යුතුකම් ඉටු කරනවාද? සිහින ලෝකයක අතරමං වනවාද?

ශ්‍රී ලංකා භික්ෂු විශ්ව විද්‍යාලයේ
පශ්චාත් උපාධි අධ්‍යයන ඒකකයේ අධ්‍යක්ෂක
පාලි හා බෞද්ධ අධ්‍යයන අංශයේ මහාචාර්ය
පාතේගම ඤාණිස්සරූ හිමි

මනුෂ්‍ය ආත්මය ලබාගෙන මනුෂ්‍යයෙකු ලෙස ජීවත්ව සිට මිය පරලොව ගිය පසු අපාගත වන මනුෂ්‍යයන් පිළිබඳව අප දැනුවත්ව සිටිය යුතුයි. මෙලොව ජීවත් වන කාලය තුළ උට්ඨාන වීර්යය හරි වැරැද්ද නිවැරැදිව තේරුම් ගැනීමේ නොහැකියාව නිසා මනුෂ්‍ය ලෝකය තුළම අපාදුක් විඳින මනුෂ්‍යයන් පිළිබඳව බුදුරාණන් වහන්සේ දේශනා කොට ඇත.

මනුෂ්‍යයෙකු ලෙස උප්පත්තිය ලබා මනුෂ්‍යයෙකු ආකාරයෙන් ජීවත්වන විට ජීවත් වන පුද්ගලයාට ඒ ඒ වයස් සීමාවන් කාල වකවානු අනුව ඒ ඒ චරිතවලට අනුගත වීමට සිදුවෙයි. කුඩා දරුවෙකු ලෙස ජීවත් වන අවධිය තුළ අධ්‍යාපන කටයුතු කෙරෙහි නිරතවීම අත්‍යවශ්‍යය වෙයි. තරුණ වියට පැමිණීමත් සමඟ රැකියාවක් කිරීම අත්‍යවශ්‍ය වෙයි. රැකියාව කරන සේවා ස්ථානය රැකියාවේ ස්වභාවය තමන් කරන රැකියාවට ආදරය කරමින් ආසාවෙන් එම කටයුතු ඉටුකිරීම එම පුද්ගලයාට පැවරෙන වගකීමක් වෙයි. තරුණ පුද්ගලයෙකු තරුණ වියත් සමඟම විවාහයට පත්වූවාට පසු විවාහ ජීවිතයක් හා විවාහ ජීවිතය හා බැඳුනු යුතුකම් තමන්ගෙන් සමාජයට ඉටුවිය යුතු යුතුකම්, ආගම දහමට තමන්ගෙන් ඉටුවිය යුතුකම් ආදී වශයෙන් විවාහ ජීවිතය ගතකරන අතරතුර වැඩි අවධානයක් යොමු කිරීමට සිදුවෙයි.

නිවැරැදි අවබෝධය

මේ ආකාරයට අනුව ඒ ඒ වයස් සීමාවන්ට අනුකූලව ඒ ඒ කාලවල ඒ ඒ අංශ පිළිබඳව වැඩි අවධානයක් යොමු කළ යුතුයි. එසේ අවධානයක් යොමුකරන විට මූලික වශයෙන්ම එම පුද්ගලයා සතු අවබෝධය වැදගත් වෙයි. දැනුම , අවබෝධය, උවමනාව හා මානසික වශයෙන් ලබාතිබෙන අවබෝධය නිවැරැදිව ලබා නොගත් පුද්ගලයෙකුට තමන්ට අවශ්‍ය තමන්ට අදාල වන කාර්යභාරය කුමක්ද? යන කාරණාව නිවැරැදිව තේරුම් ගැනීමට නොහැකි වෙයි. නිවැරැදි අවබෝධයකින් තොර වූ පුද්ගලයෙකුට තමන්ගේ විවාහ ජීවිතය පිළිබඳව නිවැරැදි වැටහීමකින් යුතුව එය කළ නොහැකිය. බෞද්ධ ආගමික පුද්ගලයෙකු ලෙස බෞද්ධ දිවිපැවැත්ම අනුව තමන්ගේ ජීවිතය සකස්කර ගන්නා විට එම තැනැත්තාට හෝ එම තැනැත්තියට ආගම දහම සහ තමන් ආගම දහමෙන් බලාපොරොත්තු වන කාර්යයන් පිළිබඳ යහපත් ලෙස නිවැරැදි අවබෝධයක් නොතිබුණහොත් ඔහුට එම ආගමික ජීවිතය සාර්ථකව ඉෂ්ටකරගෙන යාමට අපොහොසත් වෙයි. අධ්‍යාපනය ලබන වියේ සිටින දරුවෙකු පිළිබඳව වුවද, එම දරුවා විසින් කළ යතු කාර්යයන් කුමක්ද? යන වගකීමත් අධ්‍යාපනය ලැබිය යුත්තේ කුමන ආකාරයටද? තමන් අධ්‍යාපනය ලැබිය යුත්තේ කුමක් සඳහාද? ආදී වශයෙන් එම කරුණු පිළිබඳව අවබෝධයක් නොතිබුණහොත් එම පුද්ගලයාට තමන්ගේ අධ්‍යාපන කටයුතු නිවැරැදිව කරගෙන යාමට නොහැකිවෙයි. වර්තමාන සමාජය තුළ සෑම අවස්ථාවකම ගත කරනු ලබන පුද්ගලයන්ගේ ජීවිතවලට එබිකම් කර බැලුවහොත් වැඩි වශයෙන් ඔවුන් තමන්ගේ ජීවිත අවුල් කරගන්නා ස්වභාවයක් දක්නට ලැබෙයි. එසේ වීමට හේතුව කුමක්ද? යන වග සොයා බලන විට ඒ පිළිබඳව ඔවුන්ට නිවැරැදි අවබෝධයක් නොමැතිකමයි. මීටර් සියය තරඟය දුවන ක්‍රීඩකයා ආරම්භයේ සිට අවසානය සඳහා හැකි තරම් වේගයෙන් තමා දිවිය යුතුය යන අධිෂ්ඨානය තිබුණ හොත් පමණක් ඔහු ක්‍රියාත්මක වෙනු ඇත. එසේ නොවුණ හොත් ඔහු නොකරන්නේත් එම ක්‍රියාවමයි. තමන් විසින් කරනු ලබන වැඩ කටයුතු පිළිබඳව අවබෝධයක් වැටහීමක් තිබිය යුතුය.

