බොරු කියන්නා
හිස් කළයක් බඳුය
 පානදුර චිත්ත භාවනා මධ්‍යස්ථානාධිපති
ශාස්ත්‍රපති දොඩන්දූවේ සිරිකර නා හිමි
පිරිපුන් කළය අපේ සමාජයේ සෞභාග්‍යයේ සංකේතයකි. පිරුණු කළය සේ අපේ
මුතුන් මිත්තන් ළඟ ගුණධර්මද පිරී තිබුණි. ඒ නිසා ඕනෑම ගැටලුවකදී ඔවුහු
නොසැලී සිටියහ. සියලු දුක් වේදනා මහමෙරක් ලෙස ඉවසා සිටියහ. සෙල්ලමටවත්
බොරුවක් නොකීහ. සම්පත් පසු පස හඹා නොගියහ. පිවිතුරු සරල දිවි පෙවෙතක්
ගෙවූහ. එහෙත් අද වන විට නවීකරණය, නාගරීකරණය හා කාර්මීකරණය වීම තුළ මේ
පිරුණු බවට, පිවිතුරු බවට සිදු වී තිබෙන්නේ කුමක්ද?.
ධර්මයෙහි බොරුව හඳුන්වා දෙන්නේ මුසාවාද යන නමිනි. ‘මුසා’ යනු අභූත වූ,
අතථ්‍ය වූ දෙයයි. එය භූත වශයෙන්, තථ්‍ය වශයෙන් දැන්වීම හෝ ඇඟවීම ‘වාද’
යයි. අසත්‍ය, සත්‍ය සේ කීම මුල් කොට කරන වචන ප්‍රයෝගය මුසා ලෙස
හඳුන්වයි. තව දුරටත් එය විමසන විට,
අදිට්ඨං දිට්ඨං මෙ – ඇසින් නුදුටු දෙය මා දුටුවා යැයි,
අසුතං සුතං මෙ – කනෙන් නොඇසූ දෙය මා ඇසුවා යැයි,
අමුතං මුතං මෙ – නැහැයෙන්, දිවෙන් නොගත් දෙය මා ගත්තා යැයි,
අවිඤ්ඤාතං විඤ්ඤාතං මෙ- සිතින් නොගත්, නොදත් දෙය
දැන ගත්තා යැයි,
දැන දැන කියාපෑම මුසාවාදයයි. ඒ මුසාවාදය සම්පූර්ණ වීමට කරුණු සතරක්
තිබිය යුතු ය. ඒවා නම්, බොරුවක් වීම, බොරුවක් බව දැන ගැනීම, බොරුකීමේ
සිත, ඒ සඳහා වචන ප්‍රයෝග යොදා ගැනීම යන කරුණුයි.
සීලයේ ප්‍රධාන අංගයක් ලෙස වාචසික පාරිශුද්ධිය හා සංවරය සැලකේ. වාචසික
සංවරය ආරක්‍ෂා කර ගැනීමේ දී මුසාවාදයෙන් වැළකිය යුතු යි. වචනය
අපිරිසුදු වන කරුණු සතරක් දේශනා කර ඇත.
මුසාවාදො හොති - බොරු කියයි.
පිසුනාවාචො හොති - කේලාම් කියයි
ඵරුසාවාචො හොති – රළු වචන කියයි.
සම්ඵප්පලාපී හොති – හිස් වචන කියයි.
“ඉමෙහි ඛො භික්ඛවෙ චතූහි ධම්මේහි සමන්නාගතො යථා භූතං නික්ඛිත්තො ඒවං
නිරයෙ” (අංගුත්තර නිකාය- චතුක්ක නිපාත- මුසාවාදී සුත්ත) ‘මහණෙනි, මේ
සතර කරුණෙන් යුක්ත වූ පුද්ගලයා බහා තබන දෙයක් පරිද්දෙන් නිරයෙහි
වැටෙන්නේ ය.’
මේ නිසා මුසාවාදයට අතර මඟ නැවතුම් පොළ නැත. මුසාවේ උරුමය බරපතළයි. ඒ
නිසා වචනයෙහි පාරිශුද්ධිය ආරක්‍ෂා කරගත යුතු යි. මුසාවාදයෙන් වැළැකී
කටයුතු කරන විට එය සම්පූර්ණ වීමට අප අනුගමනය කළ යුතු ක්‍රියාමාර්ග
තුනක් ඇති බවද දේශනාවේ සඳහන් වේ.
