‘නිවන් සුව ලැබීමටත් පින් බලය හේතුවක් ’

මහඋල්පත සුනීත ධම්මාලංකාර හිමි

භික්‍ෂූන් වහන්සේ අතර ඇතිවු කථා ඇසු බුදු හිමියෝ සියලු භික්‍ෂූන් රැස් කරවා සත්‍ය කරුණු පැහැදිලි කර දුන්හ. “ මහණනි, පංච වර්ගීය භික්‍ෂූහු, යස භික්‍ෂුව , භද්‍රවර්ගී භික්‍ෂූහු ,තුන් බෑ ජටිල භික්‍ෂූහු යන මේ හැම දෙනාම අනෙකක් පතාම පින් කළහ. අග සවු තනතුරු නොපැතූහ. සැරියුත් මුගලන් දෙනම අග සවු බව පතා පින් කළ බව වදාරා, පිළිවෙළින් පැවිදි වූ හිමිවරුන්ගේ අතීත අත් බව දක්වා පසුව අග සවු වහන්සේගේ අතීත ප්‍රවෘත්ති ගෙන හැර දක්වා ඒ භික්‍ෂූන් තුළ පහළ වූ කුකුස බිඳ ලූ සේක.

සාරාසංඛ්‍ය කල්ප ලක්ෂයක් සසර පාරමී දම් පූරණය කොට, වෙසෙතුරු අත්බවෙන් පසුව තව්තිසා දෙව් ලොව ඉපිද, ඒ ආත්මභාවයෙන් අවසන දෙවියන්ගේ ආරාධනයෙන් පංච මහා විලෝකනයෙන් බලා දෙව්ලොවින් චුතව මිනිස් ලොව උපන්නේ බුද්ධ රාජ්‍යයට පැමිණ සංසාර සත්වයා සසරින් මුදවාලීමට ය.

දුකින් මිදීමේ මාවත සොයා ගිය ඒ උතුමෝ මැදුම් පිළිවෙතින් සත්‍ය අවබෝධය ලැබූහ. බුදුරජාණන් වහන්සේ අවබෝධ කරගත් ධර්මය ප්‍රථමයෙන් අසන්නට පස්වග මහණහු පුණ්‍යවන්ත වූහ. පස්වග මහණුන් ගෙන ආරම්භ වූ බුද්ධ ශාසනය 2550 වසරක් ඉක්මවා වර්ධනය වෙමින් පවතින්නේ, එහි ඇති සත්‍යතාව නිසාම ය.

ජීවිතයේ දියුණුව සොයන මිනිසාට පදවියක් තානාන්තරයක් ලැබුණු විට, ඔහු සොම්නසට පත් වීම පුදුමයට කරුණක් නොවේ. පෘථග්ජන අය ලාභ , සත්කාර, පදවි ලැබුණු විට සතුටු වෙති. පෘථග්ජන ස්වභාවයෙන් මිදුණු සත්‍යය වටහා ගත් උතුමන්ට පදවි තානාන්තර ලැබී ඇත. එහෙත් ඒවා නිසා ඔවුන්ගේ වෙනසක් වන්නේ නැත. රහත් බව ලැබූ උතුමෝ සුඛ දුක්ඛ, උපේක්ඛා, වේදනා පිළිබඳ නොසැලී සිටිති.

උසස් නිලයක් ලැබුණු විට එයට ද්‍රොහි කරන , විරුද්ධ වන අය බහුල ලෙස දැක ගත හැකිය. එබඳු අය බුදුරදුන් දවස ද සිටියහ. නැටුම් ගැයුම් විෂයෙහි කලකිරී සත්‍යය සෙවූ අස්සජි රහත් හිමිගෙන් නියම මඟ දැන බුදුරදුන් එළැඹුනු කෝලිත උපතිස්ස පිරිවැජියන් දෙදෙනා මෙම ශාසනයේ අග්‍ර ශ්‍රාවකයන් වන බව බුදුහිමියෝ පැවසූහ. එය කෝලිත, උපතිස්ස පිරිවැජි දෙදෙනා පෙර කරන ලද පින්දම් අනුව පතාගෙන ආ උතුම් ආර්ය පදවියක් බව බුදුරජාණන් වහන්සේ භික්‍ෂු සංඝයා මැද දේශනා කිරීමෙන් පෙනී යන්නේ, අර්හත්වය ලැබීමට ද පෙර භව වලදී කර පින් දම් හේතු වන බව යි.