විවාහ ජීවිතය

වර්තමාන සමාජය තුළ විවාහ ජීවිතය ගත කරන පුද්ගලයන් පිළිබඳව සළකා බලන විට ඔවුන් වැඩි වශයෙන්ම විවාහ ජීවිතය ගත නොකරයි. විවාහය යනු කුමක්ද? විවාහ ජීවිතය යනු කුමක්ද? තමන් විවාහය තුළින් දැනගත යුතු කරුණු මොනවාද? යන කාරණා පිළිබඳව අවබෝධය අඩුකමක් දක්නට ලැබෙයි. වර්තමාන සමාජය තුළ එම අවබෝධය අඩුකම නිසාම, බොහෝ අවස්ථාවල මරණයට පත්වීමට පෙර ජීවත්වන කාලය තුළ අපාදුක් විඳින පුද්ගලයන් දැකිය හැකිය. අවබෝධය නොමනැතිකම එයට හේතුවක් වෙයි. අනවබෝධය බුදුදහම තුළ ලොකුම කරුමය ලෙස හඳුන්වා ඇත. ප්‍රකාශ කරන කරුණු වටහා නොගැනීමත්, සිතා යමක් කිරීමේ හැකියාවක් නොමැතිකමත් තරම් කරුමයක් වෙනත් නැහැ. මිල මුදල්, ගෙවල් දොරවල්, යාන වාහන හෝ කුමන ආකාරයේ ඉසුරු සම්පත් ලැබුණත් අවබෝධය නොමැති නම්, එම පුද්ගලයාට විශාල කරුමයක් වෙයි. ජීවිතය ලස්සන වෙන්නේ නැහැ. ජීවිතය රසවත් වන්නේ නැහැ. ජීවිතය සැහැල්ලු වන්නේ නැහැ. සෑම අවස්ථාවකම ජීවිතය පැටලීම් සහිත බරක් දැනෙයි.ජීවිතය පිළිබඳව සැක සංකා පවතී. නිවැරැදි අවබෝධය නොමැති පුද්ගලයාට කිසිම දෙයක් කළ නොහැකි බව බුදුරජාණන් වහන්සේ දේශනා කර ඇත. එම පුද්ගලයන් මිථ්‍යා දෘෂ්ටියෙහි වෙලී ජීවත් වන පිරිසක් වෙයි. සමාජයේ ජීවත්වන පුද්ගලයෙකු ලෙස සමාජයට තමන්ගෙන් ඉටුවිය යුතු යුතුකම් හා වගකීම් පිළිබඳව තමන්ගේ මානසිකත්වය පාලනය කරගෙන ජීවත් වීම නිවැරැදි දැකීමයි. තමන්ගේ මනස, සිත , පාලනය කරගැනීම,තමන්ගේ ජීවිතය පිළිබඳව සැහැල්ලුව ඇතිකරගැනීම තමන් කරන ක්‍රියාවන් පිළිබඳව අවබෝධයෙන් නිිරත වීම සම්මා දිට්ඨිය වෙයි. වර්තමාන සමාජය තුළ බොහෝ අවස්ථාවල අපට දක්නට ලැබෙන්නේ තමන් පාලනය නොවී වෙනත් පුද්ගලයන් පාලනය කිරීමට උත්සාහ කරන පුද්ගලයන්ය. තමන් තුළ හැදියාව නිවැරැදිකම නොමැතිව සෙසු පිරිස තුළ හැදියාව ඇතිකර වීමට උත්සාහ ගන්නා පුද්ගලයන් හමුවෙයි. ඇතැම් විට තමා තුළ නොමැති ශික්ෂණය, අනෙක් අය තුළ සොයන පුද්ගලයන්ද, තමන්ට හැදීමට වුවමනාවක් නොමැතිව අනුන් නිවැරැදි කිරීමට උත්සාහ කරන ආකාරයේ පුද්ගලයන් ද දැකිය හැකිය.

