තුම්බෝවිල ඉසිවර අරණවාසී
නුගේගොඩ පුන්න හිමි

බොහෝ විට කතා කළේ මානසික රෝග ගැනයි. බුදු වදන අනුව මේ ලෝකයේ 99 % ක් ම සිටින්නේ මානසික රෝගීන්. එමෙන්ම මානසික රෝග නැත්තේ මාර්ගඵල ලාභී උතුමන්ටයි. හොඳින් කල්පනා කර බලන්න ඔබටම මේ දේ පැහැදිලි වන්නේ නැති ද කියා. ධර්මාවබෝධයට හැර වෙනත් කිසියම් දෙයකට ඕනෑවට වඩා කැමැතියි කියන්නේ මානසික රෝගයක්. සර්වඥයන් වහන්සේ අදහස් කරන්නේ හිතේ පාරිශුද්ධත්වය ඇති කැරගෙන කෙලෙසුන්ගෙන් නිදහස් වීම සැබෑම නිරෝගී බව ලෙසයි.

දිනක් මට මෙරට ඉතා ප්‍රසිද්ධ පිළිගැනීමක් ඇති රෝහලකට යාමට සිදු වුණා. එහි සැකැස්ම , පවිත්‍රතාවය රෝගීනට සලකන කාරුණික බව සිත් ගන්නා සුළු බව මට වැටහුණා. මේ ප්‍රසන්න පරිසරයේ මදක් එහෙ මෙහේ ඇවිද යන අතර එහි සෑම තැනකම පාහේ දක්වා සිටි පුවරු මාලාවකට මගේ නෙත ඇදී ගියා. ඒවායේ සඳහන් වූයේ “ආරෝග්‍යා පරමා ලාභා” යන බුදු වදනයි. රෝහල් බලධාරීන් මෙයින් අදහස් කරනුයේ “නීරෝගී බව උතුම්ම සැපතයි යන්නයි” එහෙත් මේ බුදුවදන මොවුන් භාවිත කරනුයේ කොතෙක් දුරට බුදු රජාණන්වහන්සේගේ ශ්‍රී සද්ධර්මයට එකඟවද? නැතිවද? යන්න අප විසින් විමසා බැලිය යුතුයි. සැබවින්ම මේ ධර්මය නොදත් සාමාන්‍ය මිනිසුනට ආර්ය උපවාදයක් වන තවත් අවස්ථාවක් බව බොහෝ දෙනකු හිතන්නේවත් නැතිව ඇති.

දිනක් මාගන්ධී බමුණා බුදුරජාණන් වහන්සේට කියනවා.

“ආරෝග්‍යා පරමා ලාභා - නිබ්බානං පරමං සුඛං
අට්ඨාංගෝච මංගෝච - කේමං අමත ගාමිනං”

මේ ගාථාවෙන් මාගන්ධි බමුණා අදහස් කෙළේ නිරෝගී බව උතුම්ම සැපත බවත් ඉන් ලබන ශරීර සැපතම නිර්වාණය බවත් ආදී වශයෙන් එන ලෞකික නිරෝගී සුවයක් ගැන පමණයි. මෙහි සැබෑ අර්ථයෙන් ගෙන දෙවන ආර්ය අෂ්ඨාංගික මාර්ගයේ ගමන් කිරීමෙන් නිර්වාණය නම් වූ ක්‍ෂේම භූමියට ළඟා වන බව ඔහු ඔහුට ඕනෑ හැටියට අදහස් කැරගෙන සිටියා. එමෙන්ම මාගන්ධි බමුණා බුදු හිමියන් අභියස සිට තම සිරුර අතගා දැක්වූවා මෙයයි නිරෝගී සැපත කියා.

මෙහි දී බුදු රජාණන් වහන්සේ මාගන්ධි බමුණාගෙන් අසනවා කොහොමද? මේ කියන කාරණා දැනගන්නේ කියා. එවිට බමුණා කියනවා ඔවුන්ගේ ඉපැරණි වේද ග්‍රන්ථවල මේවා සඳහන්ව ඇති බව.

සැබවින්ම මේවා වේද ග්‍රන්ථවලට පැමිණ ඇත්තේ පෙර බුදුවරුන්ගේ වදන්වලින් උකහා ගෙනයි.

