අතහැරීම පුරුදු කළ තරමට මනස නිදහස්

කැලණිය විශ්ව විද්‍යාලයේ
සංස්කෘත අධ්‍යයන අංශයේ මහාචාර්ය
ඉඳුරාගාරේ ධම්මරතන හිමි

"ඉතාම සුන්දරව අලංකාරව ජීවත් වූවාට වරදක්හෝ තහනමක් නැහැ.එම සියල්ල කවදා හෝ අපට නැතිවන බව තේරුම් ගන්න. ලෝකයට සාපේක්ෂව ද්‍රව්‍යාත්මක දේවලට සාපේක්ෂව ජීවිතය යනු අතිශයින්ම ටික කාලයක්. ඔබත් මමත් වෙසෙන්නාවූ නිවසට, ඉඩමට වත්තේ ගහකොළට සාපේක්ෂව බැලුවත් ටික කලකි. එම නිසා නිවැරැදිව දානය සහ පරිත්‍යාගය අතර වෙනස වටහා ගත යුතුයි."

මෙම ලිපියෙහි තවත් කොටසක් බිනර අමාවක (සැප්තැම්බර් 30 වනදා) පෝදා පත්‍රයේ පළ විය.

අතහැරීමට සිදුවන කාරණාව සිතට පුරුදු වෙලා සිටින එක පුරුදු නොවී සිටිනවාට වඩා වටින්නේ නැද්ද?අනිවාර්ය සිද්ධාන්තය අනිවාර්ය අද්දැකීම අතහැරීමයි. අවසාන විග්‍රහයේදී මෙම ශරීරය අතහැරීමයි.අපට අපගේ ශරීරයත් අනිවාර්යෙන්ම අතහැරීමට සිදුවෙනවා.ශරීරය අතහැරීමත් සමඟම අප සතු සියල්ලම අතහැරීමට සිදුවෙනවා. එම අතහැරීම පුරුද්දක් බවට පත් කරගෙන එම අතහැරීමට තරමි සිත ශක්තිමත් කරගැනීම පරිත්‍යාගය ලෙස කිව හැකියි. දානයයි පරිත්‍යාගයයි අතර වෙනස එයයි.

පරිත්‍යාගය

නිවන සාක්ෂාත් කරගැනීමට නිවන සැබෑව තේරුම් ගැනීමට නමි, දන් දීමෙන් යමක් අපට ලැබෙන්න පුළුවන් බවත් පරිත්‍යාගයෙන් අපට කිසිවක් නොලැබෙන බවත් තේරුමි ගත යුතුයි. දන් දීලා ප්‍රාර්ථනා කළ හැකියි. අප බොහෝ දෙනා ප්‍රාර්ථනා කරන්නාසේ දෙවි මිනිස් සැප කෙළවර අමාමහ නිවන් සුවය ලැබීමට දෙවි මිනිස් සැපද ලබා ඉතිරි වුවහොත් නිවන් දැකීමට සිතයි . දෙන්නේ වෙනත් ආකාරයකට ගන්න නමි,සමහර විට දෙවි මිනිස් දෙකෙහිම සැප ලබා යන්න ප්‍රර්ථනා කරනවා නමි,දානය එයම නමි, නිවනට ප්‍රතිපක්ෂ ගමනක යනවා දෝ කියා සිතෙනවා.දන් දීම ඉතාම යහපත් ක්‍රියාවක් දන්දීම කළ යුතුයි. එම දානය දෙන ආකාරය තුළ කුඩා සංශෝධනයක් කළ යුතුයි. පරිත්‍යාගය පුරුදු කිරීම උදෙසා දානය මාධ්‍යයක්. සිතෙන් අතහැරීම පුරුදු වීමට නමි, දානය උපක්‍රමයක් වෙයි.

රිලේ තරඟයකදී රිලේ යෂ්ටිය හයියෙන් අල්වාගෙන ෙවිගයෙන් දුවගෙන යනවා අප දැකලා තිබෙනවා.ෙවිගයෙන් දුවගෙන දුවගෙන යන විට තව ක්‍රිඩකයකු අත දිගහැර ගෙන එම යෂ්ටිය ලබාගැනීම සඳහා මඟ බලා සිටිනවා. නිවැරැදිව එම තැනැත්තාට එය දිය යුතුමයි.රිලේ යෂ්ටිය ඔහු අත තබා අප ගමන නිමා කරන විට රිලේ යෂ්ටිය ගත් පුද්ගලයා අප රිලේ දිවිවා හා සමාන අඩු වැඩි ෙවිගයකින් දිව්වත් ඔහු එය රැගෙන ගෙදරට දුවන්නේ නැහැ. එම යෂ්ටිය ලබාගැනීම සඳහා තවත් පුද්ගලයකු මඟ බලා සිටිනවා. රිලේ යෂ්ටිය රැගෙන දුවන්නා සේමතමා අප කොයිදේත් රැගෙන දුවන්නේ. කාගෙදෝ ඔප්පුවක් රැගෙන අප එය හයියෙන් අල්වාගෙන දුවගෙන ගිහින් දරුමල්ලන්ගේ අත උඩ තබමින් අප අතහරිනවා. ඔවුන් එය රැගෙන දුවලා දුවලා ඔවුන් ඔවුන්ගේ දරුමල්ලන්ගේ අත උඩ තබමින් අතහරිනවා. රිලේ යෂ්ටියයි ඔප්පුවයි අතර තිබෙන්නාවූ එකම වෙනස නමි ඔප්පුව රැගෙන ෙවිගයෙන් දුවන්නේ ඉඩමට නඩුත් කියන ගමන්මයි.අතහැරීම අනිවාර්ය වූ නියමිත දෙයක් වුවත් ජීවිතයේ ගැටෙන අර්බුද සමූහයක් ගොඩනැගෙනවා.ජීවිතය පිළිබඳව කලකිරිය යුතු බව මේ තුළින් අදහස් වන්නේ නැහැ. වාහනය හොඳ මදි නමි, අලුත් වාහනයක් ගත්තාට ගැටළුක් නැහැ. නමුත් එම වාහනයත් දිරෙන බව අවබෝධ කරගත යුතුවාසේම නොදිරුවත් එය අතහැරදමා යා යුතු බව අවබෝධ කොට ගත යුතුයි. හොඳ ඉඩමක් ලබාගත්තාට ගැටළුවක් නැහැ එය හොඳින් නඩත්තු කිරීම අපගේ වගකීමක්.එම ඉඩම අතහැර දමා යා යුතු බව යටි මනසින් අවබෝධ කරගන්න.

