ඇසුරු කරන්නා පිළිබඳ සැලකිලිමත් විය යුතුයි

ශ්‍රී ලංකා භික්ෂු විශ්ව විද්‍යාලයේ
බෞද්ධ හා පාලි අධ්‍යයන අංශයේ
මහාචාර්ය
පාතේගම ඤාණිස්සර හිමි

මෙම ලිපියේ කොටසක් නවම් අමාවක (පෙබරවාරි 26) දින පත්‍රයේ පළවිය.

විදර්ශනා භාවනා කරනවා කියන ඇතැම් පුද්ගලයන් කුඩා කාරණාවකටත් කේන්ති ඇති කර ගනී. තමන් වැඩු විදර්ශනාෙවි තරම අවබෝධ වන්නේ එවිටයි.ඉවසීම අවබෝධය තිබෙනවා නම් පංවශීලය සමාදන් වුණත් ප්‍රමාණවත්.ඉවසීම අවබෝධය ,අනෙකා හෙලා නොදැකීම නිවන් දැකීමටත් ප්‍රමාණවත්. අනෙකාගේ අගුණම, අසුබ ම කතා කිරීම තමාටත් හොඳ නැහැ. මිනිසුන් තුළ කොතෙකුත් වැරැදි තිබිය හැකියි. එහෙත් අනෙකාගේ දුර්ගුණය ඉස්මතු

වන ආකාරයට කතා නොකළ යුතුයි.

ප්‍රඥාවන්තයන්ගේ බුද්ධිමතුන්ගේ ඇසුර වර්තමානය වන විට අඩුවක් දක්නට ලැබෙයි. බෞද්ධ රටක් වුවත්, ඇතැම් නගරවල වයින් ස්ටෝස් කීයක් නම්, දකින්න ලැබෙනවාද?ලංකාවේ කිසිම ස්ථානයක එවැනි පෝළිම් දක්නට නොලැබුණත් එවැනි තැන්වල කිසිදු විරෝධතාවයකින් තොරව බොහෝ ෙවිලාවක් පෝළිම්වල සිටියි.එවැනි මත්වූ මිනිසුන් සිටින රටක ජීවත් වන අප නිවැරැදි කල්පනාවෙන් සිටිය යුතුයි.

ඉස්සර සිටි මිනිසුන් කාටත් හොරෙන් කැලයට ගොස් මත්පැන් පානය කළත් මත්ගතිය මඟහැරී ගිය පසුව මනුෂ්‍ය වාසයට පැමිණෙයි.සිංහල සංස්කෘතිය කියන්නේ එවැනි ආකාරයෙන් පැවතුණ සමාජයක්. මත්ගතියෙන් බිරිඳ මුහුවීමත් ලජ්ජාවක් ලෙස සැලකුවා.වර්තමානය වන විට වීරයෙකු ලෙස මත්වී පැමිණෙයි. ලජ්ජා බය නැතිෙවිගෙන යනවා. අපගේ සිංහල සංස්කෘතිය තුළ ලජ්ජා බය ඇති සමාජයක් තිබුණා. නීත්‍යානුකූල මත්ද්‍රව්‍ය පානය කළත් ,නීතිවිරෝධි මත්ද්‍රව්‍ය පානය කළත් කිසිදු වෙනසක් නොමැතිව මත්වීමෙන් ජීවිත අවුල් වෙයි. දැකිය යුතු ඇත්තක් ෙමි සමාජය තුළ තිබුණත් එම ඇත්ත දකින්නේ නැහැ.ඇතැම් පුද්ගලයන් මත් ගතියෙන් ප්‍රශ්න විසඳීමට උත්සාහ ගනී.ඇතැම් දායකයන් පේරු දානය ගැන කතා කරන්න පන්සලට පැමිණෙන්නේත් මත් ද්‍රව්‍ය පානය කළ පසුවයි.

