ශ්‍රී බුද්ධ වර්ෂ 2569 ක් වූ වප් අව අටවක පෝදා 2025 ඔක්තෝබර් 13 සඳුදා
[UNICODE]
මුල් පිටුව | බොදු පුවත් | කතුවැකිය | බෞද්ධ දර්ශනය | විශේෂාංග | වෙහෙර විහාර | පෙර කලාප | දහම් අසපුව | දායකත්ව මුදල් | ඊ පුවත්පත |
මාළඹේ බුදු පසේබුදු මහ විහාරයේ වැඩ සිටින බෝධීන් වහන්සේ
ඔක්තෝබර් 13 සඳුදා අ.භා 12.31 අව අටවක ලබා 14 අඟහරුවාදා පූ.භා. 11.15න් ගෙවේ. 13 සඳුදා සිල්
අව අටවක
ඔක්තෝබර් 13
අමාවක
ඔක්තෝබර් 20
පුර අටවක
ඔක්තෝබර් 29
නොවැම්බර් 05
පසළොස්වක
නොවැම්බර් 12
අතීතය, වර්තමානය හා අනාගතය යනු අපි ජීවත්වන කාලයේ අවස්ථා තුනකි. වර්තමානය යනු මේ මොහොතේ අප ජීවත්වන කාලයයි. ජීවත් වී අවසන් වූ කාලය අතීතය නම් වන අතර, ඉදිරියේ දී ජීවත්වීමට අපේක්ෂා කරන කාලය අනාගතය නම් වේ. මෙයින් අතීත කාලය ගැන අපට බොහෝ දේ කියන්නට ඇත. අප අතර ජීවත්වන බොහෝ අය අතීතය ගැන සිතා උද්දාමයෙන් මුමුණන අවස්ථා ඔබ දැක ඇත. අපට සුන්දර අතීතයක් තිබුණා. ඒත් ඒක දැන් දකින්නට නැහැ, යැයි අබිමානයෙන් කියන්නෝ ද ඒ අතර වෙති. එසේම අපේ අතීතය නම් මිහිරි නැහැ. බොහෝ කටුක අත්දැකීම්වලට අපි මුහුණ දුන්නා යැයි අතීතය ගැන දුක්මුසුව සිහි කරන්නෝ ද වෙති. අනාගතය සම්බන්ධයෙන් ද කිවයුතු වන්නේ මෙබඳු ම දෙයකි. සමාජයේ බොහෝ අය අනාගත බලාපොරොත්තු හා සිහින මාළිගා ගැන මුමුණති. එම සිහිනය සැබෑ කර ගැනීම සඳහා කිසියම් නිශ්චිත වැඩපිළිවෙළක් නැතත් තම අනාගත සිහිනය ගැන දිවා රෑ සිතමින් ද, කියමින් ද සමහරු කල් ගෙවති. අතීතය සහ අනාගතය සම්බන්ධයෙන් මිනිසුන් මෙසේ සිතීමෙහි ඇති වැරදි හෝ නිවැරදි බව පිළිබඳ ව ඔබට විවිධ උපකල්පනයන් තිබිය හැකි ය. එහෙත් එම උපකල්පනයන්ගේ යථාර්ථය ගැන මනසින් දැකීම ඔබගේ සාර්ථකත්වයට පිටිවහලක් වනු නො අනුමාන ය. වරක් එක්තරා දෙවියෙක් බුදුරජාණන් වහන්සේ වෙත පැමිණ උන්වහන්සේගේ ශ්‍රාවකයන් ඉතා සතුටින් හා පි‍්‍රය මුසුව ජීවත්වීමට හේතුව කුමක් දැයි බුදුරදුන්ගෙන් විමසීය. එයට බුදුරජාණන් වහන්සේගේ සෘජු පිළිතුර වූයේ ඔවුන් අතීතය ගැන පසුනොතැවෙන බවත් අනාගතය ගැන ප්‍රාර්ථනා නැති බවත්, වර්තමානයේ ජීවත්වන බවත් ඊට හේතුව බවයි. කෙනෙකුගේ අතීතය යනු ඔහුගේ වර්තමානය බව බොහෝ දෙනා නො දන්නා කරුණකි. ඔබ මේ පුවත්පත කියවන මෙම මොහොත තවත් සැණෙකින් අතීතයක් බවට හැරේ. එම නිසා ඔබගේ මෙම මොහොත යහපත් නම් ඔබගේ අතීතය ද යහපත් වූවක් වේ. එසේම ඔබගේ අනාගතය යනු ඔබගේ වර්තමානය සමඟ සම්බන්ධ වන ඊළඟ මොහොතයි. ඔබගේ මෙම මොහොත යහපත් වීම යනු අනාගතය යහපත් වීමකි. මේ නිසා අතීතය යන්නත්, අනාගතය යන්නත් පවතින්නේ වර්තමානය තුළ ය. වර්තමානය හෙවත් අප ජීවත්වන මෙම මොහොත ගැන වඩාත් පැහැදිලි අවබෝධයක් තිබීම මිනිස් ජීවිතයේ දී ඉතා වැදගත් කරුණකි.
