රාගය විමසන සොරෙය්‍ය වත

සිත දූෂිත වූ කල්හි මනුෂ්‍ය වර්ගයාට අත්වන බිහිසුණු ඉරණමත්, ඒ සිත මනා ලෙස පිහිටුවා සකසා ගත් කල්හි ඔහුට අත්වන ශාන්තියක් විමසන්නට සොරොය්‍ය තෙරුන්ගේ කතාව අපූර්ව දහම් පණිවුඩයක් අපට ගෙන එයි.

අගලකඩ සිරිසුමන හිමි
අංශ ප්‍රධාන, සිංහල අධ්‍යයනාංශය
කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලය

සැවැත් නුවර සමීපයෙහි සොරෙය්‍ය නම් නගරයෙහි සොරෙය්‍ය නම් සිටුවරයෙක් වෙසෙයි. විවාපත් බිරියට වාසනාවන්ත දරු දෙදෙනෙකු ද ලැබීය. පියෙකු වූ සිටුවරයා බිරියට ද දරුවන්ට ද තම යුතුකම් නොපරිහෙළා ඉටුකලේය. ගේ දොර අවශ්‍යතා ද නිතර නිතර සොයා බලා වහා ඉටු කර කෑම බීම ද ඇඳුම් පැළඳුම් ද සොයා සොයා ගෙනැවිත් දෙමින් අඹුදරුවන් රැක්කේය.

දිනක් යහළු පිරිවර සමග සිටුවරයා නාන්නට ගංඟාවක් වෙතට යාමට කල්පනා කර අවශ්‍ය දෑ සූදානම් කොට ඒ සඳහා පිටත් වූයේය. ගංගාව ආසන්නයට ළං වෙද්දී ගඟෙහි ස්නානය කරමින් සිටි කච්චායන තෙරුණුවෝ ස්නානය අවසන්ව ගොඩට පැමිණ පිඩු සිඟා වඩින්නට සිවුරු පොරවමින් සිටියහ. කච්චායන තෙරුන් වනාහි එකල මහතෙරුන් අතුරෙහි සිටි රූමත් ම තෙරුන් වහන්සේ ය. එබැවින් උන්වහන්සේට බැබළෙන රන්වන් සිරුරක් පැවතුණි. උන්වහන්සේ චීවරය සකසා පොරවමින් සිටිය දී සොරෙය්‍ය සිටුවරයා උන්වහන්සේගේ රූමත් සිරුර වහා දැක්කේය. එවිට ඔහුට එක්වරම සිතිවිලි දෙකක් පහළ වුණි. පළමු සිතිවිල්ල වනුයේ අනේ මේ රන්වන් සිරුක් ඇති කච්චායන තෙරුණුවන් මගේ භාර්යාව බවට පත්වන්නේ නම් කෙතරම් අගනේ ද යන්නයි. දෙවැනි සිතිවිල්ල වූයේ මගේ භාර්යාව මේ වැනි රන්වන් ශරීර වර්ණයෙන් යුතු වූවා නම් කෙතරම් අගනේද යන්නයි.

මේ සිතිවිල්ල රාග සිතිවිල්ලකි. එය උමතු රාග සිතිවිල්ලකි.උමතු රාගය මිනිස් අගපසඟ වෙනසකට ලක් කරන්නට සමත් වන අයුරු පෙන්වමින් සොරෙය්‍ය සිටුවරයා වහාම ලිංග විපර්යාසයකට බඳුන් විය. ඔහුගේ පුරුෂ බව අතුරුදන්ව ස්ත්‍රියක බවට පරිවර්තනය විය. ඒ බව දුටු ඔහු අතිශයින්ම ලජ්ජාවට පත්ව සියලු යහළු පිරිවර හැර දමා ඔවුනට නොදැනෙන්නට පලා ගියේය. පලා ගිය ඇය තක්සලා නුවරට යන මගට අවතීර්ණ විය. එහිදී වෙළෙඳ කණ්ඩායමක් හමු වන අතර ඒ පසු පස ගමන් කරන්නට වූවාය.

නාන්නට පැමිණි පිරිවර යහළුවන් තම මිත්‍රයා නොදැන දිය නා ආපසු ගෙදරට ගිය අතර සිටුවරයා නොදැක මළැයි සිතා ඥාතින් සමඟ එක්ව පාංශුකූල දී දන් පහන් පිරිනමා පින් පැමිණවිය.

තක්සලා නුවරට යන ඇය එහි සිටුපුත්‍රයා සමඟ විවාහ වන අතර මේ විවාහයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස දරුවන් දෙදෙනෙකු ද බිහි කළාය.මෙය ලෝකයේ සිදුවූ සුවිශේෂී මිනිස් විෂමතාවකි. කිසි විටෙකත් මනඞකල්පිතයක් නොවේ. නූතනයේ ලිංග විපර්යාසයට අදාළ නිදසුන් නිතර නිතර ලොව පුරා හමුවේ. සොරෙය්‍ය මුහුණ දෙන්නේ ඒ විෂමතා දහමටයි. රාගය කෙතරම් බියකරු ද යන්න මේ සිදුවීම අපට පෙන්වා දෙයි. පියෙකු ලෙස දෙදරුවන් ලද ඔහු මවක ලෙස ද දෙදරුවන් ලබා ලොව සංකීර්ණම චරිතයක් බවට පත් වූයේය.

එක් දිනක් ඇය තම මැදුරේ උඩුමහලේ කවුළුවකින් පාර දෙස බලා සිටියදී අතීතයේ තමා සමඟ දිය නාන්නට ගංඟාවට ගිය තමන්ගේ සමීප මිත්‍රයා පහත මාර්ගයක යනු දැක හැඳින දාසියක් යවා ඔහු තමා මැදුරට ගෙන්වා අවශ්‍ය සත්කාර සම්භාවනාදිය නොඅඩුව සම්පාදනය කළාය.