එවිට බුදුරජාණන් වහන්සේ කියනවා බ්‍රාහ්මණය ඔබ වැනි අයෙක් නිරෝගී බව යනු කුමක්දැයි කියා දන්නේ නෑ. බුදුරජාණන් වහන්සේලාගේ ශ්‍රී බුද්ධ වචන මේ පෘජ්ජනයන් ඔවුන්ගේ භාෂිතයන් බවට පත් කරගෙන සැබෑ නිරෝගී බව යනු කෙලෙසුන්ගෙන් නිදහස් වීම බව බුදුරජාණන් වහන්සේ පෙන්වා දෙනවා.

සැබවින්ම බුදුරජාණන් වහන්සේ් බොහෝ විට කතා කළේ මානසික රෝග ගැනයි. බුදු වදන අනුව මේ ලෝකයේ 99 % ක් ම සිටින්නේ මානසික රෝගීන්. එමෙන්ම මානසික රෝග නැත්තේ මාර්ගඵල ලාභී උතුමන්ටයි.

හොඳින් කල්පනා කර බලන්න ඔබටම මේ දේ පැහැදිලි වන්නේ නැති ද කියා. ධර්මාවබෝධයට හැර වෙනත් කිසියම් දෙයකට ඕනෑවට වඩා කැමැතියි කියන්නේ මානසික රෝගයක්. සර්වඥයන් වහන්සේ අදහස් කරන්නේ හිතේ පාරිශුද්ධත්වය ඇති කැරගෙන කෙලෙසුන්ගෙන් නිදහස් වීම සැබෑම නිරෝගී බව ලෙසයි.

මේ ලෙසට බුද්ධ භාෂිතය වෙනස් කැරගෙන භාවිත කරන අවස්ථා ඕනෑ තරම් අද සමාජයේ දක්නට ලැබෙනවා. ඒ තත්ත්වය එදත් අදත් වෙනසක් නොමැතිව ක්‍රියාත්මක වනවා.

මේ ආකාරයට ගෙන හැර දැක්විය හැකි තවත් උදාහරණයක් තමයි “ සබ්බේ සත්තා ආහාරට්ඨ ටිකා “ යන බුදු වදන. මෙයද බොහෝ තැන බොහෝ දෙනා වෙනස්කර තම තමන්ට අවශ්‍ය අර්ථකථන දී භාවිත කරන පදයක්.

මෙහි තේරුම සියලුම සත්ත්වයන් ආහාරයෙන් යැපෙන්නේ ය” යන අදහසයි. මෙහි සම්පූර්ණ අදහස ඇත්තේ අප කෑමට ගන්නා ආහාර ගැන පමණක් බව බොහෝ දෙනකු වරදවා වටහා ගන්නවා.

බුදුරජාණන් වහන්සේ ආහාර වර්ග හතරක් ගැන දේශනා කැර තිබෙනවා.

1.කබලිංකාර ආහාර, 2. ස්පර්ශ ආහාර 3. විඤ්ඤාණ ආහාර 4. මනෝ සංචේතනා ආහාර එම ආහාර වර්ග හතරයි.

ආහාරයක් කරනුයේ අපව පෝෂණය කරන කටයුත්තයි.

මෙහිදී කබලිංකාර ආහාරවලට අයත් වන්නේ අප කෑමට ගන්නා දේවලුයි. එසේම ස්පර්ශ ආහාර යනු ඇස , කන , නාසය, දිව, කය , මනස, යන ඉන්ද්‍රිය සයට ඒවායේ සංවේදන හා විඤ්ඤාණය එකතු වීමෙන් හට ගන්නා ස්පර්ශය සසර දුක පෝෂණය කිරීමට ආහාරයක් වීමයි. එය මේ ආකාරයට වඩාත් හොඳින් පැහැදිලි කර ගන්නට පුළුවන්.

ඇස - රූපය හා විඤ්ඤාණය එකතු වීමෙන් ඇසේ ස්පර්ශය හට ගන්නවා. ඒ ආකාරයට කන , ශබ්දය හා විඤ්ඤාණය එකතු වීමෙන් කනේ ස්පර්ශය,

නාසය , ගඳ සුවඳ හා විඤ්ඤාණය එකතු වීමෙන් නාසයේ ස්පර්ශය,

දිව , රසය හා විඤ්ඤාණය එකතු වීමෙන් දිවේ ස්පර්ශය ,

කය , පහස හා විඤ්ඤාණය එකතු වීමෙන් කයේ ස්පර්ශය හට ගන්නවා.

