|
තෙවළා බුදු වදන් අතරින් 31:
මිනිසාගේ පරම සතුරා කවුද?
 කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලයේ
බෞද්ධ අධ්‍යයන අංශයේ
ජ්‍යෙෂ්ඨ කථිකාචාර්ය
රාජකීය පණ්ඩිත ආචාර්ය
උඩුහාවර ආනන්ද හිමි
බුදුරජාණන් වහන්සේ දෙව්රම් වෙහෙර වැඩ වෙසෙන සමයෙහි භික්ෂූන් වහන්සේ අමතා ක්‍රෝධ
කිරීමේ ආදීනව පැහැදිලි කරමින් අංගුත්තර නිකායේ සත්තක නිපාතයේ එන කෝධන සූත්‍රය දේශනා
කළහ.
 එම සූත්‍රයෙහි ක්‍රෝධ කිරීමෙන් වන ආදීනව හතක් ඇතුළත් වේ. ක්‍රෝධය, වෛරය, තරහව ආදි
වචන මගින් හැඳීන්වෙන අකුසල සහගත මනෝභාවයන්ගෙන් ප්‍රකට වන්නේ ද්වේෂය නමැති අකුසල
මූලයේ වර්ධනීය අවස්ථාව යි. ද්වේෂය අකුසල ධර්මයක් හෙයින් එය මුළුමනින්ම බැහැර කළ
යුතු වේ. බුදුරදුන් වදාළ කෝධන සූත්‍රයේ දැක්වෙන පරිදි කිපෙන තැනැත්තා තමා ම, තමාගේ
ම සතුරෙක් බවට පත්වේ. ඒ අනුව ක්‍රෝධය, වෛර කරන්නන්ට ප්‍රිය වූ, වෛරය, ඉපදවීමට
උපකාරීවන අකුසල සහගත චිත්තවේගයකි. කිපෙන සුළු ස්ත්‍රිය හෝ පුරුෂයා කෙරෙහි එහි බලපෑම
සත්විධ ආකාර වේ. සතුරු තැනැත්තෙකු තමාගේ සතුරාගේ වර්ණවත් බවට වෛර කරයි. තම සතුරා
දුර්වර්ණ විය යුතුය යන්න ඔහුගේ පැතුම යි. මෙසේ අන්‍යයන්ගේ වර්ණවත් බව නොඉවසමින් ඒ
කෙරෙහි වෛරයෙන් හා ක්‍රෝධයෙන් කටයුතු කරන පුද්ගලයා බාහිර වශයෙන් ස්නානයකොට,
පිරිසුදු වස්ත්‍ර ඇඳ, සුවඳ විලවුන් ගා කොතෙක් අලංකාර වුවද දුර්වර්ණ අයෙකු වේ. එයින්
ක්‍රෝධයේ ශාරීරික බලපෑම විශද වේ. මෙය ක්‍රෝධ කරන ස්ත්‍රියට හෝ පුරුෂයාට මුහුණ දීමට
සිදුවන පළමු ආදීනව ය යි.
සතුරු තැනැත්තා තම සතුරා සුවසේ සැතපෙනු දැකීමට අකැමැති වේ. තම සතුරා සුවසේ
නිදන්නෙක් බවට පත් නොවිය යුතුය යන්න ඔහුගේ පිළිගැනීම යි. මෙසේ අන්‍යන්ගේ සුව නින්දට
වෛර කරමින්, ක්‍රෝධකරමින් වෙසෙන තැනැත්තා කොතෙක් සුවපහසු යහනක සැතපුණත් කිසිදිනෙක
සුව නින්දක් නොලබයි. මෙය ක්‍රෝධ කරන ස්ත්‍රිය හෝ පුරුෂයා මුහුණ දෙන දෙවන ආදීනවය යි.
තම පසමිතුරාගේ ධනවත් බවට වෛර කරන තැනැත්තා ඔහු ධනයෙන් පිරිහෙන්නේ නම් සතුටට පත්
වෙයි. ක්‍රෝධයෙන් මැඩුණු තැනැත්තා තම පසමිතුරාගේ ධනවත් බව නැති කිරීමට අවශ්‍ය සෑම
දෙයක්ම සිදු කරයි. එහි ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන් ක්‍රෝධයෙන් පිරි එම පුද්ගලයා අයහපත්
දෙයක් ගෙන තමා විසින් යහපත් දෙයක් ගන්නා ලදැයි සිතා හොඳ නරක වරදවාගෙන විපිලිසර බවට
පත්වේ. ක්‍රෝධයෙන් මැඩුණු ස්ත්‍රිය හෝ පුරුෂයා අර්ථය අනර්ථය වෙන්කොට හඳුනාගැනීමේ
නොහැකියාව වන තෙවන ආදිනවය ද අත්පත්කර ගනී.