උරුවේල කාශ්‍යප, නදී කාශ්‍යප ගයා කාශ්‍යප යන තුන් බෑ ජටිල භික්‍ෂූන් වහන්සේ ප්‍රධාන දහසක් භික්‍ෂූන් පනසක් රහත් ථෙරවරුද යන එක්දහස් දෙසිය පනසක් රහතන් වහන්සේගෙන් එදා වේළුවනය බබළන්නට විය.

තරු පිරිවරා ගත් පුන්සඳ මෙන් රහතන් වහන්සේ මැද වැඩ හුන් බුදු පියාණෝ ධර්ම සේනාධිපති සාරිපුත්ත හා මහාර්ධිලාභී මුගලන් යන මහා ක්ෂිණාශ්‍රවයන් වහන්සේ දෙනම පිළිවෙළින් දකුණත් සවු, වමත් සවු වශයෙන් අග්‍රශාවක තනතුරු වලට පත් කළ සේක. මේ උතුම් කටයුත්ත බුදුරජුන් සිදු කර වදාළේ නවම් පුර පසළොස්වක් පොහොය දවසේදී ය.

අගසව් පදවි පිරිනැමුණු ආකාරය පිළිබඳ භික්‍ෂූන් අතර වැරදි අදහස් ඇති විය. මුලින් පැවිදි වී සිටි ජ්‍යෙෂ්ඨ තෙරවරුන් සිටියදී පසුව පැමිණි දෙදෙනාට මුහුණු බලා තනතුරු දුන්නේ යැයි ඇතැම් භික්‍ෂූහු දොස් නැගූ®හ. මේ පිළිබඳ භික්‍ෂූන් වහන්සේ අතර ඇතිවු කථා ඇසු බුදු හිමියෝ සියලු භික්‍ෂූන් රැස් කරවා සත්‍ය කරුණු පැහැදිලි කර දුන්හ. “ මහණනි, පංච වර්ගීය භික්‍ෂූහු, යස භික්‍ෂුව , භද්‍රවර්ගී, භික්‍ෂූහු තුන් බෑ ජටිල භික්‍ෂූහු යන මේ හැම දෙනාම අනෙකක් පතාම පින් කළහ.

අග සවු තනතුරු නොපැතූ®හ. සැරියුත් මුගලන් දෙනම අග සවු බව පතා පින් කළ බව වදාරා, පිළිවෙළින් පැවිදි වූ හිමිවරුන්ගේ අතීත අත් බව දක්වා පසුව අග සවු වහන්සේගේ අතීත ප්‍රවෘත්ති ගෙන හැර දක්වා ඒ භික්‍ෂූන් තුළ පහළ වූ කුකුස, බිඳ ලූ සේක.

මෙයින් ඒකානුකපකට පෙර විපස්සී බුදු හිමියෝ ලොව පහළ වූහ. එකල මහා කාල චූල කාල යන සොහොයුරෝ දෙදෙනෙක් විශාල ඇල් කෙතක් වැපිරූහ. එක් දිනක් චූල කාල ඇල්කෙතට ගොස් ගොයම් ගසක් පලා එහි වී ඇට කෑවේය. එය ඉතා මිහිරි විය. ඔහු බුදු පාමොක් සඟනට ඇල් ගැබ් දනක් දීමේ අටියෙන් දෙටු සොහොයුරා වෙත ගොස් “අයියේ ඇල් ගැබ් පලා බුදුරදුන්ට කැප ලෙස පිස දනක් දෙමු “යි කීය.

