මිය ගිය ඥාතීන්ට පින් අනුමෝදන් කළ යුත්තේ ඇයි?

ශ්‍රී ලංකා භික්ෂු විශ්ව විද්‍යාලයේ මහාචාර්ය
පාතේගම ඤාණිස්සරූ හිමි

මිය ගිය ඥාතීන් වෙනුවෙන් බෞද්ධ සම්ප්‍රදාය තුළ පින් පෙත් අනුමෝදන් කිරීමේ සිරිතක් තිබෙනවා. මිය ගිය ඥාතීන්ට පින් අනුමෝදන් කරනු ලබන්නේ ඇයි? යනුවෙන් යමි පුද්ගලයකු ප්‍රශ්නයක් නැගුව හොත් ‍ෙමි සඳහා නිවැරැදි පිළිතුරක් අපේ බෞද්ධ සමාජය තුළ තිබෙනවාද? යන ප්‍රශ්නය නැගෙනවා.

ඥාතීන්ට, ඥාතීන් නොවන පිරිසට අසල්වාසීන්ට තුනුරුවන්ගේ ආශිර්වාදය ප්‍රාර්ථනා කරන්නේ තුනුරුවන් පිළිබඳව විශ්වාසයක් තිබෙන පිරිස . තුනුරුවන් පිළිබඳ විශ්වාසයක් නැති අය තුනුරුවන්ගේ පිහිටයි කියා කියු පමණින් එම තැනැත්තාට පිහිටක් ලැබෙන්නේ නැහැ. තුනුරුවන්ගේ පිහිටයි කියල ආශිර්වාද කරන පුද්ගලයාටත් තුනුරුවන් පිළිබඳ විශ්වාසයක් හෝ තුනුරුවන් කවුද?කියා නොදන්නාකම නිසයි. තුනුරුවන් පිළිබඳව නොදන්නා තුනුරුවන් පිළිබඳ විශ්වාසයක් නැති පුද්ගලයකු තුනුරුවන්ගේ සරණ ප්‍රාර්ථනා කළාට එයාට එය වචනයක් පමණයි.

තුනුරුවන් පිළිබඳ විශ්වාසයක් වැටහීමක් නැති නිසා එය වචනයක් මිස අදහසක් නැහැ.අප කතා කරන විට සමහර පිරිස් අදහසත් සමඟ වචන ප්‍රකාශ කරනවා. සමහර පිරිස අදහස් නැති වචන ප්‍රකාශ කරනවා. ඇතැමි පුද්ගලයන් පැය ගණන් කතා කළාට අදහස් නැති හිස් වචන පමණයි. තුනුරුවන් පිළිබඳ වැටහීමක් හැඟීමක් තිබෙන පිරිසට තුනුරුවන්ගේ සත්‍ය පිළිබඳව වැටහීමක් තිබෙනවා. දෙවියන්ගේ රැකවරණයි කියන වචනය අප කියන්න පුුරුදු වී සිටිනවා. තුනුරුවන්ගේ පිහිටයි දෙවනුව දෙවි රැකවරණයි කියල කියන්න පුරුදු වෙලා තිබින්නේ හින්දු සංස්කෘතියෙන් දෙවියන් පිළිගනු ලබන නිසා එම ආභාෂය තුළින් අපට එය උගන්වා තිබෙන නිසයි.

පොළොන්නරු යුගය තුළ අපට ලැබුණ අදහසක්. අනුරාධපුර යුගය තුළ බුදුදහම පැමිණිලා තිබෙනවා.පළමු කොටම බුදුපියාණන් වහන්සේ පිළිබඳ දැනුමක් අපට ලැබී තිබුණා. දෙවියන්ගේ රැකවරණයත් සමඟ අපට පැමිණෙන්නේ ඇස්වහ කටවහ දෝෂ සහ නවග්‍රහ අපල පැමිණෙනවාය කියන බෞද්ධ සමාජය තුළ පවතින විශ්වාසයන් පිළිබඳවයි. දෙවි රැකවරණයි කියලා කියනවා.දෙවි රැකවරණයි කියා කියන අතර තුර සෙසු පිරිසටත් සෙත් ප්‍රාර්ථනා කරනවා. සෙතක් වේවා කියමින් ප්‍රකාශ කරන විට ඒ පිළිබඳ වැටහීමකුත් ඇතිවෙන මෛත්‍රී සහගත චින්තනයකුත් තිබිය යුතුයි.