ලොව ඉපැරණි ශිෂ්ටාචාර ලෙස සැලකෙන ග්‍රීක, රෝම, මිසර, මොහෙන්දජාරෝ, හරප්පා වැනි ශිෂ්ටාචාර පැවති යුගයේ සිට වර්තමානය දක්වා ක්‍රමික ව ව්‍යාප්ත වූ ඉතා ජනප්‍රිය කලාංගයක් ලෙස ‘ප්‍රතිමා ශිල්පය’ හඳුන්වා දිය හැකි ය. ප්‍රතිමා යන්නෙහි අදහස “වැඳුම් පිදුම් සඳහා උපයෝගී කරගන්නා නොහොත් විවිධ ආගමික ඇදහිලිවලට සම්බන්ධ වන දෙවියකු හෝ ශාස්තෘවරයකු නිරූපණය කරන මූර්ති ලෙස දැක්විය හැකි ය. චිත්‍ර, කැටයම් හා මූර්ති වැනි කලා මාධ්‍ය මගින් මෙබඳු ප්‍රතිමා නිර්මාණය කළ හැකි ය. ලොව පළමුවෙන් ම බුද්ධ ප්‍රතිමා හා බෝධි සත්ත්ව ප්‍රතිමා නිර්මාණය කිරීම පිළිබඳ ගෞරවය හිමිවන්නේ භාරතීය කලාකරුවාට යි. ලොව සමාරම්භක බුද්ධ ප්‍රතිමා පිළිබඳ පුරාවිද්‍යාත්මක සාක්‍ෂි ලැබෙන්නේ භාරතයෙන් වීම එයට හේතුව යි. භාරතයෙහි බුද්ධ ප්‍රතිමා නිර්මාණය කිරීමේ සමාරම්භක අවස්ථාව පිළිබඳ කරුණු සෙවීම දුෂ්කර ය. බුදුරදුන් ධරමාන සමයේ දීම බිම්බිසාර රජු විසින් කරවන ලද රත්සඳුන් බුද්ධ ප්‍රතිමාවක් පිළිබඳ කරුණු කෝසලබිම්බ වර්ණනාවෙන් හමු වෙයි. එහෙත් එම ප්‍රතිමාව පිළිබඳ පුරාවිද්‍යාත්මක සාධක මඟින් කරුණු තහවුරු කළ නො හැකි ය. බුද්ධ පරිනිර්වාණයෙන් ශත වර්ෂ 05 ක් පමණ ඉක්ම යනතුරු බුද්ධ ප්‍රතිමා නිර්මාණයක් සිදු නො වුණි. එය හුදෙක් බුදුරදුන් වූ කලී සුවිශේෂී පුද්ගලයෙකි, යන සංකල්පය නිසා මිස භාරතීය කලා ශිල්පීන් ගේ අපොහොසත්කම නිසා හෝ ත්‍රිපිටකාගත තහනමක් නිසා හෝ සිදුවූවක් නොවේ. මෙම කරුණ සනාථ කිරීමට දීඝ නිකායේ බ්‍රහ්මජාල සූත්‍රයෙහි සඳහන් ප්‍රකාශයක් බෙහෙවින් ම වැදගත් වෙයි. “තථාගත බුදුහුගේ ශරීරය මුලින් සිඳනා ලද භව තෘෂ්ණා ඇත්තේ සිටී. යම්තාක් කල් ඒ බුදුහුගේ කය සිටින්නේ ද, ඒ තාක් දෙව් මිනිස්සු උන් වහන්සේ දක්නා හ. කය බිඳීමෙන් ජීවිතය පරික්ෂීණවීමෙන් මත්තෙහි දෙව් මිනිස්සු බුදුරදුන් නො දක්නා හ.” පැරැණි කලාකරුවා බුද්ධරූපය නිර්මාණය කිරීමට උත්සාහ නොකළේ බුද්ධ රූපය පිළිබඳ මෙකී දෘෂ්ටිය ගැන ප්‍රමාණාත්මක දැනුමක් ලබා සිටි හෙයිනි. බුදුරදුන් දේශනා කළ ධර්මය ජීවමාන බුදුවරයෙකු සේ හඳුනාගත හැකි තත්ත්වයක පවතී.