තම සතුරාගේ භෝග (පරිභෝග වස්තු) සම්පත් දකින තැනැත්තා ඔහු එම භෝග සම්පත්වලින්
පිරිහීමට පත්වනු දැකීමට කැමැති වේ. මෙසේ අන්‍යයන්ගේ භෝග සම්පත් කෙරෙහි වෛරකරමින්
ක්‍රෝධයෙන් වෙසෙන ස්ත්‍රියගේ හෝ පුරුෂයෙකුගේ යම් දැහැමි ධනයක් වෙතොත් එය ද රාජ
සන්තක වේ. මෙය ක්‍රෝධයෙන් මැඩුණු පුද්ගලයාට විඳීමට සිදුවන සිව්වන ආදීනවය යි. එසේම
අන්‍යයන්ගේ යසසට හා කීර්තියට හානි කරමින් වෛර කරන තැනැත්තාගේ හෝ තැනැත්තියගේ යම්
කීර්තියක් හෝ යසසක් වෙතොත් එයද විනාශයට පත්වේ. මෙය වෛරී පුද්ගලයාට අත්විඳීමට සිදුවන
පස්වන ආදීනවය යි. අන්‍යයන් සතු පිරිස් බලයට හා මිත්‍ර සම්පත්තියට වෛර කරන තැනැත්තා
තම වෛරය හා ක්‍රෝධය නිසා තමා සමීපයේ වෙසෙන මිත්‍ර සම්පත්තියෙන් ද පරිහානියට පත් වේ.
එය ක්‍රෝධකරන ස්ත්‍රියට හෝ පුරුෂයෙකුට මුහුණ දීමට සිදුවන සයවන ආදීනවය යි. තම
පසමිතුරා මරණින් පසුව දුගතිගාමී වන්නේ නම් යෙහෙකැයි සිතා කටයුතු කරන වෛරී තැනැත්තා
හෝ තැනැත්තිය තිදොරින් බොහෝ අකුසල් සිදුකොට නිරයගාමී වේ. ක්‍රෝධයෙන් පිරි
ස්ත්‍රියකට හෝ පුරුෂයෙකුට අත්වි¼දීමට සිදුවන සත්වන ආදීනවය එයයි.
ඉහතින් දැක් වූයේ කෝධන සූත්‍රයේ එන වෛර කරන ක්‍රෝධ කරන අයෙකුට අත්විඳීමට සිදුවන
ආදීනව සතයි. මේ එකිනෙකක් ගැඹුරින් විමසා බලන විට ක්‍රෝධය නමැති අකුසල සහගත
චිත්තවේගය චිත්තසන්තානයේ ක්‍රියාත්මක වන ආකාරය මැනවින් වටහාගත හැකි ය. බුදුරදුන්
කෝධන සූත්‍රය ආරම්භ කරන්නේ “මහණෙනි, වෛර කරන්නන්ට ප්‍රිය වූ වෛරය උපදවන මේ දහම්
සතක් කිපෙන සුලු ස්ත්‍රිය හෝ පුරුෂයා කරා පෙරළා පැමිණේ” යනුවෙනි. බුදුරදුන්ගේ එම
අනුශාසනයෙන් යට දක්වන ලද කරුණු හත වෛර කරන්නන්ට ප්‍රිය වූ වෛරය ඇතිවීමට හේතුවන දෑය.
කවර අයෙකු වුව අන්‍යයන්ට වෛර කරන්නේ එම කරුණු හත හෝ එයින් එකක් හෝ කීපයක් හේතුසාධක
වශයෙන් ගෙන ය. සූත්‍ර දේශනාව අනුව අවසන් කරුණ හැර අන්‍යයාගේ ශරීර වර්ණය, සුවපහසු
දිවිය, ධනවත් බව, භවභෝග සම්පත්, කීර්තිය හා යසස, පිරිස් බලය හා මිත්‍ර සම්පත්තිය යන
කරුණු සය විශේෂයෙන්ම වෛරයට හා ක්‍රෝධයට හේතුකාරණා වේ. හැම කෙනෙක් ම අන්‍යයන්ට වෛර
කරන්නේ හෝ ඊර්ෂ්‍යා කරන්නේ මෙකී කරුණු පදනම් කර ගෙන ය. ඒ අනුව වෛරය හා ක්‍රෝධය යන
චිත්තවේග හේතුඵල සන්තතියකට අනුව ඇති වේ. මිනිසුන් අතර ජාති ආගම් කුල වශයෙන් හෝ
වෙනත් ආකාරයේ බේදකාරී ගැටුම් ඇතිවන්නේ ද යථොක්ත කාරණා අනුව ඇතිකරගත් වෛරය හෝ
ක්‍රෝධය මූලික කරගෙන ය. ආගමික කණ්ඩායම් දෙකක් අතර හෝ ජාතීන් දෙකක් අතර ඇතිවෙන
අර්බුද හා ගැටුම්වලට බලපාන මූල හේතුව කවරේදැයි ගැඹුරින් සොයා බැලුවිට මෙය මැනවින්
වටහා ගැනීමට හැකිය. යම් ජනවර්ගයක් ධනයෙන් ද, භවභෝග සම්පත් අතින්ද, පිරිස් බලයෙන්ද
ඉහළට යනවිට වෙනත් ජනවර්ගයක් තුළ වෛරය හා ක්‍රෝධය ඇති විය හැකිය. මේ අනුව වෛර කරන
හේතු පුද්ගලික මට්ටමේ සිට විශ්වීය මට්ටම දක්වා ව්‍යාප්තව තිබේ. ඇතමෙකු පුද්ගලික
මට්ටමෙන් කෙනෙකුගේ ධනවත් බවට වෛර කරන විට ජාත්‍යන්තර වශයෙන් ලොව ධනවත් රටවල් ද ධනය
හා බලය පදනම් කර ගෙන එකිනෙකා කෙරෙහි වෛරය ඇතිකර ගනී. රටවල් අතර යුද්ධ, ආර්ථික
සම්බාධක, සංස්කෘතික ආක්‍රමණ සිදුවන්නේ ද ඒ අනුව ය. මේ අනුව වෛරීකාරක හේතු පෞද්ගලික
මට්ටමේ සිට ගෝලීය මට්ටම දක්වා ගමන් කළ ද එහි මූලය එකක්ම බව පැහැදිලි ය. වෙනත්
අයුරකින් පවසන්නේ නම් පුද්ගලික මට්ටමේ වෛරය වර්තමානයේ ගෝලීය මට්ටම දක්වා ව්‍යාප්තව
ඇති අයුරු පැහැදිලිව දක්නට පුළුවන.
