පිටියේගෙදර මඩවල පුරාණ රාජ මහා විහාරය

සටහන සහ ඡායාරූප
ධම්මික බණ්ඩාර
මහනුවර දිසා විශේෂ

විහාරාධිපති කෙවුල්ගම සුමනසාර හිමි

කඳුරට දුම්බර මිටියාවතේ ඇති වෙහෙර විහාරස්ථාන අතරෙහි වන අග්‍රගන්‍ය පූජනීය ස්ථානයකි පිටියේගෙදර මඩවල පුරාණ රජ මහා විහාරය. සෙනරත් රජු සමයේ ආරම්භ කරන ලද මෙම විහාරස්ථානයෙහි ඓතිහාසික වටිනාකම අතිමහත්ය.

පාතදුම්බර ශාසනාරක්‍ෂක බල මණ්ඩලයට අයත් පිටියේගෙදර පන්විල මාර්ගයේ දර්ශනීය භූමියක විහාරස්ථානය පිහිටා ඇත.

ඉංගී‍්‍රසි අධිරාජ්‍යවාදින්ගේ මෙරට පාලන සමයේ පන්විල අධිකරණයේ දිවුරුම් කටයුතු සඳහා යොදාගෙන ඇත්තේද පිටියේගෙදර රාජමහා විහාරස්ථානයේ දිවුරුම් බෝධියයි.මහනුවර යුගයට අයත් ටැම් පිට විහාරයක් තිබුණු බවට මෙහි පැරැණි නටබුන් සාක්ෂි දරයි.මෙහි චිත්‍ර මහනුවර යුගයට අයත් ඉතාමත් දුර්ලභ ගණයේ ඒවාය. වත්මන් විහාරාධිපති ලෙස පාතදුම්බර ශාසනාරක්‍ෂක බල මණ්ඩලයේ ලේඛකාධිකාරි කෙවුල්ගම සුමනසාර හිමියෝ කටයුතු කරති.

මෙම විහාර මන්දිරයේ නඩත්තු කටයුතු කිරීමේ බලය ඇත්තේ පුරා විද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුවට බවත් එහි ඇති මහනුවර යුගයට අයත් පැරැණි සිතුවම් සංරක්‍ෂණය කර ගැනීමට ඒ අනුව වැඩිදුරටත් උත්සුක විය යුතු බවත් දායක සභාව හා විහාරාධිපති හිමියෝ පවසති.

මහනුවර යුගයට අයත් බිතු සිතුවම් විනාශ වෙමින්

ඉතාමත් දැකුම්කළු චිත්‍ර විනාශ වීමට ලක්ව ඇතැයි ද වහලය අබලන්වීම නිසා විහාර මන්දිරයට හානි පැමිණ ඇතැයි ද කියති. එසේම පැරැණි දොර උළුවහු අබලන් වී ඇති හෙයින් පිළිසකර කටයුතු කර දෙන මෙන් පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුවෙන් අවස්ථා ගණනාවක් ඉල්ලුම් කර ඇති බවද පවසති.

අනාගත පරපුර වෙනුවෙන් මෙම විහාර මන්දිරය හා එහි ඇති චිත්‍ර ද පිළිමවහන්සේ ද සංරක්‍ෂණය කිරීම සඳහා වගකිව යුත්තන්ගේ අවධානය යොමු වනු ඇතැයි අපේක්‍ෂා කෙරේ.