මෑණියෙනි, තවමත් සෙනෙහස නැති කරගන්නට නො හැකි වූවා ද?

කොළඹ විශ්ව විද්‍යාලයේ
සිංහල අධ්‍යයන අංශ ප්‍රධාන
අගලකඩ
සිරි සුමන හිමි

තෙරුවන් කෙරෙහි අපමණ පැහැදීමක් පැවැති ඇය පැවිදි වී කුසල් දහම් පුරන්නට කුඩා කලම ඉටා ගත්තාය. ඒ සඳහා දෙමාපියන් වෙතින් නොයෙක් වර අවසර පැතුවද ඔවුහු එය වැළැක් වූහ. එහෙත්, ධෛර්්‍යය සහ අධිෂ්ඨානය අත් නොහළ ඇය දෙමාපිය සිත් නොරිදා කවදා හෝ තමා විවාහ වූ දිනෙක සැමියා වෙතින් අවසර ලබා පැවිද්දට යන්නට ඉටා ගත්තාය.

රජගහනුවර සිටුමැඳුරක උපන් දියණියක් කුඩා කලම සැදැහැ බව වඩා ගනිමින් පිළිවෙත් පුරන්නට වූවා ය. තෙරුවන් කෙරෙහි අපමණ පැහැදීමක් පැවැති ඇය පැවිදි වී කුසල් දහම් පුරන්නට කුඩා කලම ඉටා ගත්තාය. ඒ සඳහා දෙමාපියන් වෙතින් නොයෙක් වර අවසර පැතුවද ඔවුහු එය වැළැක් වූහ. එහෙත්, ධෛර්ය සහ අධිෂ්ඨානය අත් නොහළ ඇය දෙමාපිය සිත් නොරිදා කවදා හෝ තමා විවාහ වූ දිනෙක සැමියා වෙතින් අවසර ලබා පැවිද්දට යන්නට ඉටා ගත්තාය. තරුණියක වූ ඇයට දෙමාපියන් විවාහ යෝජනා රැගෙන ආ අතර දෙමාපියන් සතුටු කරලීම උදෙසා යහපත් සැදැහැකාමී තරුණයෙකුගේ අත ගැනීමට ද ඇය තීරණය කළාය.

යහපත් සැමියෙකු සමඟ ටික කලක් යුග දිවි ගෙවූ ඇය කුඩා කල සිට පැවැති තම අපේක්‍ෂාව ඔහුට දැන්වූවාය. ඔහු ඒ සඳහා කැමැත්ත පළ කිරීම ඇයට මහත් සතුටක්, ඇති කළේය. එහෙත් ඒ වන විට ඇයගේ කුසෙහි දරු ගැබක් හටගෙන ඇති බව ඇය නොදත්තාය. තම ස්වාමි පුරුෂයා භික්‍ෂුණී ආරාමයක් වෙතට ඇය රැගෙන ගොස් ඇයගේ අපේක්‍ෂාව ඉටු කර දුන්නේය. එහෙත් ඇය පැවිද්ද ලබා ගන්නට ගොස් තිබුණේ දෙව්දත් තෙරුන්ගේ ශ්‍රාවක භික්‍ෂුණී ආරාමයක් වෙත බව ඇය නොදත්තා ය.

ඇයට පිළිසිඳගත් දරු ගැබ කල්යාමේදී මෝරා යද්දී අනෙක් භික්‍ෂුණීන් වහන්සේලා ඇයගෙන් මේ පිළිබඳව විමසන්නට වූහ. එවිට ඇය ප්‍රකාශ කළේ ඒ පිළිබඳ තමා නො දන්නා බවත් තමාගේ පැවිදි ශීලයට කිසිඳු හානියක් නොවූ බව යි.

එය පිළි නොගත් භික්‍ෂුණීන් වහන්සේලා ඇය දෙව්දත් තෙරුන් වෙත ඉදිරිපත් කළහ. දෙව්දත් තෙරුන් කියා සිටියේ මෙය තමන්ගේ ශාසනයේ භික්‍ෂුණීන්ට විශාල අපහාසයක් බැවින් මැය උපැවිදි කොට ආරාමයෙන් නෙරපා හරින ලෙස යි. තමා නො නසන්නැයි ඇය ආයාචනා කළද, එයින් ප්‍රතිඵලයක් නො ලද විට ඇය බුදුරදුන් වෙත පැමිණියාය.

ඇයගේ දරු ගැබ ගිහිව සිටියදී ඇති වූ බව දැන ගත් බුදු හිමියෝ එහෙත් ඇය චෝදනාවෙන් මුදාලීම පිණිස රාජකීය කොමිසමක් පත් කර මේ ගැන සොයා බලන්නට නියම කළහ. කොසොල් රජතුමා ද, අනාථ පිණ්ඩික සිටුතුමා ද, විශාඛා උපාසිකාව ද කැඳවා මේ ප්‍රශ්නය විමසන ලෙසත් එය සම්බන්ධීකරණය කරලීම සඳහා උපාලි තෙරුන් වහන්සේත් පත් කර වදාළහ.

