තෙ සැත්තෑ නුවණින් බබළන
මහා කාරුණිකයාණන් වහන්සේ
හබරන වෙහෙරහේන යෝගාශ්‍රමයේ
මැල්ලවගෙදර සමණධම්ම හිමි
2010.01.07 පත්‍රය හා සම්බන්ධයි
33. දස්සනාධිපතෙය්‍යං සන්තොච විහාරාධිගමො පණිතාධිමුත්තතා පඤ්ඤා අරණ
විහාරෙ ඤාණං
විදර්ශනාවෙහි අධිපතිභාවයෙන් උපදින්නාවූද, ශාන්ත වූ රහත්ඵල සමවත් සුවය
දෙන්නා වූ ද, නිවනෙහි අධිමුක්ති සහිත වූ නුවණ, අරණ විහාර ඤාණයයි.
34. ද්වීහි බලෙහි සම්පන්නාගතත්තා තයෝච සංඛාරානං පටිප්පස්සද්ධියා සොළසහි
ඤාණ චරියාහි නවහි සමාධි චරියාහි වසි භාවතා පඤ්ඤා නිරෝධ සමාපත්තියා
ඤාණං.
සමථ විදර්ශනාවෙන් පරිපූර්ණ වූ ත්‍රිවිධ සංස්කාරයන්ගේ නිරෝධය සඳහා වූ
ඤාණ පැවතුම් සොළසකින්ද, සමාධිචරියා නවයකින් ද වසී භාවය ඇති නුවණ, නිරෝධ
සමාපත්ති ඤාණය යි.
35. සම්පජානස්ස පවත්ත පරියාදානෙ පඤ්ඤා පරිනිබ්බානෙ ඤාණං.
ක්ලේශ පරිනිර්වාණ, ස්කන්ධ පරිනිර්වාණ සර්ව ප්‍රකාරයෙන් දන්නා වූ නුවණ,
පරිනිබ්බාණ ඤාණය යි.
36. සබ්බ ධම්මානං සම්මා සමුච්ඡේදෙ නිරොධෙව අනුපට්ඨානතා පඤ්ඤා සමසීසට්ඨෙ
ඤාණං.
කාම, රූප, අරූප යන තුන් ලොවෙහි සකල ස්කන්ධ නැවත නුපදනා ආකාරයෙන්
සිඳීයෑමෙන් අර්හත්වයත්, පරිනිර්වාණයත් එකවර සිදුවන අයුරු
තත්ත්වාකාරයෙන් දන්නා වූ නුවණ සමසීසට්ඨෙ ඤාණය යි.
37. පුථූ නානත්තතෙජ පරියාදානෙ පඤ්ඤා සල්ලෙඛටිඨෙ ඤාණං
ලොව්තුරු ගුණෙන් වෙන් වූ රාගාදින් ද නානත්ත වූ කාමච්ඡන්දාදීන් ද ගෙවාලන
නුවණ, සල්ලෙඛට්ඨ ඤාණය යි.
38. අසල් ලීනත්ත පහිතත්ත පග්ගහට්ඨෙ පඤ්ඤා විරියාරම්භෙ ඤාණං
නොහැකිලුණු සිතැති වූ ද, කාය, ජීවිත නිරපේක්ෂායෙන් හළා වූ ද උත්සාහයේ
නුවණ, විරියාරම්භ ඤාණය යි.
39. “නා නා ධම්මප්පකාසනතා පඤ්ඤා අත්ථ සන්දස්සනේ ඤාණං”
ධර්ම දේශනා කිරීමෙහි පහළ වූ; නා නා ධර්ම ප්‍රකට කොට දක්වන නුවණ, අත්ථ
සන්දස්සන ඤාණය යි.
40. සබ්බ ධම්මානං එක සංගහතා නානත්තෙකත්ත පටිවෙධෙ පඤ්ඤා දස්සන විසුද්ධි
ඤාණං
සියලු සංඛ්‍යාත, අසංඛත ධර්ම එක එකකින් පිළිසිඳ දැනගන්නා වූ ද නානත්ව,
ඒකත්ව ධර්මවල ප්‍රතිවේදයේ ද නුවණ, දස්සන විසුද්ධි ඤාණයයි.
41. විදිතත්තා පඤ්ඤා ඛන්ති ඤාණං
රූපාදී ස්කන්ධ පංචකය පිළිබඳ සියලු තතු විදර්ශනාවෙන් දැනගත්තා වූ නුවණ,
ඛන්ති ඤාණය යි.