සභග්ගකොවා පරිසග්ගකොවා
එකස්ස චෙකො නමුසාභණෙය්‍ය
නභාණයෙ භණකං නානුජඤ්ඤ
සබ්බං අභූතං පරිවජ්ජයෙය්‍ය
(සුත්ත නිපාත-ධම්මික සූත්‍රය)
සභාවකට ගියත්, පිරිසක් මැදට ගියත්, එකලා වුවත් තවකෙනෙකුට බොරු
නොකියන්නේ ය. අනුන් ලවා නොකියවන්නේ ය. බොරු කියන විට එය අනුමත නොකරන්නේ
ය. සියලු බොරුව දුරලන්නේ ය.
මේ අනුව තමන් බොරු නොකීම, අනුන් ලවා බොරු නොකියවීම සහ බොරු කියන විට එය
අනුමත නොකිරීම යන මේ කරුණු තුන සම්පූර්ණ කිරීමෙන් මුසාවාදයෙන් වැළැකීමේ
ශික්‍ෂාපදය සම්පූර්ණ කළ අයකු වෙයි.
කෙනකු හිතනවා, මම බොරුකියන්නෙ නැහැ, ඒ නිසා අනෙක් අයගේ බොරු කීමෙන් මට
වැඩක් නැහැ කියා. එහෙම ඇඟ බේරගැනීම හොඳ සත්‍යවාදියකුගෙ ලක්‍ෂණය නොවෙයි.
සමහරු අනුන් ලවා බොරු කියවති. ගේ ඇතුළෙ ඉඳගෙන දරුවාට කියනවා නැහැයි
කියන්න කියා. නැතිගුණ වර්ණනා කරවා ගැනීමත් මේ බොරු කියවීමට අයිතියි.
මවුපියන් නිසාවත් බොරුව අනුමත කරන්න එපා. මොකද අවීචියට යනකොට මගේ පුතා
බොරු කිව්වෙ අපිව රකින්නට කියා කිවුවට නිදහස ලැබෙන්නෙ නැහැ. ඒ නිසා
කවුරු නිසාවත් බොරුව අනුමත කරන්න එපා.
මුසා වචන හා අදහස් කතා කරන විට භයානක ප්‍රතිඵල උරුම වේ. ‘චතුහි භික්ඛවෙ
ධම්මෙහි සමන්නාගතො යථා භතං නික්‍ඛිත්තෝ එවං නිරයෙ. කතමෙහි චතූහි?’
මහණෙනි! සතර කරුණකින් යුක්ත වන විට ගෙනැවුත් තැබුවාසේ නිරයෙහි උපදියි.
ඒ සතර කවරේද යත්?
1. අත්තනාච මුසාවාදී හොති – තමාත් බොරුකියන්නේ වෙයි.
2. පරඤ්ච මුසාවාදෙ සමාදපෙති – අන් අයත් බොරුවෙහි සමාදන් කරවයි.
3. මුසාවාදෙච සමනුඤ්ඤො හොති - බොරුවෙහි අනුමත කරන්නේත් වෙයි.
4. මුසාවාදස්ස ච වණ්ණං භාසති - බොරුවෙහි ගුණ කියන්නේත් වෙයි.
(අංගුත්තර නිකාය – චතුක්ත නිපාත- මුසාවාද සුත්තං)
ඇතැම් අයගේ ස්වභාවයක් වන්නේ බොරුකීමයි. ඔහුට බොරුවක් කියන්න ලැබුණේ
නැත්නම් එදාට නින්ද යන්නෙත් නැතිලු. ඒ වගේම අනුන්ද ඒබොරුවෙහි සමාදන්
කරවයි. බොරු සමාදන් කිරීමත් සම්මාදම් කිරීමත් අපට උදාකරන්නේ
අයහපතක්මයි.
එක් අවස්ථාවක බුදුරදුන් රජගහනුවර වේළුවනයේ දී සවස් කාලයෙහි ඵලසමවතින්
නැඟිට අම්බලට්ඨිකා පහයෙහි වසන රාහුල සාමණේරයන් වෙත වැඩම කළ සේක. ඈත
තියා වැඩම කරන බුදුපියාණන් දුටු රාහුල හිමියෝ බුදුසිරිපා සේදීමට දිය
බඳුනක් සූදානම් කොට තැබූහ. වැඩම කළ බුදුරදුන් අසුනෙහි වැඩ සිටියාට පසු
පාදෝවනය කළහ. අනතුරුව උන්වහන්සේ රාහුල පොඩි හාමුදුරුවන් ඇමතූහ.
බුදුහිමි – රාහුලයෙනි, මේ දිය බඳුනෙහි ඉතිරි වූ වතුර ටික ඔබට පෙනෙනවද?
රාහුල හිමි – එහෙමයි ස්වාමීනි!
බුදු හිමි – ඒ වගේ යම් කෙනෙකුට දැන දැන බොරුකීමෙහි ලජ්ජාවක් නැති නම්
ඔහු ළඟ ගුණධර්මත් ඉතාම ටිකයි.