අංගුත්තර නිකායෙහි චතුත්ථ නිපාතයෙහි කේසි නම් සූත්‍රයක් වෙයි. මෙම සූත්‍රය දේශනා කරනු ලැබුවේ කේසි නම් පුද්ගලයකුටයි. කේසි යනු එදා එම ප්‍රදේශයේ වු දක්ෂ අශ්වයන් හික්මවෙන්නකි. බුදුරජාණන් වහන්සේ මුණ ගැසීම සඳහා ඔහු පැමිණෙයි. එසේ අවා වූ ඔහු සමඟ බුදුරජාණන් වහන්සේ පිළිසදරක නිරත වෙයි. ඔබ දක්ෂ අශ්වයින් දමනය කරන්නෙකි. කොහොම ද ඔබ ඒ දමනය කිරීම කරන්නේ. “ස්වාමීනී මම මෘදු ලෙස කියමි, එසේ දමනය නොවේ නම් රළු ලෙස කියමි, එසේ දමනය නොවේ නම් මෘදු හා රළු දෙයාකාරයෙන් කියමි, එසේත් කොට දමනය නොවේ නම් මා අශ්වයන් දමනය කිරීමේ කීර්තියක් ඇත්තෙකි. මගේ කීර්තියට අවමන් වන බැවින් එම අශ්වයා මරා දමමි” මේ අවස්ථාවේ දී කේසි බුදුරජාණන් වහන්සේ අමතමින් “මා අශ්වයන් දමනය කරන්නෙක්, ඔබ වහන්සේත් භික්ෂූන් දමනය කරයි. ඒ සඳහා ඔබ වහන්සේ අනුගමනය කරන ක්‍රමවේදය කුමක් දැයි විමසීය. “මම ද ඔබ මෙන් ම මෘදුව කියමි, රළුව කියමි, මෘදු හා රළු යන දෙ අයුරින් ම කියමි., එසේ දමනය නොවූ කල මම ඔහු මරමි.” මෙයින් විස්මයට පත් කේසි ස්වාමිණී, ඔබ වහන්සේ මරනවා යැයි කීම ඔබ වහන්සේගේ දහමට අනුව කිසිසේත් ම නොගැළපෙන්නකි. එය කෙසේ විශ්වාස කරන්න දැ”යි විමසීය. එවිට බුදු රජාණන් වහන්සේ තමන් වහන්සේගේ මෘදු රළු ක්‍රමවල ඇති ලක්ෂණ පැහැදිලි කළහ. මෘදු බවින් දමනය කිරීම යනු සුචරිත කාය කර්ම, සුචරිත වචී කර්ම, සුචරිත මනෝ කර්ම හඳුන්වා දී ඒ අනුව කටයුතු කිරීම තුළින් ලද සතුටු සහගත ප්‍රති විපාක දැක්වීමයි. රළු බවින් දමනය කිරීම යන්නෙන් බුදු දහම දක්වන්නේ කාය දුශ්චරිත, වචී දුශ්චරිත, මනෝ දුශ්චරිත හඳුන්වා දීම හා ඒ තුළින් ලද හැකි ප්‍රතිවිපාක දැක්වීමයි. ඒ තුළින් හික්ම වන්නේ නැති නම් යට දැක්වූ ක්‍රමවේද දෙකම භාවිත කරයි. එයිනුත් හික්මීමක් නො ලබන විට යළි අවවාද කළ යුතු යැයි නො සිතයි. අවවාද කිරීමෙන් වැළකෙයි. එය බුදුරජාණන් වහන්සේගේ මරා දැමීම වෙයි. දරුවෝ දඟ වැඩ කරති. ඒ ඔවුන්ගේ දැනුවත් භාවය අඩු බව විය හැකි ය. වර්තමානය ගත් විට දරුවන්ව මනා හික්මවීමට සුදුසු සමාජ වටාපිටාවක් නො පවතී.
බද්දේගම සිරිරතන නාහිමිපාණෝ ගාලු පළාතේ ප්රධාන සංඝනායක පදවියෙන් පිදුම් ලබති
විදුලකර අබිමන් - 02
සංකස්සපුර ශ්‍රී සම්බුද්ධරාජ විහාර මන්දිරය
පුරාවිද්යා පර්යේෂණ ආයතනය සහිත කෞතුකාගාරය සෝමවතී පුදබිමේ ඉදිවෙයි
බොදු පුවත් (ඡායාරූප)
ඉතිරිය»
සුවපත් මනසක් සුවබර දිවියක් - 31 කොටස: අලසබවේ තරාතිරම සනිටුහන් කර ගන්න
කර්ම විපාක දායාද කරගත්තෝ...
ගුණදම් මකන සසර පුරුදු
නිහතමානී ගුණ සුපූජිත බ්රාහ්මණගම මුදිත නාහිමිපාණෝ
ඓතිහාසික පින්බිමක අසිරිය විඳින්න ඇඹුල්ගම රජමහ වෙහෙරට
© 2000 - 2025 ලංකාවේ සීමාසහිත එක්සත් ප‍්‍රවෘත්ති පත්‍ර සමාගම සියළුම හිමිකම් ඇවිරිණි. අදහස් හා යෝජනා: [email protected]
අව
අටවක
අමාවක
පුර
අටවක
පසළොස්වක