මිය පරලොව ගිය ඥාතීන්ට පින් අනුමෝදන් කරනවාය කියන උදාරතම ඉගැන්වීම බුදුදහම තුළ පමණක් තිබෙන කාරණාවක්.මිය පරලොව ගිය තමන්ගේ ඥාතීන්ට පින් අනුමෝදන් කළ යුතුයි කියන අදහස ලෝකය තුළ දැනට තිබෙන කිසිම ආගමක දක්නට නොලැබෙන අතර බුදුදහම තුළ පමණක් දක්නට ලැබෙන කාරණාවක.් දාර්ශනිකයන්ගේ දාර්ශනික අදහස් නිසා ලෝකය දියුණු වුණා. මිය පරලොව ගිය ඥාතීන්ට පින් දීම බුදු දහමේ හැර වෙන දර්ශනයක නැහැ. මියගිය ඥාතීන්ට පින් දීම ලෝකය තුළ කිසිම ආගමක දර්ශනයක නැති බුදුදහම සහ බෞද්ධ දර්ශනය තුළ පමණක් මියගිය ඥාතීන්ට පින් දීම සිදුකරනු ලබනවා.

මිය පරලොව ගිය ඥතීන්ට පින් අනුමෝදන් කළ යුත්තේ කුමන හේතුවක් නිසාද? බුදුරජාණන් වහන්සේ මිය පරලොව ගිය ඥාතීන්ට පින් අනුමෝදන් කළ යුතු බවට දේශනා කර තිබෙනවාද? යන ප්‍රශ්නයට පිළිතුර සොයා ගත යුතුයි. තමන්ගේ නමින් නැසී මිය පරලොව ගිය ඥාතීන්ට පින් පෙත් අනුමෝදන් කළ යුතු බව බුදුරජාණන් වහන්සේ පැහැදිළිව දේශනා කළා. බෞද්ධ සමිප්‍රදාය තුළ මිය ගිය ඥාතීන්ට පින් පෙත් අනුමෝදන් කරන්නේ මැරුණ පුද්ගලයාට තිබෙන බිය හෙවත් චකිතය හෝ මැරුණ පුද්ගලයා අපට හානි කරයි කියන අදහස නිසා නොවෙයි. අපගේ ඥාතියෙක් අපත් සමඟ අමනාපෙන් සිටින කාලය තුළ මරණයට පත් වුවහොත් එම පුද්ගලයා අපට කරදරයක් කරාවි යන බියත් එම අදහසත් බෞද්ධ සමාජය තුළ පවතියි. බෞද්ධ සමාජය තුළ සිටින අයට බියක් තිබුණාට බුද්ධාගම තුළ සිටින පිරිසට එවැනි බියක් තිබෙන්න ක්‍රමයක් නැහැ. මිය ගිය ඥාතිවරයා නිවන් දකින්න පෙර මෙම සංසාරය තුළ අපට නැවත හමුවන නිසා අප මිය ගිය ඥාතීන්ට පින් අනුමොදන් කළ යුතුයි.

