අනවශ්‍ය දේ ඉවත් කරන්න ජීවිතයට ඉඩ දෙන්න
 මහාචාර්ය
ඉඳුරාගාරේ
ධම්මරතන හිමි
සංස්කෘත අධ්‍යයන අංශය
කැලණිය විශ්ව විද්‍යාලය
බහුභාණ්ඩික බව කියන්නේ අනවශ්‍ය දේ ඉවත් කිරීම මිසක්
උපභෝග පරිභෝග වස්තු සම්පත් එකතු කිරීම නොවෙයි. තමන්ට අවශ්‍ය කරන ජීවිතය
පහසු කර ගැනීම සඳහා
යම් යම් දේ
එකතු කරගන්නවා කියන දේ
නෙවෙයි
බුදුහාමුදුරුවෝ බහුභාණ්ඩිකභාවය ප්‍රතික්ෂේප කරලා තිබෙන එක ඇත්ත. නමුත්
බුදුහාමුදුරුවන්ගේ දේශනා නිසා රටවල් සංවර්ධනය වෙන්නෙ නෑ කියන තර්කය
ගේන්න මෙකී බහුභාණ්ඩික ප්‍රතික්ෂේපිතය කෙනෙක් යොදා ගන්න පුළුවන්. ඒ
අනුව බහුභාණ්ඩික බව කියන්නේ භෞතික සම්පත් එකතු කිරීම. භෞතික සම්පත්
එකතු කරන්න වෙන්නෙ භෞතික සම්පත් නිෂ්පාදනය වුණොත්. භෞතික සම්පත්
නිෂ්පාදනය වෙන්නේ කර්මාන්තශාලා තිබුණොත්. කර්මාන්තශාලා තිබුණොත් තමයි,
රැකියා ඇති වෙන්නෙ. රැකියා ඇතිවුණොත් තමයි මිනිසුන්ගෙ ආර්ථිකය සංවර්ධනය
වෙන්නෙ.
ඒ අනුව මිනිස්සු භාණ්ඩ පාවිච්චි නො කොළොත්, බඩු නො තිබුණොත් මිනිස්සු
මිලදී ගැනීම් සිදු කරන්නෙ නැහැ. මිලට ගන්න දෙයක් නැහැ. බඩු තිබෙන්න
කර්මාන්තශාලා තිබිය යුතුයි. එවිට රැකියා තිබෙනවා. එසේනම් ඒක එහෙම
වෙන්නෙ නැත්තේ මේ වගේ රටවල් දියුණු නොවෙන්නෙ බුදුහාමුදුරුවන්ගේ අනිත්‍ය
සංකල්පය බහුභාණ්ඩිකභාවය ප්‍රතික්ෂේප කිරීම නිසා ඒ අනුව
1. භෞතික ලෝකය ප්‍රතික්ෂේප කිරීම
2. දුක ගැන පමණක් කීම.
3. ලෝකයෙහි සැපක් නැතැයි කීම.
4. සමස්ත ලෝකයම දුකෙහි පිහිටා තිබේ යැයි කීම.
යන කාරණා නිසා පෙරදිග ලෝකයේ දියුණුව මන්දගාමියි. බුදුරදුන් සීමිත ලෙස
පාරිභෝගික භාණ්ඩ භාවිතය අනුමත කර ඇත්තේ, යතිවරයන්ට, මුනිවරයන්ට සහ සංඝ
ශාසනයට මිසක් ගිහි ජනතාවට නෙමෙයි. සංඝ ශාසනයට දේශනා කළ දේශනා ගිහියෝ
තමන්ට රුචි ආකාරයට එය තම තමන්ට අදාළ කරගත්තට කරන්න දෙයක් නැහැ.
උන්වහන්සේ ගිහියන්ට විවාහ වෙන්න එපා කියලා නැහැ. “ අබ්‍රහ්මචරියා
වේරමණී සික්ඛා පදං සමාදියාමි” කිව්වේ ගිහියන්ට නෙවෙයි. සිල් සමාදන් වුණ
සිල්වතුන්ට හා හාමුදුරුවන්ටයි. මෙම දේශනා ගිහියෝ බලහත්කාරයෙන් තමතමන්ට
ආරෝපණ කර ගැනීම වැරැදි සම්ප්‍රදායක්.
බණ දේශනා කළ යුත්තේ හාමුදුරුවරු මිසක් ගිහියෝ නෙමෙයි. බහුභාණ්ඩිකභාවය
ප්‍රතික්ෂේප කළ යුත්තේ හාමුදුරුවරු, ගිහියෝ නෙමෙයි. සිල් රැකිය යුත්තේ
ගිහියෝ නෙමෙයි. හාමුදුරුවරු. කර්මස්ථාන ගැන බවුන් වඩන්න ඕනෑ
හාමුදුරුවරු.
බුදුරජාණන් වහන්සේගේ දේශනා කවුරුන් උදෙසාදැයි සොයා බැලිය යුතුයි.
බුදුරදුන් පැවිද්දන්ට දේශනා කළේ කමටහන් ලබාගෙන ආරණ්‍යගත නිවන් දැකීමේ
අභිලාෂයෙන් කාලය ගත කරන්නයි.
