ශ්‍රී බුද්ධ වර්ෂ 2562 ක් වූ වප් අමාවක පෝය දින රාජ්‍ය වර්ෂ 2018 නොවැම්බර් 07 වනදා බදාදා

සදහම් අරණ

ලේඛන කුසලතාව වඩාත් වර්ධනය කර ගැනීම සඳහාත්, දහම් දැනුම වර්ධනය සඳහාත්, ගුණධර්ම වැඩිදියුණු කර ගැනීම සඳහාත් සදහම් අරණ ළමා නිර්මාණ පිටුව ඔබ වෙනුවෙන් වෙන්කර ඇත. ඔබගේ ගද්‍ය, පද්‍ය, සිතුවම්, අදහස් පුර අටවක අමාවක, පුර පසළොස්වක, අව අටවක. බුදුසරණ පුවත්පත්හි පළ කරන්නෙමු.

****

සිරිමත් වගේ වෙමු

සිරිමත් හොඳ මිතුරෙකි
ගුණ යහපත් ළමයෙකි
කවුරුත් නරකක් නොකි
දයාබර සගයෙකි

මහන්සි වීම ත්
දැඩි කැප වීම ත්
නො හරින සිරිම ත්
බැබළෙයි කො තැන ත්

කුමරතුඟු මුනිදසු න්
හඳුනා දුන් සිරි මතු න්
විලස අපිත් හැදුනොති න්
සිටිය හැකි සොම්නසි න්

කිසාන් රන්සික අමරසිංහ
5 ශ්‍රේණිය ,
සිරි වජිරාරාමය – බම්බලපිටිය

****

මෙත් සිත

මෙත්තා හෙවත් මෛත්‍රිය යනු මිතුරුකමයි. සෑම පාලකයකුම තම මිතුරකු සම්බන්ධ ව පවත්නා මිතුරුකමට සමාන හිතවත්කමක් තම රට වැසියන් කෙරෙහි ද, සියලු සත්ත්වයන් කෙරෙහි ද දැක්වීමට යොමු විය යුතු ය. එය කළ හැකි වන්නේ දියුණු කළ සිතිවිලි ඇති අයට පමණි. එබඳු පාලකයන්ගෙන් ජනතාවට ද කිසිදු අගතියක් සිදු නොවේ.

කේ.ඒ. ලකීෂා රෂිනි
7 ශ්‍රේණිය
ගෝනගල මහ විදුහල, ගාල්ල

****

සඳ කිරණකි අම්මා

දස මසක් කුස දරා මා හැදූ අම්මේ
ලේ කිරි කර පොවා මා වැඩූ අම්මේ
දුක් වෙහෙස දරා මා රැකගත් අම්මේ
දිනක් දිනක් පාසා මා ණය ගැති අම්මේ

මට කුමටද මිණි මුතු ඔබ නැති ව
මට කුමටද මිණි පහණක් ඔබ නැති ව
මට කුමටද මතු දිවියක් ඔබ නැති ව
මට කුමටද ගරු බුහුමන් ඔබ නැති ව

පියා නැති ලොවට ඔබමය පියා වුණේ
දෙවිඳුන් නැති ලොවට ඔබ දෙව්දුවක් වුණේ
හිරු නැති ලොවට ඔබමය හිරු කිරණ වුණේ
මගේ ලොවට අම්මා සඳ කිරණ වුණේ

ඕ.වී. මිහිදුනි විපස්සනා සත්සරණි
6 ශ්‍රේණිය, ශ්‍රී සුදර්ශනාරාමය මතුගම, අගලවත්ත

****

බෝසත් උපත

ඉන්දියාවේ සුද්දෝධන රජ දවස වෙසක් පුර පසළොස්වක පොහෝ දින ලුම්බිණි සල් උයනේ දී සිදුහත් කුමරු උපත ලැබී ය. මහාමායා දේවිය හා සුද්දෝධන රජු සිදුහත් කුමරුගේ මව්පියන් විය. සිදුහත් කුමරු ඉපදී දින හතක් ගිය විට මහාමායා දේවිය කලුරිය කළා ය. ඉන්පසුව සිදුහත් කුමරුගේ සුළු මව ලෙස මහා ප්‍රජාපතී ගෝතමිය පින්වත් කුමරු රැක බලා ගත්තා ය. කුමරු නිසි වියට පැමිණි විට සර්වමිත්‍ර බමුණා වෙත ශිල්ප ශාස්ත්‍ර හැදෑරීමට පිටත් කළහ.