අද මරණයට පත්වුණ ඔබගේ ඥාතිවරයා නිවන් දැකීමට පෙර යන මෙම සංසාර ගමන තුළ නැවත ඔබට හමුවෙනවා.නැවත ඔබට එම පුද්ගලයා හමුවන විට එම ඥාතියා පැවැති ඥාති සම්බන්ධතාවෙන්ම සිටිනවාද? වෙනත් ක්‍රමයකට සිටිනවාද කියා කියන්න බැහැ. ස්වාමිපුරුෂයා ලෙස මියගිය විට නැවත සංසාරය තුළ තමන්ගේ පුත්‍රයා ලෙස,තමන්ගේ අසල්වාසීයා ලෙස, තමන්ගේ පියා ලෙස හමුවිය හැකි වුවත් එම පුද්ගලයා මෙවැනි ආකාරයෙන් හමුවිය හැකි බවට අපට කිව නොහැකියි.තමන්ගේ දරුවන් ලෙස තමන්ගේ ස්වාමිපුරුෂයා ලෙස සිටිය පිරිස පිළිබඳව බණ කතා සාහිත්‍ය තුළ සඳහන් වෙලා තිබෙනවා.

හතුරෙකුටවත් වරදක් නොකළ යුතු බවට බුදු දහම උගන්වනු ලබන්නේත් , ඔබ වරදක් කරනවාය කියා කියන්නේත් ඔබ සමාජයට වරදක් දෙනවාය කියන කාරණාවයි. සිත කය වචනය තුන් දොරින් ඔබ වරදක් කරනවාය කියලා කියන්නේ ඔබ සමාජයට වරදක් කරනවාය යන කාරණාවයි. දුන් දෙය ලැබෙන බව බුදුදහම තුළ තිබෙන ප්‍රධාන ඉගැන්වීමයි. සමාජයට ලබාදුන්න යහපත් දෙයත් අයහපත් දෙයත් යන දෙකම තමාට ලැබෙනවා.

තමන් දෙන යහපත් දෙය පමණක් ලැබෙන බව ඇතැමි බෞද්ධ පිරිස් සිතාගෙන සිටියත් අයහපත් දෙයක් දුන්න හොත් අයහපත් දෙයක් ලැබෙනවා. සතුරෙකුටවත් වරදක් නොකළ යුතු බව ප්‍රකාශ කරනු ලබන්නේත් තමන්ගේ හතුරා වුණත් තමන් වරදක් කළ හොත් එම පුදුද්ගලයා හෝ තැනැත්තිය දරුවන් ලෙස හෝ බිරිඳ ලෙස හෝ ස්වාමියා ලෙස සංසාරය පුරා පැමිණිය හැකි නිසයි. සෑම බෞද්ධයකු තුළම පවතින විශ්වාසයක් ලෙසද ථෙරවාදී බුදුදහම තුළ මිනිසා පිළිබඳව තිබෙන විශ්වාසය ලෙසද වර්තමානය තුළ ජීවත් වන සෑම පුද්ගලයකුම මතු සංසාරයේ කවදා හෝ දවසක තුන්තරා බෝධියෙන් එක්තරා බෝධියකට පැමිණිලා සංසාර ගමන නිම කරනවාය යන අදහසයි .

අප ගමන් කරනු ලබන්නේත් එම විශ්වාසය මතයි. බුද්ධත්වය තුන් තරා බෝධියෙන් එක බෝධියක් මෙම සංසාරය තුළ ගමන් කරන පුද්ගලයා බුද්ධත්වයට පැමිණිය හැකියි. එවැනි ප්‍රාර්ථනාවන් තිබෙන පිරිස් මෙම සංසාරය තුළ අපට හමුවෙනවා.අප යන මේ සංසාර ගමන තුළ පසේ බුද්ධත්වය පතාගෙන යන පිරිස සිටිය හැකියි. මහරහත් තත්වය ප්‍රාර්ථනා කරන පිරිසක්ද සිටිය හැකියි. මෙම අවස්ථා තුන බෝධි යනුවෙන් හඳුන්වනවා.

