අග්ගඤ්ඤ සූත්‍රයෙන් පහදා දෙන ලෝ තතු
කො/ශ්‍රී ධර්මරක්‍ෂිතත්‍රිපිටක ධර්මායතන
පිරිවෙනේ ආචාර්ය
බම්බලපිටිය මෙත්තාරාමවාසී
සිටිනාමළුවේ පඤ්ඤාවංස හිමි
පසුගිය සතියෙන් - විශ්වයේ සම්භවය හා පරිණාමය විස්තාරිත අග්ගඤ්ඤ
සූත්‍රය
මෙම පාපකාරි, ලාමක අකුසල් චේතනා පහළ වීමෙන්
අනතුරුව සත්වයන් සාකච්ඡා කළේ ගැරහිය යුත්තාට
ගැරහීම පිණිසත්, නෙරපිය යුත්තා නෙරපීම සඳහාත්, දොස් නැඟිය යුත්තාට දොස්
නැඟීම සඳහාත්, එක් සත්වයෙකු
සම්මත කළ යුතු බවයි.
වඩා රූපසම්පන්න,
වඩා දැකුම්කළු , වඩා සිත
පහදවන සුළු, මනා තේජසක් ඇති සත්වයෙකු මහාසම්මත රජකු ලෙස පත්කර ගත්හ.
මහජනයා විසින් සම්මත කරගනු ලැබූ බැවින් ඔහු
‘ මහාසම්මත’ විය.
4.අකට්ඨපාකසාලිපාතුභාවො
බදාලතාව අතුරුදන් වීමෙන් අනතුරුව සහල් විශේෂයක් පහළ විය. එහි ස්වභාවය
මෙසේය.
“අකණො අථුසො සුද්ධො සුගන්ධො තණ්ඩුලඵලො”
නොසෑ පොළොවෙහි හටගෙන පැසෙන, කුඩු නැති, දහයියා, නැති, සුවඳවත් සහල්
විශේෂයෙකි. එකල්හි ඒ සත්වයෝ නොසාන ලද බිමෙහි හටගෙන පැසුණු, හැල්සහල්
පරිභෝග කරන්නේ, එයම වළඳන්නේ එයම ආහාර කොට ගන්නේ ඉතා බොහෝ කාලයක් එසේ
ජීවත් වූහ.
5. ලිඞ්ගපාතුභාවො
මෙසේ නොසෑ පොළොවෙහි හටගෙන පැසෙන, කුඩු නැති දහය්යා නැති, සුවඳවත් සහල්
අනුභව කරන විට ඔවුන්ගේ ශරීර වඩ වඩාත් රළුවිය. අපැහැපත් විය. ස්ත්‍රියට
ස්ත්‍රීලිංගය ද පුරුෂයාට පුරුෂ ලිංගයද පහළ විය.
“තෙසං අතිවෙලං අඤ්ඤමඤ්ඤ උපනිජ්ඣායතං සාරාගො උදපාදි, පරිළාහො කායස්මිං
ඔක්කමි. තෙ පරිළාහපච්චයා මෙථුන ධම්මං පටිසෙවිංසු”
ඔවුන් එකිනෙකා දිහා බොහෝ වේලාවක් බලා සිටීම නිසා සරාගය පහළ විය.
රාගපරිදාහය ශරීරයෙහි හටගත් අතර එම නිසාම මෙවුන්දම්හි හැසිරුණේය. මෙය
දකින සත්වයන් ‘වසලිය, නැසෙව, වැනසෙව, කෙසේ නම් මෙසේ හැසිරෙන්නේදැ’යි
කියා පස් දමා ගසත්. අළු දමා ගසත්, ගොම දමා ගසත්, අදද මෙය සත්වයන්
සිදුකරන්නේ පුරාණ වංශයට අනුවය.
6. මෙථුනධම්මසමාචාරො
මෙකල, අසම්මතය සම්මත විය. අධර්මය ධර්මය විය. මෙකල සත්වයන්,මෙවුන්දම්
සේවනය කරනුයේ, තුන් මසකින් දෙමසකින් ගමකට හෝ නියම්ගමකට පිවිසෙන්නට
නොහැකි විය. එසේ හෙයින් බොහෝ වේලාවක් මෙවුන්දම් සේවනය කිරීම පිණිසත්
,අසද්ධර්මය වසාලනු පිණිසත් ගෙවල් කරන්නට වූහ.