ඉන්පසු ඒ ඉතිරි වූ වතුර ටික එළියට විසිකොට මෙසේ විමසති.
බුදුහිමි – රාහුලයෙනි,ඉවත දැමූ වතුර ටික දුටුවෙහිද?
රාහුල හිමි – එහෙමයි ස්වාමීනි!
බුදුහිමි – ඒ වගේ යම් කෙනෙකුට දැන දැන බොරුකිමෙහි ලජ්ජාවක් නැතිනම්
ඔහුගේ ගුණධර්මත් එළියට විසිවෙලා යනවා.
ඉන්පසු ඒ දියබඳුන යටිකුරු කොට තබා මෙසේ විමසති.
බුදුහිමි – රාහුලයෙනි, යටිකුරු කළ මේ දියබඳුන පෙනෙනවාද?
රාහුල හිමි – එහෙමයි ස්වාමීනි!
බුදුහිමි – ඒ වගේ යම් කෙනෙකුට දැන දැන බොරුකීමෙහි ලජ්ජාවක් නැතිනම්
ඔහුගේ ගුණධර්මත් යටිකුරු කරන ලද්දක් වෙනවා.
ඉන්පසු ඒ දිය බඳුන උඩුකුරු කොට තබා මෙසේ විමසයි.
බුදුහිමි – රාහුලයෙනි, හිස් වූ මේ දිය බඳුන පෙනෙවද?
රාහුල හිමි – එහෙමයි ස්වාමීනි!
බුදු හිමි – ඒ වගේ රාහුල යමෙකුට දැන දැන බොරුකීමෙහි ලජ්ජාවක් නැතිනම්
ඔහුගේ ගුණධර්මත් හිස්වෙලා, පිළිකුල් සහගත වෙනවා.
බුදුපියාණන් වහන්සේ රාහුල හිමියන්ට බොරු කියන්නාගේ තත්ත්වය පැහැදිලි කළ
ආකාරය කෙතරම් චමත්කාරද? බොරු කීමේ බරපතළකම තවදුරටත් කියාදෙන බුදුහිමියෝ
මෙසේ පවසති.
‘රාහුලයෙනි, රජකෙනෙකුට විශාල දළ ඇති, මහා ශක්තිය ඇති යුද බිමට ගිය ඇත්
රජෙක් ඉන්නවා. ඒ ඇතා තමාගේ හැම ශරීරාංගයක්ම යොදාගෙන යුද බිමේ සටන් කළත්
තමාගේ හොඬය යොදා නොගන්නා විට ඇත්ගොව්වා සිතන්නේ මේ ඇතා ජීවිත
පරිත්‍යාගයෙන් සටන් නොකරන ඇතෙක් බවයි. රාහුල, තව ඇතෙක් ඉන්නවා, හොඬවැළ්
ඇතුළු තමාගේ සියලු ශරීරාංග යොදාගෙන යුදබිමේ ජීවිත පරිත්‍යාගයෙන් රජුට
සේවය කරනවා. එවිට ඇත්ගොව්වා හිතනවා ඇතා විසින් රජුට කළ යුතු තවත්
කටයුත්තක් නැතැයි කියා.
ඒ වගේ රාහුලයෙනි, යම්කිසිවකුට දැන දැන බොරුකීමෙහි ලජ්ජා නැත්ද, ඔහුට
කරන්න බැරි පාපයක් නැතැයි මම කියමි. ඒ නිසා රාහුල,සෙල්ලමට වත් බොරු
නොකියමියි මෙසේ හික්මිය යුතුයි.’
දිවි පරදුවට තබා සටන් කරන ඇතකු ඕනෑම අපරාධයක් කිරීමට සූදානම් ය. ඒ ඇතාට
අපරාධයේ සීමා මායිම් නැත. මේ සිල්වතෙකි, මේ ගුණවතෙකි, මේ රහත් කෙනෙකි,
මේ මහල්ලෙකි, මේ පුංචි දරුවෙකි යයි වෙනසක් නැතිව සියල්ල විනාශ කොට
දැමීම උගේ ඉලක්කයයි. දැන දැන බොරු කියන්නාත් ඕනෑම අයකු පාවාදී සියලු
දෙනාම විනාශ කොට තමන් ද විනාශ වන්නෙකි. ඒ නිසා බොරු කියන්නාට අපරාධයේ
සීමා මායිම් නැතිබව තේරුම් ගත යුතුයි.
මේ ලිපියේ ඉතිරි කොටස ජනවාරි 11 වැනි දා පත්‍රයේ පළ වේ
|
අව
අටවක
අමාවක
පුර
අටවක
පසෙලාස්වක