අම්බලට්ඨික රාහුලෝවාද සූත්‍රය

මෙම ලිපියේ මුල් කොටස වප් පුර පසළොස්වක පත්‍රයේ පළවිය

රුහුණ විශ්වවිද්‍යාලයේ
පාලි හා බෞද්ධ අධ්‍යයනාංශයේ මහාචාර්ය
විලේගොඩ අරියදේව හිමි

ලෝභය, ද්වේෂය, මෝහය, මේ සිතිවිලි මොනතරම් සැප කෙතරම් දුක් දෙනවාද කියන එක ඔබට තේරුම් යනවා ඇති. තවත් පුංචි කතාවක් කියන්න කැමැතියි. අපි අඳින ඇඳුම කෙරෙහි පවා අපට කොතරම් ලෝභ සහගත සිතිවිලි උපදිනවා ද? ඉතින් බුදුන්වහන්සේ මේ තම අඳින සිවුර ගැන පවා සිහි කල්පනාවෙන් පරිහරණය කරන ලෙස අපට උපදෙස් දී තිබෙනවා. සිවුර ගැන වුණත් ආසාව ඇති වන නිසා ඒ ආසාව පාලනය කිරීමට උන්වහන්සේ මෙබඳු උපදේශයක් දී තිබෙනවා. මම මේ සිවුර පරිහරණය කරන්නේ සීතෙන්, පින්නෙන්, අව්වෙන්, වැස්සෙන්, මැසි මදුරුවන්ගෙන් ආරක්‍ෂා වීමටයි. අලංකාර පිණිස නොවේ. එහෙම සිතමින් සිවුරු පෙරවීම භික්‍ෂුවගේ සිරිතක්. මේ ලෝක ශිෂ්ටාචාරයේ මෙතෙක් වෙනස් නොවුණු එකම ඇඳුම තමයි භික්‍ෂුවගේ සිවුරු. ඒ නිසා එය බොහෝ සරල චාම් එකක්. ඒ තුළින් ආසාව පාලනය කරනවා. ඉතින් එක්තරා භික්‍ෂුවක් ඉතාමත් දුකසේ ලැබුණු බොහොම වටිනා සිවුරකට ආසාවෙන් ඉඳලා රාත්‍රී එම සිවුර කොට්ටය යට තබාගෙන නිදාගත්තා.ඒ කාලෙ සිවුරු ලබා ගැනීම බොහොම දුෂ්කරයි. රාත්‍රියේ උන්වහන්සේ හෘදයාබාධයකින් මිය ගියේ එයට ආසාවෙන් දින කිහිපයකට පසු උන්වහන්සේ යහළු භික්‍ෂූන් මේ සිවුර බෙදා ගන්න කුසපත් අදින්න සූදානම් වුණා. බුදුන්වහන්සේ මේ බව දැනගෙන පණිවිඩයක් එව්වා සිවුර දැන්ම බෙදා ගන්න එපා දින සතකට පසු සිවුරබෙදාගන්නා ලෙස. ඒ භික්‍ෂූන්ට මෙය ප්‍රශ්නයක්. කෙසේ නමුත් සිවුර සත්දිනකට පසු එක භික්‍ෂුවකට හිමි වුණා.

එදින බුදුරදුන් ධර්ම දේශනා කරන ශාලාවට රැස් වූ භික්‍ෂූන් සිවුර බෙදාගැනීමේ ප්‍රශ්නය විමසුවා. මහණෙනි, මා ඔබලාට උපදෙස් දී තිබෙන්නේ සිවුපසය පරිභෝග කිරීමේ දී සිහි කල්පනාවෙන් කෙලෙස් මතු නොවන ලෙස පරිහරණය කිරීමට නොවේද? එහෙත් මේ භික්‍ෂුව සිවුර ගැන ආසාවෙන් ඉඳලා මිය ගියා. මිය ගොස් මකුළු බිත්තරයකින් එළියට ඇවිත් මගේ සිවුර යැයි කෑගසමින් සිවුර පුරා එහෙ මෙහෙ දිවුවා.ජේතවනාරාමයෙහි වැඩ සිටි බුදුරදුන්ට මේ මකුළු පැටියා හඬන හඬ ඇසී සිවුර බෙදීම නතර කළා. නැත්නම් මකුළු පැටියා නැවත කෝපයෙන් තවත් දුක්ඛිත භවයක උපදිනවා. අන්න ඒ නිසයි මා ඒ මොහොතේ සිවුර බෙදීම නතර කළේ යැයි බුදුරදුන් පහදා දුන්නා.

මේ කතාව බොහෝ අද්භූත යැයි ඔබට සිතේවි. එහෙත් ඔබ තේරුම් ගත යුතුයි. කර්ම විෂය අචින්ත බව කුඩා සතාට පවා විඤ්ඤාණය තිබෙන බව මෙම කතාවෙන් පේනවා. සංසාරයේ අප කොතරම් දිගු ගමනක යෙදෙනවාද? ඒ නිසා ආසාව පාලනය කරගත යුතුයි. ලෝභය, ද්වේෂය, මෝහය තමාටත් අනුන්ටත් දුක් කරදර, ගෙන දෙන පවෙහි උල්පත බව තේරුම් ගත යුතුයි. මේ සූත්‍රයේ දැක් වූ ධර්ම කරුණු දෙක පිළිබඳ ඔබ යළිත් සිහිපත් කර ගත්න. ඔබේ සිතින්, කයෙන්, වචනයෙන් කරන කියන සිතන සිතිවිලි ඔබටත් අනුන්ටත් දුක ගෙන දේ නම් පින, පව වශයෙනුත් එසේම යහපත් ප්‍රතිඵල උදා කරන දෙය පින වශයෙනුත් තේරුම් ගත යුතුයි.