42. පුට්ඨත්තා පඤ්ඤා පරියොගාහණෙ ඤාණං
රූප ස්කන්ධාදිය ත්‍රිලක්ෂණයට නංවා තියුණු අයුරින් විදර්ශනාවට බැසගත්තා
වූ නුවණ පරියෝගාහණ ඤාණ ය යි.
43. සමොදහනෙ පඤ්ඤා පදෙසවිහාරෙ ඤාණං
ස්කන්ධ ආයතනාදීන් අතරින් වේදනාමාත්‍රය වෙන්කොට විදර්ශනා කරන්නවූ නුවණ,
පදෙස විහාර ඤාණය යි.
44. අධි පතත්තා පඤ්ඤා විවට්ඨෙ ඤාණං
නෙක්ඛම්ම සංකල්පනාදිය අධිකව වැඩීමෙන් කාමච්ඡන්දාදිය මැඩලන්නා වූ නුවණ,
විවට්ට ඤාණය යි.
45. නානත්තෙ පඤ්ඤා චෙතො විවට්ටෙ ඤාණං
ප්‍රහාණය කටයුතු වූ කාමච්ඡන්දාදියෙන් වෙන්කොට නෙක්ඛම්ම ආදියෙහි
පිහිටුවන්නා වූ නුවණ, චේතෝවිවට්ට ඤාණය යි.
46. අධිට්ඨානෙ පඤ්ඤා චිත්ත විවට්ටෙ ඤාණං
නෙක්ඛම්මාදියෙහි සිත පිහිටුවාලන භාවිත චිත්ත සන්තිය, භාවනා අරමුණෙහි
පිහිටුවාලන නුවණ, චිත්ත විවට්ට ඤාණයයි.
47. සුඤ්ඤතෙ පඤ්ඤා ඤාණ විවට්ටෙ ඤාණං
නාම රූප ස්කන්ධය ආත්ම අත්මීයතාවෙන් ඒකාන්තයෙන් හිස් යැයි දන්නා වූ
ශුන්‍යතානු දර්ශන නුවණ, ඤාණ විවට්ට ඤාණය යි.
48. වොස්සග්ගෙ පඤ්ඤා විමොක්ඛ විවට්ටෙ ඤාණං
කාමච්ඡන්දාදියෙන් දුරලන්නා වූ විමුක්තිය ගෙනදෙන ;නක්ඛම්මාචියෙහි පැවති
නුවණ, විමොක්ඛ විවට්ට ඤාණය යි.
49. තථට්ඨෙ පඤ්ඤා සච්ච විවට්ටෙ ඤාණං
චතුරාර්ය සත්‍ය අතර වෙන වෙනම ඇත්තා වූ පිළිණ, සංඛනාදී සත්‍යාර්ථ
පැහැදිලිව දන්නා වූ නුවණ, සච්ච විවට්ට ඤාණය යි.
50. කායම්පි චිත්තම්පි එක වවත්ථානතා සුඛ සඤ්ඤඤ්ච ලහු සඤ්ඤඤ්ච
අධිට්ඨානවසෙන ඉජ්ක්‍ධනම්ඨෙ පඤ්ඤා ඉද්ධිවිධෙ ඤාණං
භාවනා මනසිකාරයෙන් අභිඥා පාදක චතුර්ථ ධ්‍යාන චිත්තය හා රූප කය ද
එකතුකොට සුඛ සංඥා ලඝු සංඥා අධිෂ්ඨානවෙන් ඉටු වන්නා වූ නුවණ, ඉද්ධිවිධ
ඤාණය යි.
51. විතක්ක විප්ඵාර වසෙන නානත්තෙකත්ත සද්ද නිමිත්තානං පරියොගාහණෙ පඤ්ඤා
සොත ධාතු විසුද්ධි ඤාණං
ළඟ වූ ද, දුර වූ ද සූක්ෂම වූ ද ඒක විධ, නා නා විධ වූ ද ශබ්ද නිමිති
අතිශයින් පැහැදිලිව දැන ගන්නා නුවණ සෝද ධාතු විසුද්ධි ඤාණයය යි.