සුන්දර නවාතැන

තටිටු තුන හතරක නිවසක් අවශ්‍ය නමි එයත් ගොඩනගාගෙන සුන්දර නවාතැනක් බවට පත් කරගෙන ලස්සනට පාවිචිචි කරන්න. මනස්කාන්ත ශ්‍රී නිවසක් හැදුවත් එය අතහැර දමා යා යුතු බව අවබෝධ කරගත යුතුයි. ආදරයෙන් සිප වැළඳගෙන හිස අතගාන්න.ඉතාම ආදරයෙන් වෙළී සිටින්න . එහෙත් දෙන්නාගෙන් එක් අයෙකු අනෙකාට පෙර අනිවාර්යෙන්ම අතහැර යාමට සිදුවෙන බව අවබෝධ කරගන්න. එයාට පිටුපසින් තව අයෙකු යනවාම තමයි. එම දෙදෙනාටම පෙර තවත් අයෙකු යනවාම තමයි. තුන් දෙනාටම පිටුපසින් තවත් කවුරුන් හෝ එනවාම තමයි. එන තැන පැහැදිළි නැහැ පෙරහැරේ සිටින තැන පැහැදිළි නැහැ කාට පෙර යනවාද ? යන තැන පැහැදිළි නැහැ. එකම පෙරහරයි එම පෙරහරේ යනවාම තමයි යන්න පමණක් පැහැදි ලියි. එය නිවැරැදිව අවබෝධ කරගන්න. ආභරණ පළඳමින් අලුත් ඇඳුම් අඳිමින් ඉතාම සුන්දරව අලංකාරව ජීවත් වූවාට වරදක්හෝ තහනමක් නැහැ.එම සියල්ල කවදා හෝ අපට නැතිවන බව තේරුම් ගන්න.

සොඳුරු ගිහි ජීවිතය

ලෝකයේ තිබෙන සෞන්දර්යය අත්දකින්න එපා යනුවෙන් බුදුපියාණන් වහන්්සේ වදාරා නැහැ. ලස්සන බවත් සුන්දර බවත් අත්විඳින්න. ජවසම්පන්නව ධෛර්ය සමිපන්ව ජීවිතය ජයග්‍රහණය කිරීමට මනස හුරුකරවන්න. සත්‍ය වශයෙන්ම යහපත් සොඳුරු ගිහි ජීවිතයක් ඔබ ගත කරන්න. අභ්‍යන්තරය තුළ කොතැනක හෝ සඟවා ගත යුත්තේ අනිවාර්යෙන්ම එය අතහැර යා යුතුමයි යන කාරණාව.එය ඇත්තම ස්වභාවයයි. පරිත්‍යාගය යනු එයයි. දානය දීම තුළ යමක් පතන්න පුළුවන්. පරිත්‍යාගය තුළ යමක් පැතිය නොහැකියි. රජකෙනකුටත් අංක එක දානය අංක දෙක සීලය අංක තුන පරිත්‍යාගය ලෙස සඳහන් වන කාරණාවම සාමාන්‍ය පුරවැසියාටත් අතහැරීමට සිදුවෙනවා.

අචිරං වතයං කායෝ හෙවත් මෙම කය ටික කලකි යනුවෙන් බුදුපියාණන් වහන්සේ වදාරා ඇති ගැඹුරු වාක්‍ය තේරුම් ගත යුතුයි. ලෝකයට සාපේක්ෂව ද්‍රව්‍යාත්මක දේවලට සාපේක්ෂව ජීවිතය යනු අතිශයින්ම ටික කාලයක්. ඔබත් මමත් වෙසෙන්නාවූ නිවසට, ඉඩමට වත්තේ ගහකොළට සාපේක්ෂව බැලුවත් ටික කලකි. එම නිසා නිවැරැදිව දානය සහ පරිත්‍යාගය අතර වෙනස වටහා ගත යුතුයි. මෙම කාරණාව නිසා ජීවිතය පිළිබඳව හෝ අප සතු වෙනත් සන්තකයන් පිළිබඳව කලකීරීමට හෝ පත් නොවිය යුතු බව ඉතාම හො ඳින් අවබෝධ කොට ගත යුතුයි. සියල්ල ජවසමිපන්නව කිරීමටත් , නිරෝගිමත්ව හැසීරීමටත් එකී උද්‍යෝගය සමඟ ඉතාමත් ගැඹුරු තැනක සන්සුන් මනසක් ඉතාම හොඳ උත්තරීතර මිනිසකු ලෙස ජීවත් වීමටත් හැකියාව ලැබෙනවා. ඕනෑම මොහොතක අතහැර යාමට හැකි පිවිතුරු නිදහස් නිවහල් මනසක් ඇතිවීම තුළ නිවන ග්‍රහණය කරගැනීමට හැකිවෙනවා. අපට අමාමහ නිවනින් සැනසීම ලැබෙනවා.

- හේමමාලා රන්දුනු