එවිට අයියා “මල්ලී මොනවද නුඹ කියන්නේ? ඇල් ගැබ් පලා දන්දීමක් අතීතයෙන් කෙරුණේ නැත. අනාගතයෙත් එසේය. කුඹුර නොනසා සිටිනු “ යි කීය. එහෙත් නැවත නැවතත් මලණුවන්ගේ අයැදීම හේතුවෙන් “ එහෙනම් කුඹුර දෙකට බෙදා මගේ කොටසට අත නොගසා ඔබේ කොටසින් කැමැත්තක් කරගන්න යැයි කීවේය. හෙතෙම එය පිළිගෙන කුඹුර බෙදා බොහෝ දෙනාගේ උදවුවෙන් ඇල් ගැබ් පලා දිය නැති කිරෙහි පිස ගිතෙල්, මී පැණි හකුරු සමඟ බුදුරදුන් ප්‍රමුඛ භික්‍ෂූන් වහන්සේට දන් දී දානයෙන් අනතුරුව ‘ස්වාමීන් මගේ මේ අගසස් දානය, ශ්‍රේෂ්ඨ ධර්මයක් පළමුවෙන් අවබෝධ කර ගැනීම සඳහා වේවායි පැතීය.

බුදු රජු එය එසේ වේවායි අනුමෝදනා කළහ. දනෙන් පසු චූල කාල කෙතට ගොස් කුඹුරු බලන්නේ මුළු කෙතම මිටි බැඳුණු සෙයින් ඇල් කරලින් පිරී තිබෙනු දැක පී‍්‍රතියට පැමිණ එකම කුඹුරෙන් අවස්ථා නවයක දී මහ දන් දුන්නේ ය. දන් දී තම පැතුම කීය. මෙලෙස ඔහු පියුමතුරා බුදුරදුන් දවසේත් එසේම දන්දී තම පැතුම කළේය.

මෙලෙස කොණ්ඩඤ්ඤ හිමියන් පෙර ආත්ම වල පින් දහම් කර පැතු දෙයම ලබා ගත්තේ යැයි බුදුරජු වදාළහ. අනතුරුව බුදු රජු යස කුල පුතුගේ අතීත කථාව දෙසු සේක.

පෙර යස කුල පුතු හා ඔහුගේ යහළුවන් රහත් බව පතන්නේ බොහෝ පින් කම් කොට බුදුරදුන් නැති කල ද එකම මිතුරන් සමූහයක්ව වී පින් දහම් කරන්නෙ, කාත් කවුරුත් නැති අනාථයන් සේ මිය ගිය අයගේ සිරුරු භූ®මිදානය කිරීම ආදාහනය කිරීම වැනි කටයුතු වල නියැළුණහ.

ඔවුහු දිනක් මිය ගිය ගැබිණි ස්ත්‍රියක් දැක ඇය දව දවා අසුභ සංඥාව ඉපැදවූහ. ඔවුහු අනෙක් දෙනාටද තැන තැන ගැලවී ගිය සිරුර බලන්නැයි දැක්වූහ. ඔවුහු ද එම සිරුර දැක අසුභ සංඥාව ඉපැදවූහ. මොවුහු මවුපියන්ටද හිතවතුන් ටද මෙය දන්වා සිටියහ. පසුව ඔවුන් සියලු දෙනාම අසුභ සංඥාව මෙනෙහි කළහ. ඒ හේතුවෙන් සියල්ලන්ටම විශේෂ ඤාණ පහළ විය.

පසුව බුදු හිමියෝ සැරියුත් මුගලන් දෙනමගේ පෙර ආත්මය සිහිපත් කළ සේක.