තැනකට ඉදිරිපත්වීමට තමන් තුළ ප්‍රඥාව නැති කමයි. එම නිසා බුද්ධිමත් ඇසුර සංසාරය පුරා එන සිදුවීමක්.මට ඇසුරට ලැබෙන්නේම මෝඩයන් බව ඇතැමුන් සමහර අවස්ථාවල ප්‍රකාශ කරයි.ඇතැමුන් බුද්ධිමතුන් ඇසුරු කළත් තමාගේ ජීවිතයට බුද්ධිමතුන්ගේ ස්වභාවය වැළඳ ගැනීමකින් තොරව මෝඩ ඇසුරටම යයි. තමාගේ ජීවිතයට හිතවත් ලෙස ඇසුරට ගන්නාවූ පිරිස පිළිබඳව බොහෝ සෙයින් සැළකිලිමත් විය යුතුයි. තමන් තවත් පුද්ගලයෙකුට උපදෙසක් දෙන විට හොඳට සිතා බලා අවබෝධය පිරුණ අවලංගු නොවන බුද්ධිමත් අදහසක් සමාජයට ලබාදිය යුතුයි. දරුවෙකුට උපදෙසක් දෙන විට ඔළුව කේන්තියෙන්, තරහවෙන්,වෛරයෙන් පුරවාගෙන උපදෙස් දීම සුදුසු නැහැ. එම නිසා මෙවැනි ගාථා ධර්මයක් අපට අවශ්‍ය වෙයි.

ඉමිනා පුඤ්ඤ කම්ෙමින
මා ෙමි බාල සමාගමෝ
සතං සමාගමෝ හෝතූ
යාව නිබ්බාන පත්තියා

ඇතැමුන් මෙම ගාථාව කියවගෙන ගියත් නිවැරැදි තේරුම දන්නේ නැහැ. එදිනෙදා කරන කටයුතු කොටස නිවැරැදිව කරන්නේ නැත්නම්, කුමන නිවනක්ද? තමාගේ පාසලේ අධ්‍යාපන කටයුතු ගෙදර ඇවිත් නිවැරැදිව නොකරන ළමයාට කුමන නිවනක්ද?ුධර්මය දන්නවා සේ කතා කළාට ධර්මය පිළිබඳව දැනුම අඩු පිරිසක් වර්තමානය තුළ සිටියි.

ජීවිතය ධර්මය අනුව හැඩගසා ගැනීමට ධර්ම දේශනා,සහ දහම් පොත පත කියවිම ඉවහල් වෙයි. පාරම්පරික හුරුවට අනුව ගිරවුන් වගේ කියවගෙන ගියාට ඇතැම් කාරණා පිළිබඳව අවබෝධයක් නැහැ. බෞද්ධයා යනු දන්න පුද්ගලයායි. දැනගැනීමට උත්සාහ කරන පුද්ගලයායි. සැමදාම කියවමින් හදාරමින් සැමදා ශිෂ්‍ය අවධිය ලෙස සිතා සිටින පුද්ගලයායි. බෞද්ධයන් ලෙස පොත පත කියවමින් ආගම දහම ජීවිතයට සම්බන්ධකර ගැනීමට උත්සාහ කළ යුතුයි. එය එක වතාවටම බැරි වුණත් ක්‍රමානුකූලව ජීවිතයට ගොඩනගාගත යුතුයි. පළමු කාරණාව ලෙස මනස නිවැරැදිව හදාගත යුතුයි. තමාට කෙතරම් දුරට ඉවසීම තිබෙනවාද? කේන්ති යනවාද කියා බැලිය යුතුයි.

දවසකට කේන්ති යන අවස්ථා ගණන කොපමණද ? කේන්ති යන වාර ගණන අඩුකර ගන්නේ කෙසේද? විදර්ශනා භාවනා කරනවා කියන ඇතැම් පුද්ගලයන් කුඩා කාරණාවකටත් කේන්ති ඇති කර ගනී. තමන් වැඩු විදර්ශනාෙවි තරම අවබෝධ වන්නේ එවිටයි.ඉවසීම අවබෝධය තිබෙනවා නම් පංවශීලය සමාදන් වුණත් ප්‍රමාණවත්.ඉවසීම අවබෝධය ,අනෙකා හෙලා නොදැකීම නිවන් දැකීමටත් ප්‍රමාණවත්. අනෙකාගේ අගුණම, අසුබ ම කතා කිරීම තමාටත් හොඳ නැහැ. මිනිසුන් තුළ කොතෙකුත් වැරැදි තිබිය හැකියි. එහෙත් අනෙකාගේ දුර්ගුණය ඉස්මතු වන ආකාරයට කතා නොකළ යුතුයි

- හේමමාලා රන්දුනු