52. තින්නං චිත්තානං විප්ඵාරත්තා ඉන්ද්‍රියානං පසාද වසෙන නානත්තෙකත්ත
විඤ්ඤාණවරියා පරියොගාහණෙ පඤ්ඤා චේතොපරි ඤාණං
සොම්නස්, දොම්නස්, මැදහත් වේදනා සහිත චිත්ත වේගයෙන් ප්‍රසන්න වූ ද,
අප්‍රසන්න වූ ද, ඉන්ද්‍රිය සදෙනාගේ වශයෙන් අනුන්ගේ සිත් සතන් ඇති
සැටියෙන් දැන ගන්නා නුවණ, චේතෝපරිය ඤාණය යි.
53.පච්චය පවත්තානං ධම්මානං නානත්තෙක්ත්ත කම්ම විප්ඵාර වසෙන පරියොගාහණෙ
පඤ්ඤා පුබ්බේ නිවාසානුස්සති ඤාණං
කුසලා කුසල කර්ම හේතුකොටගෙන පෙර විසූ කඳපිළිවෙළ තත්ත්වාකාරයෙන් දන්නා
නුවණ, පුබ්බේ නිවාසානුස්මෘසති ඤාණය යි.
54. ඔභාස වසේන නානත්තෙකත්ත රූප නිමිත්තානං දස්සනට්ඨෙ පඤ්ඤා දිබ්බ චක්ඛු
ඤාණං
තේජෝ කසිණ ඕදාත කසිණ ආලෝක කසිණ යන කසිණ අනුව ලබන චතුර්ථ ධ්‍යාන දිවැස්
නුවණ, දිබ්බචක්ඛු ඤාණය යි.
55.චතුසට්ඨියා ආකාරෙහි තින්නන්නං ඉන්ද්‍රියානං වසීභාවතා පඤ්ඤා ආසවානං
ඛයෙ ඤාණං
සූ සැට ආකාරයකින් ලෝකෝත්තර ඉන්ද්‍රිය තිදෙනාගේ වසී භාවයෙහි පැමිණි
නුවණ, ආසවක්ඛය ඤාණ ය යි.
56. පරිඤ්ඤට්ඨෙ පඤ්ඤා දුක්ඛේ ඤාණං
පිළින, සංඛත, සන්තාප විපරිණාම යන සතර වැදෑරුම් වූ දුක්ඛාර්ථ ඇති
සැටියෙන් දන්නා වූ නුවණ, දුක්ඛේ ඤාණය යි.
57. පහානට්ඨෙ පඤ්ඤා සමුදයෙ ඤාණං
ආයුහණ, නිදාන, සංයෝග, පළිබෝධ යන සිවු වැදෑරුම් සමුදයාර්ථ නුවණින් දැක
සමුදය සත්‍යය ප්‍රහාණය කරමින් උපදින්නා වූ නුවණ, සමුදයේ ඤාණය යි.
58. සච්ඡි කිරියට්ඨෙ පඤ්ඤා නිරෝධෙ ඤාණං
නිස්සරණ, විවේක, අසංඛත අමත යන සිවු පරමාර්ථ දන්නා නුවණ, නිරෝධයේ ඤාණය
යි.
59. භාවනට්ඨෙ පඤ්ඤා මග්ගෙ ඤාණං
නිය්‍යාණික, හේතු දස්සන ආධිපතෙය්‍ය යන මාර්ගාර්ථතත්ත්වාකාරයෙන් දන්නා
නුවණ, මග්ග ඤාණය යි.
60. දුක්ඛෙ ඤාණං
ස්කන්ධ රැස් කිරීමෙහි හා විපරිණාමයෙහි හටගන්නා වූ දුක අවබෝධ කිරීමේ
නුවණ, දුක්ඛේ ඤාණය යි.
61. දුක්ඛ සමුදෙය ඤාණං
දුකට හේතු වූ තෘෂ්ණාව මනාව හඳුනා ගැනීම දුක්ඛ සමුදයේ ඤාණය යි.
62. දුක්ඛ නිරෝධ ඤාණං
ස්කන්ධ දුක්ඛයෙන් තොර වූ තෘෂ්ණාවට අරමුණු නොවන්නා වූ සිවු ම¼ග නුවණින්
දත යුතු වූ නිර්වාණ ධාතුව තත්ත්වාකාරයෙන් අවබෝධ කළා වූ නුවණ, දුක්ඛ
නිරෝධ ඤාණය යි.