මෙයින් එක් අසංඛ්‍ය කල්ප ලක්‍ෂයකට පෙර සැරියුත් හිමියෝ බමුණු මහසල් කුලයෙහි උපන්හ. නමින් සාරද මානවක විය. මුගලන් හිමියෝ අතීතයේ ගැහැවි කුලයේ ඉපිද සිර්වඩ්ඪන නමින් ප්‍රසිද්ධ විය. ඔහු දෙදෙනා හොඳ හිතවතුන් වූහ. සාරද බමුණා පියා ඇවෑමෙන් සියලු දනය දුගී මගී යාචකයන්ට දී තවුස් පැවිද්දෙන් පැවිදි විය. බොහෝ කලකින් හේ අෂ්ට සමාපත්ති උපදවාගෙන සිය ශිෂ්‍ය පිරිසට එය ඉගැන්වීය.

ඒ අනුව කිසුණු පිරියම් බවුන්හි යෙදීමෙන් ඔවුහු සියල්ලෝම පඤ්ච අභිඥා අෂ්ට සමාපත්තින් ඉපිද වූහ. එසමයෙහි අනෝම දස්සී බුදු රජු ලොව පහළ වූහ. නිසභ හා අනෝම යනුවෙන් අග සව් දෙනමක් වූහ. දිනක් බුදු රජු සාරද තවුසා වෙත වැඩම කළහ. සාරද තවුසා බුදු රජු ඇතුළු රහතන් වහන්සේ දැක පුෂ්පාසන පැනවූහ.

සාරද තාපසයෝ බුදුන් වහන්සේගේ මස්තකයෙහි මල් සතක් දරමින් සිටියහ. අනතුරුව ඔවුන්ගේ සත්කාරය මහත් ඵල කරනු පිණිස බුදුහු නිරෝධ සමාපත්තියට සම වැදුණු සේක. පසුව බුදුරජහු නිසභ ථෙර නම අමතා පුෂ්පාසනානු මෝදනාව පවත්වන ලෙස වදාළහ. ථෙරහු එසේ කළහ.

පසුව ද්විතීය ශ්‍රාවක අනෝම ථෙරහුද දහම් දෙසූහ. දහම් කෙළවර සාරද තවුසා හැර අනෙක් අය රහත් වූහ. සාරද තවුසා අග සවු පදවි ලබන රිසියෙන් සිටි නිසා රහත් නොවීය. තවුසා බුදුරදුන් ට සතියක් මුළුල්ලේ පුෂ්ප ඡත්‍ර දරමින් කළ මහා සත්කාරය හේතු කරගෙන අනාගතයේ මේ නිසභ ථෙරුන් මෙන් බුදුකෙනකුන්ට අග්‍රශාවක වෙම්වායි පැතූ®හ. එය එසේ වේවායි බුදු රජු අනුමෝදනා කළහ.

සිරිවඩු කෙළඹියාහට සිය යහළුවාගේ මේ උදාර පින්කම පිළිබඳ තොරතුරු දක්වා යැවූහ. ඔවුහු බුදුපාමොක් සංඝයාට දන්දී වැඳ මෙසේ කීය.” ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්ස, මගේ යහළු සාරද තාපසයෝ සම්බුදු කෙනෙකුන්ට අග්‍ර ශ්‍රාවක වෙම්වායි ප්‍රාර්ථනා කළහුද මම ද එම බුදුරදුන් දෙවන අග සව් වෙම්වා’යි ප්‍රාර්ථනා කළහ. බුදුහිමියෝ ඔහුට ද නියත ෂවරණ දුන් සේක. පසුව සාරද තවුසාත් සිරිවඩ්ඪන කෙළෙඹියාත් එකල ඉපිද සැරියුත් මුගලන් නමින් පැවිදි වී රහත් බව ලබා එම තනතුරු ද ලබාගත් බව බුදුපියාණෝ දෙසූ සේක.

පින් දහම් කරන බෞද්ධයෝ අද බොහෝ වෙති. එහි වටිනාකම; උතුම් නිර්වාණය පතන්නේ නම් තවත් වැඩිවෙයි. සිතට එකඟව කරන පින් දහම් තුළින් අනෙකුත් ලෞකික සම්පත් විශේෂයෙන් නොපැතුව ද , ලැබෙන්නේමය.