“අථ ඛො අගාරානි උපක්කමිං සුකාතුං, තස්සෙව අසද්ධම්මස්ස පටිච්ඡාදනත්‍ථං”
ඉක්බිති එක්තරා අලස පුද්ගලයකුට මෙබඳු චේතනාවක් පහළ විය. උදේ භොජුන්
සඳහා උදෑසනද හවස භොජුන් සඳහා හවස ද හැල් ගෙන ඒම දුෂ්කරය. දෙවේලටම එකවර
හැල්ගෙන එමි. ඉන්පසුව දවසට, දවස් දෙකකට ප්‍රමාණවත් පරිදි හැල්ගෙන ආවේය.
ඔහුගේ එම ක්‍රියාකලාපය අනෙකුත් සත්වයෝද අනුගමනය කළහ. ඉන්පසුව සතර
දිනකටද අටදවසකටද සහල් ගෙනාවේය. ඉන්පසුව කුඩුවලින්ද දහය්යාවලින්ද
අපිරිසුදුකමින් ද සහල් වසාගති.
7. සාලිවිභාගො
ඉන්පසුව ඔවුහු එකිනෙකා රැස්ව අතීතයෙහි සිදු වූ සියල්ල සාකච්ඡා කළහ.
ඔවුන්ගේ ආශාව, මානය, නිසා සියල්ල අතුරුදන් වීමත්, ලෝකය ප්‍රභවය ඇති වූ
අයුරුත් මෙම කොටසේ දී සාකච්ඡා කොට ඇත.
අවසානයේදී සහල් කොටස් වශයෙන් බෙදාගත්හ. ඉන්පසුව එක්තරා ලොල් මිනිසෙක්
තමාගේ කොටස ආරක්‍ෂා කරනුයේ, අනෙකකුගේ කොටස නොදන්වා පරිභෝජනය කළේය.
දෙවනුවද තෙවනුවද, හෙතෙම එම ක්‍රියාව සිදුකළේය. ඉන්පසුව ලෝකයේ නොදුන්දෙය
ගැනීම, බොරුකීම, දණ්ඩදානය පහළවිය.
“අඤ්ඤෙ පාණිනා පහරිංසු. අඤ්ඤෙ ලෙඩ්ඩුනා පහරිංසු.අඤ්ඤෙ දණ්ඩෙන පහරිංසු.
තදග්ගෙ ඛො පන වාසෙට්ඨ අදින්නාදානං පඤ්ඤයති,ගරහා පඤ්ඤයති, මුසාවාදො
පඤ්ඤයති,දණ්ඩදානං පඤ්ඤායති.”
8. මහාසම්මතරාජා
මෙම පාපකාරි, ලාමක අකුසල් චේතනා පහළ වීමෙන් අනතුරුව සත්වයන් සාකච්ඡා
කළේ ගැරහිය යුත්තාට ගැරහීම පිණිසත්, නෙරපිය යුත්තා නෙරපීම සඳහාත්, දොස්
නැඟිය යුත්තාට දොස් නැඟීම සඳහාත්, එක් සත්වයෙකු සම්මත කළ යුතු බවයි.
වඩා රූපසම්පන්න වඩා දැකුම්කළු , වඩා සිතපහදවන සුළු, මනා තේජසක් ඇති
සත්වයෙකු මහාසම්මත රජකු ලෙස පත්කර ගත්හ. මහජනයා විසින් සම්මත කරගනු
ලැබූ බැවින් ඔහු ‘ මහාසම්මත’ විය.
ඉන්පසුව කෙතට අධිපතියා ක්‍ෂත්‍රීය යනුවෙන් “ඛෙත්තානං අධිපතීති ඛො
වාසෙට්ඨො ඛත්තියො” දෙවැනි ව්‍යවහාරයද, ධාර්මිකව සත්වයා පාලනය කරන
බැවින් රාජ ව්‍යවහාරයද “ධම්මෙන පරෙ රඤ්ජෙතීති ඛො වාසෙට්ඨ රාජං “ ලොව
පහළ විය. මෙසේ ක්‍ෂත්‍රීය මණ්ඩලයේ ආරම්භය සිදුවිය. එයද සිදුවූයේ
ධර්මයෙන්ම ය, අධර්මයෙන් නොවේ.
9. බ්‍රාහ්මණමණ්ඩලං
ලාමක වූ අකුශල ධර්මයන් බැහැර කරන පුද්ගලයෝ බ්‍රාහ්මණයෝ නම් වූහ.