63. දුක්ඛ නිරෝධ ගාමිණි පටිපදාය ඤාණං
සත්‍ය දර්ශනයෙන්ම සනාථ වූ ආර්ය මාර්ගය පිළිබඳ සියල්ල දන්නා වූ නුවණ,
දුක්ඛ නිරෝධ ගාමිණි පටිපදා ඤාණය යි.
64. අත්ථ පටිසම්භිදෙ ඤාණං
ආර්ය පුද්ගලයන්ට ලැබෙන්නා වූ සියලු අර්ථ සමූහය උසුලන්නා වූ විසුද්ධ වූ
නුවණ, අත්ථ පටිසම්භිදේ ඤාණය යි.
65. ධම්ම පටිසම්භිදෙ ඤාණං
පරිපූර්ණ ධර්මකාය සමාපත්තියෙන් යුක්ත වූ සියලු ධර්ම සමුහය උසුලන්නා වූ
නුවණ, ධම්ම පටිසම්භිදේ ඤාණය යි.
66. නිරුත්ති පටිසම්භිදේ ඤාණං
නිරුත්තිය ලොවට පහදා වදාළ නුවණ, නිරුත්ති පටිසම්භිදේ ඤාණය යි.
67. පටිභාන පටිසම්භිදේ ඤාණං
අර්ථ , ධර්ම නිරුත්ති ඤානත්‍රය දන්නා නුවණ, පටිභාන පටිසම්භිදේ ඤාණයයි.
68. ඉන්ද්‍රිය පරෝපරියත්තෙ ඤාණං
මඟඵල නිවන් සුව ලැබීමේ හේතු සම්පත් ඇත්තා වූ විනේ දනන්ගේ සද්ධා, විරිය,
සති, සමාධි, පඤ්ඤා යන ඉන්ද්‍රිය ධර්ම පිළිබඳ වැඩුණු නොවැඩුණු උස් පහත්
බහ හා හීන ප්‍රනීතාදිය පිළිබඳ දන්නා නුවණ, ඉන්ද්‍රිය පරෝපරියත්තේ ඤාණය
යි.
69. සත්තානං ආසයානුසයෙ ඤාණං
සත්වසන්තානයේ ඇති සම්මා දිට්ඨි මිච්ඡා දිට්ඨි, නෙක්ඛම්ම මනසිකාරාදී
පරිභාවිත ස්වභාව නම් වූ ආසය දන්නා වූ ද, සත්ව සන්තානයේ හටගන්නා ක්ලේශ
නම් වූ අනුසය දන්නා වූ ද නුවණ, ආසයානුසයේ ඤාණය යි.
70. යමක පටිහාරියෙ ඤණං
සෘද්ධි බලයෙන් හෙට්ඨිමකාය, උපරිමකාය, සකල ශරීර ප්‍රදේශයෙන් එක්වර
ගිනිකඳ, දිය කඳ විහිදුවමින් පානා ප්‍රාතිහාර්ය දන්නා නුවණ, යමක
පටිහාරියේ ඤාණය යි.
71. මහාකරුණා සමාපත්තියා ඤාණං
සසර කතරේ ඉපදෙමින් මැරෙමින් දුක් විඳින සත්වයා ඒ දුකින් මුදවා ගනිමියි
මෙනෙහි කරන නුවණ මහාකරුණා සමාපත්ති ඤාණය යි.
72. සබ්බඤ්ඤුත ඤාණං
හේතුවෙන් හටගන්නා වූ සංඛත ධර්මද, හේතුවෙන් හටගන්නා වූ අසංඛත නිර්වාණ
ධර්මය ද සර්වඥතා ඤාණයෙන් දැනගන්නා වූ නුවණ, සබ්බඤ්ඤුත ඤාණය යි.
73. අනාවරණ ඤාණ
සර්වඥතා ඤාණයට කිසි තැනකදී ආවරණය නොවන්නා වූ ආවර්ජනා කළ මාත්‍රයෙන්
සියල්ල අරමුණ කරන්නා වූ නුවණ පහාවරණ ඤාණය යි.
මෙම ලිපිය සැකසීමේදී රාජකීය පණ්ඩිත මාතර සිරි ඤාණාරාම මාහිමිපාණන්
විසින් සම්පාදනය කරන ලද තෙසැත්තෑ ඤාණ පිළිබඳ ලියැවුණු ග්‍රන්ථයක් පාදක
කර ගැනිණි. |
පුර අටවක
පසෙලාස්වක
අව
අටවක
අමාවක