යෙනුක බාතිය
6 ශ්‍රේණිය
සිරිධම්මරක්ඛිතාරාම දහම් පාසල, වුලුගල

****

පිදිය යුත්තන් පුදමු

පිදිය යුත්තන් පිදීම උතුම් මංගල කරුණක් බව අප තථාගතයන් වහන්සේ වදාළ සේක. පිදිය යුත්තන් යනු කවුරුන් ද? තමන්ට වඩා ශීලයෙන්, ගුණයෙන්, නුවණින් යුතු උත්තමයෝ ය. තුන්තරා බෝධිය, සංඝ රත්නය, මව්පිය ගුරුවරු, ධම්මචාරී ලෙස ජීවත්වන සියල්ලෝ ම එවැනි පිදිය යුත්තන් ලෙස මම දකිමි. ‘පිදීම’ යන්නෙහි අර්ථය නම්, පිදීමට සුදුසු වුවනට ගෞරවයෙන් යුක්තව හදවතින් ම උපස්ථාන කිරීම ය. ‘හිටියොත් හොඳට හැදීදෙවියොත් නමට වඳී’ කියමන ව්‍යවහාරයේ පවතී. මෙයින් ගම්‍ය වන්නේ උතුම් සත්පුරුෂයා සියල්ලන් ගේ ම පිදීමට සුදුසු වන බව ය. අප අමා මෑණි බුදුරදුන් ඊට කදිම නිදසුනකි. උන්වහන්සේට දෙව්, මිනිසුන් පමණක් නොව, තිරිසන් සතුන් ද වැඳීම්, පිදීම් කළහ. දස වැනි වස බුදුහිමි පාරිල්‍යෙය වනයෙහි වැඩසිටින විට උපස්ථාන කළේ ඇතෙකි. අද සමාජයේ සමහර පිරිස් තමාගේ ධනය හමුවේ පිදිය යුතු උතුමන්ට සැලකිලි දැක්වීම, තමාට නො ගැළපේ යැයි සිතති. මානයෙන් යුතු වෙති. එය මිත්‍යා දැකීමකි. යම්කෙනෙක් පිදීමට සුදුසුවන්නේ ද, ඒ පුද්ගලයා නිසි ලෙස පුදමු.

යූ.ජී. නෙත්මි කාවින්ද්‍යා
11 ශ්‍රේණිය
ශ්‍රී ධර්මාශෝක දහම් පාසල, ඉබ්බාගමුව

****

පැන විසඳුම් තෙවන ජයග්‍රාහිකාව

මතට එරෙහි වෙමු

මිනිස් ලොව උපන් ස්ත්‍රී වේවා, පුරුෂ වේවා පන්සිල් පද පහ තම පණ මෙන් රැකිය යුතුවෙයි. එක් එක් සිල්පදයට එක් එක් අනුසස් ඇත. ඒ සිල්පද අතර පස් වැන්න සුරාමේරය මජ්ජපමාදට්ඨානා වේරමණී නම් සිල්පදය යි. මෙම සිල්පදය කඩකිරීමෙන් බොහෝ අකුසල් සිදුවේ.

මත් වතුර, මත් ද්‍රව්‍ය ආදිය මිනිස් සිත විකෘති කරයි. උමතුවට, වියවුලට පත් කරයි. මත් වූ මිනිස්සු විකෘති ව, උමතු ව ක්‍රියා කරති. විවිධ පරුෂ වචන කියති. ඔවුන්ගේ හැසිරීම සැබැවින් ම මිනිස්කමට නිගාවකි. පුද්ගලයන් වශයෙන් ඔවුහු සිතින්, කයින් මෙන් ම වචනයෙන් ද, පිරිහෙති. සිතින් නිවැරැදි ව නිරවුල් ව පැහැදිලි ව යමක් සිතා බැලීමට අසමත් වෙති. කයින් සෘජුව සිටීමට ද, නිරෝගීව සිටීමට ද නිවැරැදි ව, නිරවුල් ව, පැහැදිලි ව ක්‍රියා කිරීමටද ඔවුනට නො හැකි ය. වචනයෙන් සෘජුව පැහැදිලි ව යමක් පැවසීමටද ඔවුහු අසමත් වෙති. ති දොරින් ම රෝගී බවට පත් වෙති. අවසානයේ දී ජීවිතය පවා අහිමි කර ගන්නා මත් ලෝලින් මෙකල ද දැක ගත හැකි ය. බුදු දහම අනුව මත් වතුර, මත් ද්‍රව්‍ය කෙරේ ලොල් වූ, ඇබ්බැහි වූ තැනැත්තාගේ ධනය බලා සිටිය දී ම වැනසී යයි. පසුව හෙතෙම දිළින්දෙක් බවට පත් වෙයි. කලකෝලාහලවලට පැටලෙයි. පවුල තුළ සාමය, සමගිය බිඳ වැටෙයි. මරණින් මතු දුගතියේ උපදියි.

ඩී.ඒ. මොන්ෂාණි ජයසේකර
10 ශ්‍රේණිය
සිරි සිදුහත් දහම් පාසල, පරමාඋල්ල, අලව්ව.

****

බුදුරජාණන් වහන්සේ