අවසන් කරුණ ආගමික වූවකි. දුගතිය හෝ සුගතිය තීරණය වන්නේ කර්මය හා එහි විපාක අනුව ය.
අන්‍යයන්ට දුගතිය ප්‍රාර්ථනා කරමින් වෛරී සිතින් ක්‍රියා කරන්නා තිදොරින් දුසිරිත්
කොට මරණින් පසුව දුගතිගාමීවේ ය යන්න අවසන් කරුණෙන් අවධාරණය වේ. ඉහතින් දැක්වූ
වෛරීකාරක ධර්ම ඇතිවන්නේ කිපෙන සුළු පුද්ගලයාටය. ඒ අනුව (1) ක්‍රෝධයෙන් භරිත
පුද්ගලයා දුර්වර්ණ අවලස්සන අයෙකු වේ. (2) කෝපය නිසා සුව නින්දක් නොලබයි. (3)
කෝපයෙන් සිත රත්ව තිබෙන හෙයින් යහපත අයහපත අර්ථය අනර්ථය නිවැරැදිව හඳුනා ගැනීමට
අපොහොසත් වෙයි. (4) ක්‍රෝධය නිසා තිදොරින් අපරාධ කොට ධනයෙන් පරිහානියට පත්වේ. (5)
ක්‍රෝධ මදය නිසා අන්‍යයන්ගේ ගැරහුමට ලක්වේ. (6) නෑදෑ හිතමිතුරෝ කිපෙන සුළු තැනැත්තා
අතහැර යයි. (7) ක්‍රෝධය හේතුවෙන් සැහැසිකම් කොට මරණින් පසු දුගති ගාමී වෙයි. මෙම
කරුණු හත නිතර අන්‍යයන්ට වෛර කරන ක්‍රෝධයෙන් පිරුණු ස්ත්‍රීය හෝ පුරුෂයාට අත්විදීමට
සිදුවන ආදීනව ය. එයින් අවසන් කරුණ හැර අන් සියල්ල මෙලොව ජීවිතය හා සම්බන්ධ ය. ඇතැම්
ඒවා කායික ය. ඇතැම් ආදීනව මානසික ය. කීපයක් සමාජීය වශයෙන් අහිතකරය. එම කරුණු හය
ආගමක් පිළිගන්නා අයට මෙන්ම කිසිදු ආගමක්
නොපිළිගන්නා අයට ද සාධාරණ ය. පාපය හා අකුසල ක්‍රියාවල ආදීනව විඳීමට සිදුවන්නේ ආගමික
විශ්වාසය අනුවම නොවන බව මෙයින් ගම්‍ය වේ. පරලොව ඇතත්, නැතන් පව්කළ පුද්ගලයාට
සිදුවන්නේ විපතක්ම ය. බලවත් අකුසල සහගත චිත්තවේගයක ප්‍රතිඵලය කොතරම් හානිකර ද යන්න
සූත්‍රය අවසානයේ එන පාලි ගාථා පන්තියේ ඇතුළත් කරුණු මගින් තවදුරටත් සනාථ වේ. කෝපය
පාලනය කරගැනීමට එම ගාථාවල අන්තර්ගත උපදෙස් මනෝචිකිත්සාවක් ලෙස භාවිතයට ගතහැකි ය.
එබැවින් තමාම තමාගේ සතුරා බවට පත්කරන වෛර කිරීමෙන් හා ක්‍රෝධය ඇතිකර ගැනීමෙන් වැළකී
ලොවට මෙත්සිත පැතිරවිය යුතු වේ. |
අව
අටවක
අමාවක
පුර
අටවක
පසෙලාස්වක