එවිට එම මිත්‍රයා අසන්නේ තමාට මෙසේ සංග්‍රහ කරන්නේ කවර කරුණක් නිසාද? මීට පෙර තමා හඳුනනවාද? යනාදි වශයෙන් ප්‍රශ්න රාශියක්ම ඔහු ඇසීය. එවිට ඇය කියා සිටියේ මිත්‍රය ඔබ මම හොඳින් හඳුනමි. ඔබ සොරෙය්‍ය නුවර වැසියෙකු නෙවේද? එසේය සොඳුර යැයි පිළිතුරු දුන් විට ඈ මිත්‍රයාගෙන් තමා ගෙදර තොරතුරු සියල්ල නොවලහා කියා සිටියේය. අනතුරුව ඇය සොරොය්‍ය සිටුවරයා පිළිබඳ ඇසූ විට ඔහු මිය ගොස් බොහෝ කලක් ගත වී ඇති බව කියා සිටියේය.

එවිට ඇය ඒ සිටුපුත්‍රයා තමා බව හඳුන්වා දුන්නාය. විස්මයට පත් මිත්‍රයා ඇයගෙන් තවදුරටත් තොරතුරු විචාළේය. එවිට එම අතීත සිදුවීම මුල සිට අග දක්වා ඇය කියා පෑවාය. දැන් තමාට නැවැත පිරිමියෙකු වී සොරෙය්‍ය නගරට යා යුතු බවත් ඒ සඳහා කච්චායන මහ රහතන් වහන්සේ හමු වී පාපොච්චාරණයක් කොට සමාව ගත යුතු බවත් ඇය මිත්‍රයාට කියා සිටියා. එබැවින් කච්චායන රහතන් වහන්සේ තම නිවසට දානය සඳහා වඩමවා දෙන්නැයි ඈ බැගෑපත්ව ඉල්ලා සිටියාය.

ඇයට සිදුව ඇති ඇබැද්දිය තේරුම් ගත් මිත්‍රයා කච්චායන තෙරුන් හමුව එම නිවසේ පසුදින දානයට වඩින්නට ආරාධනා කළේය. උන්වහන්සේ ද ආරාධනාව පිළිගෙන පසුදින ඇගේ නිවසට වැඩම කළ සේක. ඇය උන්වහන්සේ වඩා හිඳුවා ප්‍රණීත ආහාරයෙන් වළඳවා උන්වහන්සේ වෙතින් සමාව භජනය කළාය. තෙරුන් වහන්සේට සිදුවූ සියල්ල පාපොච්චාරණය කළාය. තෙරුන් වහන්සේ තමන් හේතුකොට ගෙන හටගත් රාගසිතිවලට සමාව ප්‍රදානය කළහ. එවිට ඇය නැවත වරක් පිරිමියෙකු බවට පත් විය.

දැන් ඔහුට පූර්ණ අකුසල කර්මයෙන් එකම බවයෙක චරිත තුනක් ලෙස හැසිරෙන්නට සිදුවිය. පියෙකු ලෙස මවක ලෙස හා නැවත පියෙකු ලෙසය. එය මෙනෙහි කළ ඔහු සංසාර කිසිදා මෙවැනි විප්‍රකාරයට පත් නොවන්නට ප්‍රාර්ථනා කරමින් කච්චායන තෙරුන් වෙතින් පැවිදි වීමට ආයාචනා කළේය. දරුවන් සිප වැළඳ පියාට භාර දුන් ඔහු තෙරුන් වහන්සේ ළඟ ප්‍රවුජ්‍යාව ලබා සොරෙය්‍ය තෙරුන් වහන්සේ ලෙසින් ප්‍රසිද්ධ විය.

මේ තොරතුරු ඇසූ බොහෝ දෙනා උන්වහන්සේ වෙත පැමිණ ජීවිත ගණනක සංකීර්ණත්වය විමසන්නට වූහ. ඒ අතර බොහෝ දෙන අසා සිටියේ පියෙකු ලෙස ලද දරුවන් දෙදෙනා හා මවක ලෙස ලද දරුවන් අතරින් වඩා සෙනෙහවන්ත තම දරුවන් දෙදෙනාටද කියාය. සොරෙය්‍ය තෙරුන් වහන්සේ කියා සිටියේ තමන්ගේ කුසෙහි උපන් දරු දෙදෙනාට වඩා සෙනෙහෙබර බවයි.

බොහෝ දෙනා ඇසූ ප්‍රශ්නයට මෙසේ පිළිතුරු දුන් උන්වහන්සේ කල් යාමේදී කිසිවෙකුට හෝ සෙනෙහෙවන්ත නැතැයි කියා සිටියේය. ජනයා බුදුරදුන් හමුවූ සොරෙය්‍ය තෙරුන් බොරු කියති’යි පැමිණිලි කළහ. එවිට බුදුරදුන් වදාළේ ඔහු මාර්ග ඤාණ උපදවා ගත් වේලෙහි සිට කිසිවකු කෙරෙහි ස්නේහයක් බැඳීමක් නොමැති බවයි.

සිත දූෂිත වූ කල්හි මනුෂ්‍ය වර්ගයාට අත්වන බිහිසුණු ඉරණමත්, ඒ සිත මනා ලෙස පිහිටුවා සකසා ගත් කල්හි ඔහුට අත්වන ශාන්තියක් විමසන්නට සොරොය්‍ය තෙරුන්ගේ කථාව අපූර්ව දහම් පණිවුඩයක් අපට ගෙන එයි.