සිව්වනක් පිරිස මධ්‍යයෙහි මේ පරීක්‍ෂණ කණ්ඩායම ඉදිරියට මෙම තෙරණිය කැඳවූ අතර, වටතිර ඇද විශාඛාව විසින් ඇයගේ සියලු ශරීර ලක්‍ෂණ පරීක්‍ෂා කර එම ගර්භයට ගත වූ කාලය තීරණය කෙරිණි. ඒ අනුව එම දරු ගැබ ඇය පැවිදි වීමට පෙර සිදු වූවක් බව තීරණය කළහ. මෙම අධිකරණය විනිශ්චය කළ උපාලි තෙරණුවෝ ඇයගේ නිරවද්‍ය බව පිරිස මධ්‍යයේ ප්‍රකාශයට පත් කළහ. ඇයගේ පිවිතුරු බව එයින් සුරැකුණි. අනතුරුව භික්‍ෂුණී අරමේදී ඇය ආනුභාව සම්පන්න දරුවෙකු ප්‍රසූත කළාය.

එක් දිනක් කොසොල් රජු එම ආරාමය අසලින් ගමන්කරන අතරෙහි කුඩා දරුවෙකු හඬන හඬ ඇසී මේ කුමක්දැයි විමසා භික්‍ෂුණිය දරුවෙකු ප්‍රසූත කළ බව දැන භික්‍ෂුණී ආරාමයක දරුවෙකු පෝෂණය කිරීමේ අපහසු බව දැන එම කුමාරයා රජ මැඳුරට ගෙන්වා කිරිමව්වරුන්ට පවරා ඇති දැඩි කළේය. නම් තබන දා කස්සප යැයි නම තබා රජ මැදුරේ වැඩෙන හෙයින් කුමාර කාශ්‍යප ලෙසද ප්‍රසිද්ධ විය.

මේ කුමරා අනෙක් කුමාරවරුන් සමඟ ක්‍රීඩාවෙහි යෙදෙන විට,අම්මෙක්, තාත්තෙක් නැති එකකැයි මේ කුමරාට අනෙක් අය උසුළු විසුළු කළහ. එයින් සිත් රිදවා ගත් කුමාරයා රජතුමන් හමුවට ගොස් තම මව්පියන් කවරෙකුදැයි විමසා සිටියේය.

නොයෙක් දෑ කියා අවසන පිළිනොගත් විට ඔබේ මව භික්‍ෂුණිය කැයි ද, ආරාමයෙන් රැගෙන ආ බව කියා සිටියේ ය. පුරාකෘත පුණ්‍ය මහිමයෙන් සපිරි මේ කුමරුවා එයින් ම සංවේගයට පත්ව තමාද පැවිදි කරවන්නැ’යි ඉල්ලා සිටියේය.

අනතුරුව රජතුමා බුදුරදුන් වෙත රැගෙන ගිය කුමරා බුදුරදුන් හමුවෙහි පැවිදි බවට පත් කළේය. ඉන් පසු කුමාර කාශ්‍යප තෙරුන් ලෙස ප්‍රචලිතව බුදුරදුන් වෙතින් කමටහන් ලබා විදසුන් වඩා රහත් බවට පත් වීය.

මව් භික්‍ෂුණිය කුමාර කාශ්‍යප මාතා ලෙසින් ද ප්‍රසිද්ධියට පත් වූ අතර දරුවා තමන් වෙතින් වෙන් කළ දා සිට ඇය දරු සෙනෙහසින් කදුළු වගුරුවමින් ම කාලය ගත කළාය. දිනක් ඇය පිඬුසිඟා වඩින විට කුමාර කාශ්‍යප තෙරුන්ද පිඩුසිඟා වඩිනු දැක හැඳින පුත, පුත යැයි අමතමින් දිව එද්දී පය පැටලී බිම ඇද වැටුණාය. දරු පෙමින් ඇයගේ පියයුරෙන් කිරි ද දෑසින් කඳුළු ද ගලා ගියේය. නැවත නැගිට සිවුරද අතින් අල්ලා දුව ගොස් තෙරුන්ගේ අතින් අල්වා ගත්තාය.

එවිට, තෙරුන් වහන්සේ ,මෑණියෙනි, තවමත් ස්නේහය නැති කර ගන්නට නො හැකි වූවා ද? යනුවෙන් විමසූහ. දෙවෙනි,තෙවෙනි වරද එසේ ඇසූ විට දොළොස් වසක් දරු සෙනෙහසින්ම හැඬුයෙමි. එහෙත් මපුතු ඒ සෙනෙහස දුරු කර තිබෙයි. මා තවදුරටත් හඬන්නේ ඇයි දැයි සිතන්නට වූවාය.

එසේ සිතද්දීම ඇයගේ දරු සෙනෙහසේ බැඳීම් සියල්ල පහව ගියෙන් පුත්‍ර පේ‍්‍රමය සිඳ බිඳ දමා උතුම් රහත් බවට පත් වූවාය.

සෙනෙහස වඩන්නා සෝ දුක් උරුම කර ගනී. එය සිඳ බිඳ දමන්නා ලොව කදුළෙන් මිදේ. කුමාර කාශ්‍යප මාතාවගේ කථාව අකාලයේ දරුවන් වියෝවෙන් හඬන මා පියවරුන්ට කදිම උපදේශයක් සම්පාදනය කරයි.