මනස, අරමුණ හා විඤ්ඤාණය එකතු වීමෙන් මනසේ ස්පර්ශය ආදී වශයෙන් ස්පර්ශ ආහාර සම්පූර්ණ වෙනවා.

විඤ්ඤාණ ආහාර යනුවෙන් අදහස් කරන්නේ ඇසයි රූපයයි එකතුවීමෙන් විඤ්ඤාණය හට ගන්නවා. එවිට ඇසට රූපයක් පෙනෙනවා. ඒ ආකාරයට කන ශබ්දය එකතු වීමෙන් කනේ විඤ්ඤාණය හට ගන්නවා. නාසයයි ගඳ සුවඳයි එකතු වීමෙන් නාසයේ විඤ්ඤාණය හට ගන්නවා. මේ ආකාරයට දිවයි රසයි එකතු වීමෙන් දිවේ විඤ්ඤාණය, කයයි පහසයි නිසා කයේ විඤ්ඤාණය, මනසයි අරමුණයි නිසා මනසේ විඤ්ඤාණය, ආදී වශයෙන් හට ගන්නවා. මෙයත් සසර දුකට ආහාරයක් වශයෙන් පවතිනවා.

ඊළඟට මනෝ සංචේතනා ආහාරය , ඇසට දකින රූපය ඔස්සේ චේතනා පහළ කරනවා. ඇසයි රූපයයි නිසා ඇසේ විඤ්ඤාණය , ඇසයි රූපයයි විඤ්ඤාණයයි නිසා ඇසේ ස්පර්ශය හට ගන්නවා. මේ ස්පර්ශය නිසා වේදනා හට ගන්නවා.මේවා සැප වේදනා, දුක් වේදනා, උපේක්‍ෂා වේදනා වශයෙන් විවිධයි. ඊට පසු ඒ වේදනාව හඳුනා ගන්නවා. එය රූප සංඥාවයි. මෙසේ හඳුනාගත් වේදනාවම අනුව චේතනා පහළ කරනවා. ඒක තමයි රූප සංචේතනා මනස් මුල් කරගෙන හට ගන්නා වේදනාව මනෝ සංචේතනා ශබ්ද සංචේතනා , රස සංචේතනා ආදී සියල්ලම අයිති වන්නේ මනෝ සංචේතනා වලටයි.

මේ ආහාර හතර තමයි සසර ගමනට පදනම් වන්නේ. මේ ආහාර හතරට තිබෙන ආශාව දුරු කිරීමෙන් සංසාර ගමන මුළුමනින්ම නතර වනවා. රහතන් වහන්සේලා මේ ආහාර හතරටම තිබෙන ආශාව දුරු කරලයි තිබෙන්නේ.

මේ තරම් පුළුල් විෂයක් පිළිබඳව වර්තමානයේ බොහෝ දෙනකු සිතා සිටින්නේ ඒවා කන බොන දේවල් කියා විතරයි. මේ නිසා ඔවුන් අතින් ධර්මය හෑල්ලුවට ලක් කෙරෙනවා. මේ නිසාම ධර්මය සම්බන්ධව විශාල අකුසලයක් එනම් ආර්ය උපාවාදයක් සිදුවනවා වළක්වන්නට බෑ. ධර්මයට අපහාස කිරීම දැන හෝ නොදැන කුඩා දරුවන්ගේ අතිනුත් සිදුවන වරදක් . කුඩා දරුවන් විශේෂයෙන් තරුණ වයසට පිවිසෙමින් සිටින පාසල් යන වයසේ ළමයින් තමන්ගේ තාවකාලික විනෝදය පිණිස ධම්ම පද, පාලි පාඨ පද පෙරළා අනුන් හිනස්සන අදහසින් ගායනා කරනවා. මෙහි දී කිසියම් විරිතක් අනුව ශබ්ද රසයක් මතුකොට නවතම නිර්මාණයක් කළ බැව් අඟවමින් වීරයන් වනවා. විශේෂයෙන් දරුවන්ගේ නිතර භාවිතයට හසුවන “ ඡත්ත මානවක ගාථා “ වැනි උතුම් දහම් පද උපහාසයට ලක් කරනවා.

