මානසික නිරෝගී බවට...

කැලණි රජ මහ විහාරාධිපති
මහාචාර්ය
කොල්ලුපිටියේ මහින්ද සංඝරක්ඛිත නා හිමි

මෙම ලිපියෙහි පළමු කොටස දුරුතු පුර පසළොස්වක (ජනවාරි 10) පත්‍රයෙහි පළවිය.

පෙරළා විපාක ඇති කරන හතර වන කැමැත්ත නම් “මොහුට භෝග සම්පත් නොවේ නම් හරකබාන ආහාර ද්‍රව්‍ය, යානවාහන, ආදි කෙනෙකුට අයිති සම්පත් සියලු දේ තම හතුරා වටා පවතී නම්, එය ඊර්ෂ්‍යාවට හේතු වන කරුණකි. මේ නිසා ඒවායින් පොහොසත්ව තම සතුරා ජීවත්වීම ඉවසීමට බැරි නිසා ඔහු මේ ප්‍රාර්ථනාව නිබඳව සිතයි. මේකේ විපාකය ලෙසට තම දහඩිය මහන්සියෙන් උපයා ගත් ධාර්මික ධනය පවා නැති වෙනවා. එක්කෝ සොරුන් පැහැර ගන්නවා. බදුවලට අහුවෙනවා. එසේ වී දිළිඳු බවට පත්වේ.

ක්‍රෝධකරන කෙනෙකුගේ තවත් අපේක්ෂාවක් නම් ඔහුගේ යසස නැති වේවා යන ප්‍රාර්ථනාවයි. යස ස යන්න කීර්තිය , සමාජ පිළිගැනීම, ස්වකීය පරිවාර සම්පත්තිය අර්ථවත් කරනවා. සරල නිෂේධාර්ථය නම් ඔහු හුදකලා වී මනසින් දුක් විඳිනවාට ඇති කැමැත්තයි. තමාගේ වෛරක්කාරයා හැමදෙනා විසින්ම කොන් කරනවාට , ආශ්‍රය නොකරනවාට, වෛරකරන්නා කැමතියි. මෙකේ ප්‍රතිවිපාකය ලෙසට තමාට තිබූ පිළිගැනීම, ගෞරවය, කීර්ති නාමය පහවී තමා තනිවූ තත්වයකට, හුදකලාවීමකට පත්වෙනවා.

බුදුරජාණන් වහන්සේ දක්වන හය වන කරුණ නම් මොහුට යහළුවන් නැතිවෙනවා නම් හොඳයි. තම හතුරා මිතුරන් පිරිවරා සිටීම ඉවසිය නොහැකි දර්ශනයකි. දැන් එයාට යහළුවො කවුරුත් නැහැ. කොන්වෙලා ඉන්නෙ. එයා එන කොට යහළුවෝ මග හරිනවා. මේ වගේ දේවල් කටින් පිට වෙන්නේ හිතේ තිබෙන ක්‍රෝධය නිසා, හතුරා මොන ක්‍රමයෙන් හෝ වැටෙනවාට කැමතියි.

ප්‍රතිඵලයත් ඒවගේම යි. ඔහුට යම් මිතුරන්, අමාත්‍යයන්, ලේ ඤාතීන් වෙත් නම් ඔවුන් ඔහු ව අත්හරියි. අමච්චා යනු වැදගත් යහළුවන් . ඔවුන් හැමදේටම ගෙදර යන එන අය නොවේ. ඈතින් ගනුදෙනු කරන අය.

ඒ සියලු දෙනා ක්‍රෝධ කරන පුද්ගලයාගෙන් ඈත් වෙනවා. ඔවුන් හිතන්නේ තමාටත් මේ වගේ යම් දවසක වෛර බඳීවි, නරකක් කරාවි යන්නයි.

ඔහුගේ හතුරා කෙරෙහි ඇති අවසන් අපේක්ෂාව නම් මරණින් පස්සේ අපායට යනවා නම් හොඳයි යන්නයි.

අපේ හතුරන්ගේ වැඩ දැකීමෙන් මෙසේ කියන කතා අපට නිතර ඇසේ. ඔය කරන දේවල්වලට නතර වෙන්නේ අපායේ. මේ වාගේ අනාගත ප්‍රාර්ථනාවන් සිතේ ඇති වන්නේ සිත තුළ තිබෙන වෛරී අදහස් නිසයි.

මෙසේ තමා හිතන දේ හා සම්බන්ධ ව නරක කටුක ප්‍රතිඵල පෙරළා විඳින්නේ අනුන්ට අවැඩ පිණිස හිතන සිතිවිලි සියල්ලක් ම භවංග සිතේ සටහන් වන නිසා බව බුද්ධියෙන් තේරුම් ගන්න. ක්‍රෝධ සිතිවිලි නිසා තමාම එක් අවස්ථාවක දී තැවීමට පත්වෙනවා. තරහව නැතිවූ ගමන් පිච්චුනාට පසුව ඇති වන තැවීම තමාට ඇති කරනවා. මේ නිසා කේන්ති ගියවිටක ඉක්මන් වී යමක් කියන්න කරන්න ලෑස්තිවෙන්න එපා. කේන්ති ගියාම ඇත්ත පේන්නේ නැහැ. මේ නිසා ලජ්ජා භය නැතිවෙනවා” නා අස්ස හිරිඔත්තප්පං “කියන්නේ මොනවාද කියා වැටහීමක් නැහැ. හොද වචන නැතිවෙනවා. තරහ ගියාම අම්ම තාත්තා පෙන්නේ නැහැ” “කුද්ධො පිතරං සමාතරං භන්ති” මේක භයානක තත්වයක්. මේ නිසා හිත පාලන ය කළ යුතුයි. ක්‍රෝධයේ ආදීනවය ගැනම හිතන්න මාර්ගය මෙයමයි.

මේ කෙරෙන් තමාගේ මානසික නිරෝගිභාවයට පත් වෙනවා. සංසාරය කෙටි කරගන්නටත් හේතු වෙනවා. ද්වේෂය නැති තැන තමයි නිර්වාණය කියන්නේ. “තණ්හක්ඛයො දොසක්ඛයො ඉදිං වුච්චති නිබ්බාණං මේනිසා හැමවිටම වෛරී සිතිවිලිවලට අවකාශය නොදී මෛත්‍රී සහගත සිතකින් කටයුතු කරන්න අධිෂ්ඨාන කරමු.

ඔබ සැමට මේ ධර්මයේ තේජසින් සියලු යහපත ඇති වේවා. නිර්වාණ සම්පත්තිය ම ලැබේවා.