“පාපකෙ අකුසලෙ ධම්මෙ බාහෙන්තීති ඛො වාසෙට්ඨො බ්‍රාහ්මණා බ්‍රාහ්මණා
‘ත්වෙව පඨමං අක්ඛරං උපනිබ්බිත්තං” ඔවුහු අහර ලැබගෙන පෙරළා ගොස් වන
පෙදෙස්හි පන්සල්හි ධ්‍යාන කෙරෙත්. ධ්‍යාකයෝය, ධ්‍යාකයෝයි දෙවැනි නම්
ඔවුනට ඇති විය. ඔවුහු ධ්‍යාන නොකරන බැවින් මොවුහු අධ්‍යායකයෝ යැයි
තෙවැනි ව්‍යවහාරය ඇති විය.
10. වෙස්සමණ්ඩලං
මෛථූන ධර්ම ආදිය සේවනය කොට ගවපාලනාදී රැකියා කළ අය වෛශ්‍ය නම් වූහ.
11. සුද්දමණ්ඩලං
රෞද්‍රාචාර, ක්‍ෂුද්‍රාචාර ඇත්තෝ වූහ. ක්‍ෂුද්‍රාචාර හැසිරීම් ඇති අය
සුද්දමණ්ඩල හෙවත් ශුද්‍රයෝ නම් වූහ.
මෙම සතර මණ්ඩලය ගිහි ගෙයින් නික්ම පැවිදි බිමට පත්වන්නේද එයින් ශ්‍රමණ
මණ්ඩලයාගේ ආරම්භය විය. බ්‍රාහ්මණ, වෛශ්‍ය, ශුද්‍ර , ශ්‍රමණ මණ්ඩලයන්ගේ
ආරම්භය සිදුවන්නේ ධර්මයෙන්ය. අධර්මයෙන් නොවේ. සමානයන් අතරය .අසමානයන්
අතර නොවේ.
12. දුච්චරිතාදිකථා
ක්‍ෂෙත්‍රීයා ද බ්‍රාහ්මණයා ද, වෛශ්‍යයාද, ශුද්‍රයා ද, ශ්‍රමණයා ද, සිත
කය වචනය යන තුන් දොරින් දුශ්චරිතකොට , සැප නැති, දුකට තැන්වූ නිරයට
පැමිණෙති. මොවුන්ද කුසල් කොට ස්වර්ග ලොවට පැමිණෙති. අකුසල් කුසල් දෙකම
කොට නිරයේ ද ස්වර්ගයේ ද උපදිති.
13. බොධියපක්‍ඛිය භාවනා
ක්‍ෂත්‍රියා ද සත්තිස් බෝධිපාක්‍ෂික ධර්මයන් වඩා රහත් භාවයට පත්වෙයි.
සතර වර්ණයෙන් කවරෙක් නමුදු, අරහං (අරහත් වූ) ඛීණාසවො (නැසූ ආශ්‍රව ඇති)
වුසිතවා (වැස අවසන් කළ බඹසර ඇත්තේ)කතකරණීයො (කරන ලද කටයුතු ඇත්තේ)
ඔහිතභාරො (බහා තැබුබර ඇත්තේ) ආදි වශයෙන් කෙලෙසුන්ගෙන් මිදුණු මහණෙක්
වේද හෙතෙම හැමදෙනා අතුරෙන් අග්‍රවේ. සනන් කුමාර බ්‍රාහ්මණ පුත්‍රයා
මෙසේ ප්‍රකාශ කළේය.
ඛත්තියො සෙට්ඨො ජනෙතස්මිං
යෙ ගොත්තපටිසාරිනො
විජ්ජාචරණසම්පන්නො
සො සෙට්ඨො දෙවමානුසෙ’ති
යම් කෙනෙක් ගෝත්‍රය සිහිකරන්නේ වේ ද ඒ ඒ ජනයා අතුරෙන් ක්‍ෂත්‍රීයය
ශ්‍රේෂ්ඨ වන්නේද විජ්ජාචරණ ධර්මයන්ගෙන් යුක්ත බුදුරජාණන් වහන්සේ දෙව්
මිනිසුන් අතුරෙන් ශ්‍රේෂ්ඨ වන සේක. බුදුරදුන් ද ඉහත ගාථාව අනුදැන වදාළ
සේක. උන්වහන්සේ ද එම ගාථාව ඒ ආකාරයෙන්ම සූත්‍රයේ දේශනා කොට ඇත. |
අමාවක
පුර
අටවක
පසෙලාස්වක
අව
අටවක