පාසල් නිමාවෙත්ම “ඡත්ත මානවක ගාථා “ ගායනා කරවන්නේ විශාල අර්ථයක් ඇතුවයි. මේවායින් කියැවෙන ත්‍රිවිධ රත්නයේ ගුණ මැනවින් සිහි කරවා දරුවන් නිවෙස් කරා යෑමට මඟට බැස්සවීමයි මෙහි මූලික පරමාර්ථය. එවිට ඒ යන අතර මඟදී කිසියම් අනතුරක් සිදු වී මේ දරුවකු මරණයට පත් වුව ද ඔවුන් දුගතියක නොයා සුගතියක යෑමට මේ ත්‍රිවිධ රත්නයේ ගුණ මැනවින් සිහි කිරීමට හේතු වාසනා වෙනවා.

මෙතරම් උතුම් “ ඡත්ත මානවක ගාථා “ උපහාසයට ලක් කැරමින් ගායනා කිරීම පාප කර්මයක් වන බව මේ ළමයින්ට කියා දෙන්නට පහදා දෙන්නට කිසිවකු නොමැති වීම කනගාටුවට කරුණක්. සමාජයේ නිතර මතුවන ධර්ම විරෝධී බරපතල වරදක් මෙහිදී සිහිපත් කළ යුතු වනවා.කුඩාම අවධියේ දරුවන්ට දහම කියාදීම ඉතාම පහසුයි . ඔවුන් සදහම් ඉතා හොඳින් ග්‍රහණය කැරගෙන මැනවින් පිළිපදිනවා. ඒත් කල් යෑමේ දී යොවුන් වියට එළැඹීමේ දී මොවුනට කුමකින් කුමක් වනවා දැයි කාටවත් හිතාගන්නට බෑ. ඔවුනට ධර්මය මුළුමනින්ම වාගේ අමතක වෙනවා.

යොවුන් වියේ බොළඳ ආශාවන් මුදුන් පමුණුවා ගන්නට මොවුන් ධර්මයම අධර්මය කොට ප්‍රකාශ කරමින් කටයුතු කරනවා. මේ සඳහා පහසු සුලබ සරල උදාහරණයක් ගෙන හැර දක්වන්නට පුළුවන් .” සුරාමේරය මජ්ජපමා දට්ඨානා වේරමනී සික්ඛා පදං සමාදියාමි “ යන සිල් පදයෙහි සැබෑ අර්ථය වනුයේ “ මදයට සහ ප්‍රමාදයට හේතුවන මත්පැන් මත් ද්‍රව්‍ය ගැනීමෙන් මම වළකමි “ යන්නයි.

මෙයම තම තමන්ගේ බලාපොරොත්තුව පරිදි සුරා මඳ පමණින් ගත්තාට වරදක් නැතියි අමුතු පදයක් පනවන තරුණ මෙන්ම වැඩිහිටි පිරිසක් ද අද අප අතර සිටිනවා. මේ අදහම් කාලයාගේ ඇවෑමෙන් සමාජයේ සම්මත බවට පත් වී කුඩා දරුවන්ද දහම අදහම පටලවා ගෙන මුළු මහත් රටක ජාතියක ව්‍යසනයට මඟ පාදනවා.මේක මහා බරපතල පාප කර්මයක්. මෙහිදී පැහැදිලිවම ආර්ය උපාවාදයක් වනවා. එය වළක්වන්නට බෑ. බුද්ධ රත්නයට, ධර්ම රත්නයට සහ ආර්ය මහා සංඝ රත්නයට අපහාස කිරීම, බුදුරජාණන් වහන්සේ දේශනා කොට තිබෙන්නේ ගින්දර බදා ගැනීමක් වගේය කියායි.

මේ ආකාරයට බුද්ධ රත්නයට, ධර්ම රත්නයට අපහාස කිරීම මහා බරපතල පාප කර්ම ලෙසට සැලකෙන ආර්ය උපාවාද ලෙස හඳුන්වන්නට පුළුවන්. විශේෂයෙන්ම සඳහන් කළ යුතු වනවා ලැජ්ජාව හා බිය නොමැති වීම මෙහි බරපතල අකුසල කර්ම වලට මුල් වන බව.

සාකච්ඡා කෙළේ - පි‍්‍රයංකා කුරුගල