වගකීම

මව දියණිවරුන් නිවැරැදිව හැදීම සඳහා උත්සාහයක යෙදෙයි. සැමියා බිරිඳ නිවැරැදි කිරීමටද,බිරිඳ සැමියා නිවැරැදි කිරීමටද, උත්සාහ දරයි. දායකයා ස්වාමීන් වහන්සේලාත් ස්වාමීන් වහන්සේලා දායකයාත් නිවැරැදි කිරීමට උත්සාහ කරයි. තමන්ගේ අඩුව කුමක්ද? තමන්ට තමන් වසඟ නැත්තේ කුමන හේතුවකින්ද? තමන් තමන්ගේ ජීවිතය පිළිබඳව තෘප්තියකින් පසුවනවාද? යන කාරණා පිළිබඳව සොයා බැලීම අපට තිබෙන විශාලම වගකීමයි. විමසිලිමත් වන පුද්ගලයෙකු විමසිලිමත් විය යුත්තේ එයයි. වර්තමාන සමාජය තුළ බොහෝ පිරිස් එම විමසිලිමත් බව නොමැතිකම නිසාත් වෙනත් කාරණාවන් පිළිබඳව සොයාගෙන යාම නිසාත් ජීවිතය අවුල් කරගෙන ඇත.

තරුණ වයස ගතකරන බොහෝ පිරිස් තමන්ගේ ජීවිතය සරුසාර කරගන්නට තමා තුළ ඇතිකර ගත යුතු ශක්තිය කුමක්ද? යන්න සිතනවාට වඩා තමන්ගේ ජීවිතය තුළ තිබෙන අඩුපාඩු සකස්කරගෙන තමන්ගේ ජීවිතයේ දියුණුව සකස් කරගන්නවා වෙනුවට ඇතැම් ජනමාධ්‍ය තුළ පෙන්වනු ලබන සිහින ලෝක තුළ සුරංගනා ලෝක තුළ අතරමං වෙයි. එම අතරමං වන පිරිසට තමාගේ අම්මා මතක නැහැ. සැමියාට තමන්ගේ බිරිඳද බිරිඳට තමන්ගේ සැමියාද මතක නැහැ. තමාට පැවරී තිබෙන වගකීම් කොටස මතක නැහැ. සමාජයේ උප්පත්තිය ලබන පුද්ගලයෙකු විසින් සමාජයට රටට ආගමට ජාතියට ඉටු කළ යුතු යුතුකම් කොටසක් ඇත. තමා විසින් කළ යුතු අර්ථවත් කාර්යයන් කොටසක් පවතී. තමන්ට ලැබිය යුතු දේ පමණක් සිතිය යුතුද? තමන් ලබාගත යුතු දිනුම් පමණක් සිතිය යුතුද? එම යුතුකම් කොටස සීමා මායිම් නැද්ද,එම යුතුකම් කොටස යුතුකමක් ලෙස සිතා ඉටු නොකරන ස්වභාවයක් දක්නට ලැබෙයි. ඒවා ගනුදෙනුවක ස්වභාවයකින් කරනු ලබන අතර ඇතැම් අවස්ථාවලදී තමන් විසින් එම කාර්යයන් ඉටුකර දී තිබෙන නිසා තමන්ට ද මෙම කාර්යයන් ඉටුවිය යුතු බවට ප්‍රකාශ කරනුයේ ගනුදෙනුවක ස්වභාවය තුළයි.

තමන් ආයතනය වෙනුවෙන් කළ යුතු වැඩ කොටසක් කර තිබෙන නිසා එම ආයතනය විසින් තමන්ට මේ ආකාරයට සැළිකිය යුතු බවට සිතයි. තමන්ගේ යුතුකම වෙනත් කාරණාවක් වන අතර තමන්ගේ ඉල්ලීම් යනු වෙනත් කාරණාවක් වෙයි. තමන්ට ජීවත් වීම සඳහා මාසික වැටුපක් ලැබෙන අතර තමන් රැකියාව කරන ආයතනයට තමන් අවංකව සේවය කිරීමේ යුතුකමක් එම සේවකයාට නැද්්ද? එම යුතුකම වෙනුවෙන් ඔවුන් වැටුපක් ලබයි.

මෙම ලිපියෙහි ඉතිරි කොටස උඳුවප් පුර අටවක පොහෝ දින (දෙසැම්බර් 07 වනදා ) පත්‍රයේ පළ වේ.

- හේමමාලා රන්දුනු