සංසාරය තුළ මෙම බෝධි ප්‍රාර්ථනා කරගෙන සිටින පිරිස සිටිනවා. මේ පිළිබඳව වග විභාගයක් අවබෝධයක් නැති පිරිසක්ද සිටිනවා. පුද්ගලයා සංසාරය තුළ පතාගෙන යන ගමනේ අවසානය එම තත්වයයි. මෙම සමාජය තුළ ජීවත් වන විට විවිධ පිරිස් හමුවෙනවා. අපේ ඥාතිවරයෙක් මරණයට පත් වුණාට පසුව එම ඥාතිවරයා වෙනුවෙන් ලොව ජීවත් වන බෞද්ධ පිරිසට කළ හැකි පිළියම් බුදුදහම උගන්වනවා. මවු කුසට පැමිණීමත් මිය යාමත් පිළිබඳව බුදු දහම තුළ පැහැදිළිව දක්වා තිබෙනවා.

පුද්ගලයකු මරණයට පත් වුණාට පසුව එම මරණයට පත් වූ පුද්ගලයා නිමිති කරගෙන ඔහු වෙනුවෙන් යහපත් දේ කළයුතු බව .මරණයට පත්වූ පුද්ගලයා නැවත නැවත භවයන් තුළ අපට හමුවන නිසා මේ භවයේදී එම තැනැත්තා වෙනුවෙන් අප කළ යුතු යුතුකම් කොටස අප කළ යුතුයි. පුද්ගලයකු වෙනුවෙන් තමන් කළ යුතු යුතුකම් කොටස ඉටු කළා නම් තමන්ට එම පුද්ගලයාගේ මුහුණ බලා අව්‍යාජ සිනහවක් දැක්විය හැකියි. කුහක කමට කුඩුකේඩුකමට යුතුකම් නොකළ පුද්ගලයාට අව්‍යාජ සිනහවක් දැක්විය නොහැකියි. තමන්ගේ සිදුවුණ අඩුපාඩුව මුහුණ තුළ දක්නට ලැබෙනවා.

අප සිනහ වුණ පමණට සෑම සිනහවක්ම අව්‍යාජ නැහැ. පිනැති සංසාරය තුළ අපත් සමඟ එකට ජීවත් වන පිරිස මරණයට පත් වුණාට පසුව මරණයට පත්වු පිරිස වෙනුවෙන් තමන්ගේ යුතුකම් කොටස තමන් සිදුකළ යුතු බවට බුදුපියාණන් වහන්සේ දේශනා කළ කාරණාවක්. සමාජය සැම විටම අනෙකා මට කළ දේ මොනවාද? යන ප්‍රශ්නය අසමින් සිටිනවා මිස අනෙකා කළ යුතු යුතුකම් ඉටු කළාද ? නැද්ද ? කියා සොයා බැලීම එම තැනැත්තා සතු කාර්යයක් මිස තමා සතු කාර්යයක් නොවෙයි.

මම මගේ යුතුකම් කොටස ඉටු කළාද? යන්න සොයා බැලීම බෞද්ධයකුට අයත් කොටස පමණයි. අනෙකා පිළිබඳව සොයා බැලීම බෞද්ධයකුට අයත් කාරණාවක් නොවෙයි. අම්මාට තාත්තාට ගුරුවරුන්ට තම දරුවන්ගේ සහ ශිෂ්‍යයන්ගේ සිත කය වචනය පිළිබඳව සොයා බැලුවාට එහි වරදක් නැහැ.

අනෙකාගේ අඩුපාඩු සොයා බැලීම බෞද්ධයෙකුට කිසිවිටෙකවත් අයත් නොවන කාරණාවක්. තවත් පුද්ගලයකුගේ සිත කය වචනය පිළිබඳව අඩුපාඩුවක් සොයන්න තවත් පුද්ගලයෙකුට අයිතියක් නැහැ.

මෙම ලිපියේ ඉතිරි කොටස සැප්තැම්බර් 23 අව අටවක පෝදා පත්‍රයේ පළවේ.

- හේමමාලා රන්දුනු