සිඟාලෝවාද, ධම්මික, ව්‍යග්ඝපජ්ජ ආදී සූත්‍ර දේශනා බුදුරදුන් දේශනා කළේ
ගිහියන්ට එහි කිසිඳු ස්ථානයක සල්ලි උපයන්න එපා කියලා බුදුරදුන්
ගිහියන්ට උපදෙස් දීලා නැහැ. බහුභාණ්ඩික වෙන්න එපා කියලා නැහැ. දරුමල්ලො
හදනකොට ඒ ගැන අනිත්‍ය කල්පනා කරගෙන බවුන් වඩමින් ඉන්න කිව්වේ නැහැ.
බුදුරදුන් දේශනා කළ ධර්ම කාරණා ගිහියන්ටත් පැවිද්දන්ටත් වෙනස් වෙනවා.
ගිහියන්ට දේශනා කළ දේ පැවිද්දො බාරගත් විටත්, පැවිද්දන්ට දේශනා කළ දේ
ගිහියො බාර ගත්විටත් ගැළපීමක් නැහැ.
 බහුභාණ්ඩික යන්නෙහි තේරුම ගොඩක් තබා ගැනීම නොවෙයි. එකක් ඕනවට වඩා තබා
ගැනීමයි. බුද්ධ කාලයේ බහුභාණ්ඩික කියලා භික්‍ෂූන් වහන්සේ නමක් හිටියා.
උන්වහන්සේට ලැබෙන සිවුරු උන්වහන්සේ කාටවත් දෙන්නෙත් නැහැ. පාවිච්චි
කරන්නෙත් නැහැ. භික්‍ෂු නමක් සිවුරකුයි, හැන්දකුයි, කෝප්පයක්, පිඟානක්
තබා ගැනීම බහුභාණ්ඩික බව නෙමෙයි. අනවශ්‍ය බඩු ගොඩ ගසා ගැනීම
බහුභාණ්ඩිකභාවය යි.
ජපන්නු ‘ එස් පහ’ සංකල්පය ඉදිරිපත් කරන්න පෙර බුදුහාමුදුරුවොත් වැඩකට
නැති දේවල් ඉවත් කරන්න උපදෙස් දීලා තිබුණා.
බහුභාණ්ඩික බව කියන්නේ අනවශ්‍ය දේ ඉවත් කිරීම මිසක් උපභෝග පරිභෝග වස්තු
සම්පත් එකතු කිරීම නොවෙයි. තමන්ට අවශ්‍ය කරන ජීවිතය පහසු කර ගැනීම සඳහා
යම් යම් දේ එකතු කරගන්නවා කියන දේ නෙවෙයි.
උදාහරණයක් ගත්තොත් කෙනෙක් ළඟ එකම කරුණු අන්තර්ගත පොත් කිහිපයක්ම
තිබෙනවා තව අයෙක් ළඟ එකක් වත් නැතිනම් ඒ තුළ පවතින්නේ බහුභාණ්ඩිකභාවය
සිදු කරන බලපෑමක්. බුදුරදුන් ගිහියන්ට සල්ලි උපයන්න එපා කිව්වෙ නැහැ.
සීමිතව හම්බ කරන්න, එක ගෙයක් තබා ගන්න, දරුමල්ලො සීමිතව හදන්න කිව්වෙ
නැහැ. එපමණක් නොවේ බුදුරදුන් සෑම ගිහි පුද්ගලයෙකුටම දේශනා කළේ හම්බ
කරන්න ඉතිරි කරන්න ව්‍යාපාර සංවර්ධනය කරන්න කියලයි.
ධම්මපදට්ඨ කථාවේ සඳහන්වන බහුභාණ්ඩික භික්‍ෂුව පිළිබඳ අධ්‍යයනය කරන්න.
සිවුරු ගොඩ ගසාගෙන ඉන්නවා. අනෙක් භික්‍ෂුන්ට සිවුරු නෑ. මොහු ළඟ සිවුරු
වැඩියි. ධනේෂ්වර ආර්ථික ක්‍රමය අධ්‍යයනය කරන්න. ධනේශ්වර ආර්ථිකය
ප්‍රතික්ෂේප කිරීම තමයි, “බහුභාණ්ඩිකභාවය” කියන්නේ. ධනේශ්වර ආර්ථිකය
තුළ තමයි බහුභාණ්ඩිකභාවය පිළිබඳ තර්කයක් නිර්මාණය කරන්න ඕනෑ. තර්කයක්
නිර්මාණය කිරීමට පෙර බහුභාණ්ඩිකභාවය පිළිබඳව නිර්වචනයක් ඉදිරිපක්
කළයුතු වෙනවා.
බහුභාණ්ඩිකභාවය යනු තමන්ගේ යැපීමට හෝ නඩත්තුවට ප්‍රමාණවත් නැති තරමට
භාණ්ඩ නැති කර ගෙන දුගී භාවයට පත්වීම නොවේ. එසේනම් යැපෙන්න ප්‍රමාණවත්
තරමට තබාගෙන අතිරික්ත ධන සම්පත්තිය ගොඩගැසීම හා එකී අතිරික්ත ධන
සම්පත්තීන් තව කෙනෙකු උදෙසා භාවිත කිරීමට ඉඩකඩ නොදීම බහුභාණ්ඩික
භාවයයි. ඒ නිසයි බහුභාණ්ඩිකභාවය ප්‍රතික්ෂේප කළයුත්තේ.
සටහන
එස්. ඩී. රසිකා
ප්‍රියදර්ශනී |
