කිඳා බසින්න.
ඒ තුළ පවතින සංඝටක දෙකක් ඔබ දකිනු ඇත. පළමුවැන්න සරල සංවේදනයක් වන වේදනාවයි.
දෙවැන්න ඔබ එයට දක්වන ප්‍රතිරෝධය යි. මෙම ප්‍රතිරෝධය අඩක් මානසික හෝ අඩක් ශාරීරික
ය. ශාරීරික කොටස රිදුම් දෙන ප්‍රදේශය අවට පේශීන් දැඩි කරයි. එම පේශීන් ලිහිල්
කරන්න. එකිනෙක රැගෙන, එම පේශීන් මනාව, මුළුමනින් ම ලිහිල් කරන්න. මෙම පියවර මඟින් ම
වේදනාව සෑහෙන දුරට අඩු කරනු ඇත.
දැන් මානසික ප්‍රතික්‍රියාව දෙසට යොමුවන්න. ඔබ මානසික ව ද තද කිරීමක් කරයි. මානසික
ව එය යටපත් කරන ඔබ එය ඔබගේ විඥානයෙන් මුවාකර ප්‍රතික්ෂේප කරයි. මෙම ප්‍රතික්ෂේප
කිරීම වචන රහිත ව
“මම මෙම සංවේදනයට අකැමැතියි” හෝ “ඉවත යන්න” වැනි ආකල්පයක් දැක්වීමකි. එය ඉතාමත්
සියුම් ය. නමුත්, එය පවතින අතර නියම ආකාරයෙන් බලන කල ඔබ එය දකිනු ඇත. එය ද සොයාගෙන,
ලිහිල් කරන්න.
එම අවසාන කොටස වඩාත් සූක්ෂ්ම වන අතර, එය නිවැරැදි ව විස්තර කිරීමට මිනිස් ලොවෙහි
වචන නැත. සමානතා ගෙනහැර දැක්වීමක් මඟින් එය හොඳීන් වටහා ගත හැකියි. ඔබගේ දැඩි වූ
පේශීන් ලිහිල් වූ ආකාරය විමසා බලා එය මානසික තලයට ද ක්‍රියාත්මක කරන්න. එනම් සිරුර
ලිහිල් කර සන්සුන් කළ ආකාරයට ම සිත ද ලිහිල් කරන්න. සිත හා සිරුර ඉතා තදින් එකිනෙක
බැ¼දී පවතින බව බුදුදහම පිළිගනියි.
මෙය සැබැවින් ම සත්‍ය වන අතර බොහෝ දෙනා එය පියවර දෙකක් ලෙස දකින්නේ නැත. ඒ ඔවුන්
සිරුර ලිහිල් කිරීම යනු සිත සන්සුන් කිරීම හා සිත සන්සුන් කිරීම යනු සිරුර ලිහිල්
කිරීම යනුවෙන් අදහස් කරන බැවිනි. මොවුන් සම්පූර්ණ ක්‍රියාවලිය වන සිත හා සිරුර
විවේකයට පත්කිරීම තනි ක්‍රියාවලියක් සේ අත්දකින නිසා ය.
කෙසේවෙතත් ඔබගේ අවදිමත් බව, ප්‍රතිරෝධය නමැති බාධකය පසුකොට එයට යටින් ගලා යන නිමල
සංවේදනා ප්‍රවාහයට නිදහසේ ඇතුළුවන තෙක් මුදා හරින්න. ප්‍රතිරෝධය ඔබ විසින් ම තනා
ගත් බාධකයකි. එය තමා හා අනුන් අතර ඇති කර ගත් පරතරයකි. පරතරයක් පිළිබඳ හැඟීමකි. එය
“මා” හා “වේදනාව“ අතර පනවාගත් සීමා මායිමකි. එය දියකර හැරිය විට වෙන්කිරීම නොපෙනී
යනු ඇත. ගලා යන සංවේදනා සාගරයට සෙමෙන් අවතීර්ණ වූ විට ඔබ වේදනාව හා එකතු වනු ඇත.
එවිට ඔබ වේදනාව බවට පත්වෙයි. ඔබ එම ප්‍රවාහයේ නැඟීම හා බැසීම දෙස බලා සිටින විට
විශ්මිත දෙයක් සිදුවනු ඇත. තවදුරටත් වේදනාවක් නැත. දුක පහව ගොසිනි. අත්දැකීමක් ලෙස,
විඳීමේ සංවේදීතාව පමණක් ඉතිරි ව ඇත. වේදනාවෙන් පෙළුණු “මම” ඉවත් ව ගොසින් ය. අවසාන
ප්‍රතිඵලය වේදනාවෙන් නිදහස් වීමයි.
මෙය ප්‍රවර්ධනය වන ක්‍රියාවලියකි. ආරම්භයේ දී සුළු වේදනාවලින් ජය ලබන ඔබ මහත්
වේදනාවලින් පරදිනු ඇත. අපගේ බොහෝ කුසලතා මෙන් ම මෙය ද පුහුණුව මඟින් දියුණු වන්නකි.
වැඩි වැඩියෙන් පුහුණු වන විට විශාල වේදනාවන් හසුරුවා ගැනීමට ද හැකි වෙයි. මෙය
හොඳීන් වටහා ගන්න. මෙහිදී ස්වයං වධහිංසා කිරීමක් නැත. උග්‍ර තපස් රැකීමක් මින්
අදහස් නොකරමු. මෙය ස්වයං වධදීමක් නොව අවදිමත් බව ප්‍රගුණ කිරීමකි. වේදනාව දරා ගත
නොහැකි මට්ටමට බලවත් වූ විට සෙමෙන් හා සිහියෙන් යුතු ව ඉරියව්ව වෙනස් කරන්න. ඔබගේ
චලනයන් නිරීක්ෂණය කරන්න. චලනය කරන විට ඔබට දැනෙන්නේ කෙසේ දැයි බලන්න. වේදනාව ඉවත්ව
යෑම දකින්න. අවශ්‍ය ප්‍රමාණයට වඩා චලනය නොකරන්න. සෙලවීම අඩුවන තරමට අවදිමත් බවෙන්
සිටීමට පහසු වෙයි.
වේදනාවෙන් පෙළෙන විට සිහියෙන් සිටීමට අපහසු බව ආධුනික භාවනානුයෝගීහු පවසති.
අපහසුතාව වැරැදි වැටහීම හේතුවෙන් ඇති වන්නකි. එළැඹි සිහිය යනු වේදනාවෙන් වෙන් වූ
දෙයක් ලෙස මෙම සිසුහු දකිති. එය වැරැදියි. එළැඹි සිහිය කිසි විටෙකත් තනි ව
නොපවතියි. එය සැමවිට ම යම්කිසි වස්තුවක් ඇසුරෙන් පවතියි. වේදනාව මනෝ භාවයකි. හුස්ම
ගැන සිහියෙන් සිටින ආකාරයට ම ඔබට වේදනාව පිළිබඳව ද අවදිමත් බවෙන් සිටිය හැකියි.
මීළඟ කොටස
ඉල් පුර පසළොස්වක පෝදා කලාපයේ |
පසළොස්වක
අව
අටවක
අමාවක
පුර
අටවක
